BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

BazEkon home page

Main menu

Author
Głąb Anna
Title
Rosjanie - między narodowością a tożsamością
Russians : between Nationality and Identity
Source
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace / Szkoła Główna Handlowa, 2012, nr 1, s. 199-231, tab., wykr., bibliogr. 50 poz.
Keyword
Tożsamość narodowa, Narodowość, Wielokulturowość
National identity, Nationality, Multicultural
Note
streszcz., summ.
Country
Rosja
Russia
Abstract
Kwestia wielonarodowości jest istotną okolicznością, wpływającą na strukturę podmiotów Federacji Rosyjskiej oraz relacje między centrami władzy, regionami, narodami czy poszczególnymi jednostkami. W literaturze często spotyka się informację, że terytorium Federacji Rosyjskiej zamieszkuje ponad 100 narodów i narodowości. Istotne jest określenie tych dwóch terminów i uzasadnienie użycia, podczas gdy "posługujący się tymi pojęciami często nie rozróżniają ich znaczeń ponieważ używają tych pojęć zamiennie". Zdaniem Edwarda Shilsa "narody są społeczną strukturą złożoną z jednostek, które są wzajemnie świadome tego, że są członkami tego narodu", natomiast "narodowość jest stanem zbiorowej samoświadomości". To narodowość tworzy naród, ale jednocześnie nim nie jest, gdyż jej świadomość ma wymiar indywidualny. Naród, poza odniesieniem do zbiorowości, posiada swoją strukturę, która przesądza o jego funkcjonowaniu. Z przytoczonych de†finicji wynika również, że jednostka nie otrzymuje od innych potwierdzenia swojej narodowości (chociaż jako wyraz pewnego stanu prawnego może ona, ale nie musi, znajdować swoje urzeczywistnienie w obywatelstwie), podczas gdy w narodzie funkcjonuje element wzajemności. Ogólnie więc pojęcia "narodu" używa się na określenie wspólnoty, natomiast "narodowość" jest cechą. Z kolei pod pojęciem nacji można rozumieć i naród i narodowość, wobec czego będzie on używany, by uniknąć zbyt wielu powtórzeń. Będzie również traktowany jako stała część wyrażenia "nacja tytularna" na określenie nazw tych narodów, od których wzięły swoje nazwy podmioty o charakterze narodowym. (fragment tekstu)

The article concerns the ethnic structure of the Russian Federation and the problems of national identity in the multiethnic state. A few distinct regions were identi†fied based on ethnic, linguistic and religious components. They show that despite the Russian numerical superiority and the dominant role of Russian language and Russian culture, the Federation is a diverse state. Ethnocultural mosaics are situated throughout the state and it because of that any aspiration for larger autonomy or local separatism could destroy the Federation from the inside. A source for such aspirations may result from, for exapmpe, strong ethnic identity, which is especially important because of its naturalness, resulting from life and acting within constituent entities that were formed on the ethnic basis. The strength of ethnic identity resides in its stability, which played a signi† cant role during the transformation period. On the other hand, the strong ethnic component in Russia is opposed to a weak civil identity, whose character is more formal. This second approach may be undermined by the results of public opinion polls. They show quite a strong and parallel identity with three groups: citizens at large, members of the same ethnic group and local community. In fact, it is di’fficult to precisely describe the dominant identity of the Russians. It is based on a peculiar dualism - ethnicity and citizenship. (original abstract)
Accessibility
The Main Library of the Cracow University of Economics
The Library of Warsaw School of Economics
The Library of University of Economics in Katowice
The Main Library of Poznań University of Economics and Business
The Main Library of the Wroclaw University of Economics
Bibliography
Show
  1. Arutunova E., Ideologia rossijskoj identičnocti v diskurse prezydentskih vystuplenij s načala XXI v., w: Nacional´no-graždanskie identičnosti i tolerantnost´: opyt Rossii i Ukrainy v period transformacii, red. L. Drobiževa, E. Golovaha, Instytut Socjologii NAN Ukrainy, Instytut Socjologii RAN, Kiev 2007, s. 25.
  2. Bieleń S., Tożsamość międzynarodowa Federacji Rosyjskiej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2006, s. 21-25.
  3. Bodnar A., Obywatelstwo wielopoziomowe w europejskiej przestrzeni konstytucyjnej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, s. 137.
  4. Brzeziński Z., Wielka szachownica, Politeja, Warszawa 1999, s. 97.
  5. Ćwiek-Karpowicz J., Tożsamość państwowa Rosjan w świetle wyników badań opinii publicznej z lat 2000-2008, "Forum Natolińskie" 2008, nr 2 (13), http://www.natolin.edu.pl/pdf/FN/FN_2_2008_cwiek-karpowicz.pdf, s. 16 (dostęp: 13 września 2011 r.).
  6. Danilova E. N., Čerez prizmu social´nyh identi€ kacij (Sravnitel´noe issledovanie žitelej Rossii i Pol´ši), w: Rossia reformiruuŝaasa: ežegodnik - 2004, red. L. M. Drobiževa, Instytut Socjologii RAN, Moskva 2004, http://2008.isras.ru/. les/File/annual2004.pdf, s. 228-229 (dostęp: 13 września 2011 r.).
  7. Drobiževa L. M., Identičnost´ i etničeskie ustanovki russkih v svoej i inoetničeskoj srede, "Sociologičeskie issledovania" 2010, nr 12, s. 49, http://www.isras.ru/files/File/Socis/2010-12/Drobizheva.pdf (dostęp: 11 września 2011 r.).
  8. Eberhardt P., Geografia ludności Rosji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 100.
  9. Encyklopedia geografii świata: Europa Wschodnia, Azja Północna i Środkowa, Zakaukazie, praca zbiorowa, Wiedza Powszechna, Warszawa 1997.
  10. Foligowski P., Specyfika struktury państwowej Federacji Rosyjskiej - geneza rosyjskiego federalizmu, "Polityka Wschodnia" 2000, nr 1, s. 90.
  11. Gorškov M. K., Rossijskaa identičnost´ v usloviah transformirujuŝihsa processov, http://www.rosnation.ru/index.php?D=37&goto=68 (online: 12 kwietnia 2008 r.; dostęp: 9 września 2011 r.).
  12. Górecki J., Borkowicz W., Republika Mari Eł jako przykład rosyjskiej prowincji, w: Rosja 2000: koniec i początek epoki?, red. A. Magdziak-Miszewska, Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa 2000.
  13. Górecki W., Islam na Kaukazie: wprowadzenie, w: Islam na obszarze postradzieckim, "Prace OSW", 2003, nr 7, http://www.osw.waw.pl/sites/default/. les/PRACE_7.pdf, s. 38 (29 października 2011 r.).
  14. Haritonova N., Russkaa identičnost´. Etničeskaa Ili graždanskaa?, http://www.rosnation.ru/index.php?D=37&goto=71 (online: 20 kwietnia 2008 r.; dostęp: 8 września 2011 r.).
  15. http://www.wvsevsdb.com/wvs/WVSAnalize.jsp (dostęp: 10 października 2011 r).
  16. Huntington S., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, przeł. H. Jankowska, Wyd. Muza, Warszawa 2000, s. 16.
  17. Idee w Rosji: leksykon rosyjsko-polsko-angielski, red. A. de Lazari, t. 6, Wyd. Naukowe Semper, Warszawa 2007, s. 102.
  18. Idee w Rosji: leksykon rosyjsko-polsko-angielski, red. A. de Lazari, t.1, Wyd. Naukowe Semper, Warszawa 1999, s. 258-260.
  19. Idee w Rosji: leksykon rosyjsko-polsko-angielski, red. A. de Lazari, t. 5, Wyd. Naukowe Semper, Warszawa 2003, s. 80.
  20. Informacionnye materialy ob okončatel´nych itogah Vserossijskoj perepisi naselenia 2010 goda: nacional´nyj sostav naselenia RF, http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls (dostęp: 19 grudnia 2011 r.).
  21. Informacionnye materialy ob okončatel´nych itogah Vserossijskoj perepisi naselenia 2010 goda: nacional´nyj sostav naselenia po sub˝ektam Rossijskoj Federacii, http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab7.xls (dostęp: 19 grudnia 2011 r.).
  22. Inglehart R., Kultura a demokracja, w: Kultura ma znaczenie: jak wartości wpływają na rozwoj społeczeństw, red. L. Harrison, S. Huntington, przeł. S. Dymczyk, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2000, s. 153.
  23. Kara-Murza A. A., Zmiana formuły tożsamości: Rosja między okcydentalizmem a samoistnością, w: Polacy i Rosjanie. 100 kluczowych pojęć, red. A. Magdziak-Miszewska, M. Zuchniak, P. Kowal, Biblioteka "WIĘZI", Warszawa 2002, s. 215.
  24. Madej Z., Rosyjskie zmagania cywilizacyjne, Oficyna Naukowa, Warszawa 1993, s. 12-13.
  25. Majewicz A. F., Języki świata i ich klasyfikowanie, PWN, Warszawa 1989.
  26. Maraszewski M., Islam w europejskiej części WNP: islam w Tatarstanie, w: Islam na obszarze postradzieckim, "Prace OSW", 2003, nr 7, s. 78.
  27. My: Rossia strana regionom: perspektivy i riski, "Eho Moskvy" 2010, 7 września, http://www.echo.msk.ru/programs/we/708717-echo/#element-text (dostęp: 27 października 2011 r.).
  28. My: Rossiane i russkie, "Eho Moskvy" 2010, 9 listopada, http://www.echo.msk.ru/programs/we/724820-echo/#element-text (dostęp: 27 października 2011 r.).
  29. Narody Povolž'a i Priural'a: komi-zyrane, komi-permaki, marijcy, mordva, udmurty, red. N.F. Mokšin, T.P. Fedanovič, L.S. Hristolubova, Nauka, Moskva 2000.
  30. Narody Rossii: enciklopedia, red. V. A. Tiškov, Naučnoe izdatel'stvo "Bol'šaa Rossijskaa Enciklopedia", Moskva 1994, s. 433-443.
  31. Nizioł M., Dylematy kulturowe międzynarodowej roli Rosji, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2004, s. 39.
  32. Osiński J., Uwarunkowania kwestii narodowej w byłym ZSRR i we współczesnej Rosji, w: Nacjonalizm oraz konflikty etniczno-narodowe, red. J. Polakowska-Kujawa, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 1999, s. 127.
  33. Otvety Vladimira Putina na voprosy vo vrema vstreči s doverennymi licami, http://archive.kremlin.ru/appears/2004/02/12/2000_type63376_159253.shtml (online: 12 lutego 2004 r., dostęp: 10 września 2011 r.).
  34. Polakowska-Kujawa J., Naród i typy identyfikacji narodowej a nacjonalizm, w: Socjologia ogólna, red. J. Polakowska-Kujawa, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 1999, s. 139.
  35. Rossia: zapadnij put´ razvitia dla "evroaziatskoj" civilizacii, http://old.polit.ru/documents/454359.html (dostęp: 7 września 2011 r.).
  36. Shils E., Naród, narodowość, nacjonalizm a społeczeństwo obywatelskie, "Sprawy Narodowościowe"1996, t. V, z. 1 (8), s. 10.
  37. Słownik języka polskiego, red. L. Drabik, E. Sobol, PWN, Warszawa 2007, s. 393.
  38. Słownik języka polskiego. A-O, red. L. Drabik, E. Sobol, PWN, Warszawa 2007, s. 425-426.
  39. Sovetskij narod - novaa istoričeskaa obsnost' ludej, red. E. V. Tadevosan, Akademia Nauk SSSR, Institut Naučnoj Informacii po obšestvennym naukam, Moskwa 1980, s. 57.
  40. Szynkiewicz S., Struktura etniczna i tendencje jej przemian u schyłku ZSRR (na podstawie materiałów spisu ludności z 1989 roku), "Sprawy Narodowościowe" 1993, t. II, z. 2 (3), s. 66.
  41. Tihonov N. E., Osobennosti samoidentifikacii rossian, w: Rossijskaa identičnost´ v sociologičeskom izmirenii. Analitičeskij doklad, red. M.K. Gorškov, Moskva 2007, http://www.isras.ru/files/File/Doklad/Doclad_Rus_Identity.pdf, s. 30 (dostęp: 27 października 2011 r.).
  42. Tiškov V., Nacia i nacional´naa identičnost´ v Rossii, http://www.rosnation.ru/index.php?D=60 (dostęp: 9 września 2011 r.).
  43. Toŝenko Ž., Postsovetskoe prostranstvo. Suverenizacia i integracia, Rossijskij gosudarstvennyj gumanitarnyj uniwersytet, Moskva 1997, s. 180.
  44. Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 2, red. S. Dubisz, PWN, Warszawa 2003, s. 767.
  45. V Rossii 69% pravoslavnyh i 5% musul´man - opros o religii, Levada-Centr. Archiv. Press-vypuski, http://old.levada.ru/press/2011090801.html (online: 8 września 2011 r.; dostęp: 18 października 2011 r.).
  46. Vserossijskaa perepis naselenia 2002 goda: nacional´nyj sostav i vladenie azykami, graždanstvo, http://www.perepis2002.ru/index.html?id=17 (dostęp: 24 sierpnia 2011 r.).
  47. Vserossijskaa perepis´ naselenia 1989 goda: nacional´nyj sostav naselenia po regionam Rossii, http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_89.php (dostęp: 24 sierpnia 2011 r.).
  48. Vserossijskaa perepis´ naselenia 2002 goda: nacional´nyj sostav naselenia po regionam Rossii, http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_02.php (dostęp: 24 sierpnia 2011 r.).
  49. Zapadnyj put´ obŝestvennogo ustrojsta - dla Rossii?, Levada-Centr. Archiv. Press-vypuski, http://www.levada.ru/press/2011062304.html (online: 23 czerwca 2011 r., dostęp: 07 września 2011 r.).
  50. Zenderowski R., Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej: między etnicyzacją religii a sakralizacją etosu (narodu), Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011, s. 29.
Cited by
Show
ISSN
2082-0976
Language
pol
URI / DOI
https://doi.org/10.33119/KKESSiP.2012.1.8
Share on Facebook Share on Twitter Share on Google+ Share on Pinterest Share on LinkedIn Wyślij znajomemu