BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

BazEkon home page

Main menu

Author
Polinceusz Małgorzata (Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza)
Title
Ograniczenie samodzielności samorządu terytorialnego w stanach nadzwyczajnych - wybrane problemy
Reducing the Independence of Local Government in Emergency Situations - the Selected Problems
Source
Humanities and Social Sciences, 2013, vol. 18 (XVIII), nr 20 (4), s. 135-143, bibliogr. 13 poz.
Keyword
Stan klęski żywiołowej, Samorząd terytorialny, Zadania samorządu terytorialnego, Regulacje prawne, Kompetencje
State of emergency, Local government, Local government task, Legal regulations, Competences
Note
streszcz., summ.
Abstract
W artykule dokonano analizy regulacji normatywnych obejmujących procedurę wprowadzania stanów nadzwyczajnych (stanu wojennego, stanu wyjątkowego oraz stanu klęski żywiołowej) w Polsce oraz wynikających z tego konsekwencji i zmian w obszarze kompetencji, systemu oraz zasad działania organów administracji publicznej ze szczególnym uwzględnieniem ograniczenia samodzielności i niezależności zdecentralizowanego samorządu terytorialnego. Rozważania obejmuj ą również zagadnienia związane z problemem funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego jako samodzielnych i niezależnych podmiotów prawa publicznego. Problematyka ta została poddana analizie na podstawie literatury przedmiotu oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. W dalszej części opracowania skoncentrowano się na procedurze wprowadzania poszczególnych stanów nadzwyczajnych oraz konstytucyjnie określonych przesłankach ich wprowadzenia. Zasadnicza część artykułu obejmuje analizę zmian, jakie przewidział ustawodawca w zasadach funkcjonowania organów samorządu terytorialnego w czasie trwania każdego ze stanów nadzwyczajnych. Rozważania w tym obszarze skoncentrowano na poszczególnych przypadkach utraty konstytucyjnie gwarantowanej samodzielności jednostek samorządu terytorialnego oraz przewidzianej w ustawach o stanach nadzwyczajnych konstrukcji podporządkowania tych jednostek organom scentralizowanej administracji rządowej. W artykule omówiono wybrane przykłady regulacji, na mocy których wojewoda, jako terenowy organ administracji rządowej, uzyskuje uprawnienia do kierowania działaniami organów samorządu terytorialnego, a także uprawnienia do wprowadzenia w stosunku do jego organów nadzwyczajnych, personalnych środków nadzoru. Rozważania w tym obszarze mają charakter porównawczy i obejmują również postanowienia przepisów prawa regulujących zasady funkcjonowania administracji publicznej w warunkach standardowego funkcjonowania państwa, kiedy nie występują zagrożenia o charakterze szczególnym. Opracowanie kończą podsumowanie oraz wnioski będące efektem przeprowadzonej w artykule analizy. (abstrakt oryginalny)

This article analyzes the normative regulations covering the procedure for states of emergency (martial law, state of emergency and the state of natural disaster) in Poland and the resulting consequences of this fact and changes in the area of competence of the system and principles of the public administration with particular regard to the reduction of autonomy and independence of the decentralized local government. The considerations also include the issues related to the problem in the functioning of local government units as separate and independent entities of public law. This issue has been analyzed based on the literature and the case law of the Constitutional Court. The next part of the paper concentrates on the procedure for the introduction of individual states of emergency and constitutionally defined grounds for introducing them. The main part of the article includes an analysis of the changes that the legislature foresaw in the rules of functioning of the local government authorities for the duration of each state of emergency. Considerations in this area were focused on individual cases, the loss of constitutionally guaranteed autonomy of local government units and predicted in the statutes construction of subordinate bodies to the units of the centralized government. The article discusses some examples of regulation under which the province governor, as the terrain government authority has the authority to direct the activities of local government bodies as well as permission to use in relation to its organs emergency personnel supervision measures. Considerations in this area are comparative in nature and include the provisions of the law governing the functioning of public administration in terms of the standard functioning of the state, when there is no threat of a special situation. The paper concludes with a summary and proposals which is an effect of the analysis carried out in the article. (original abstract)
Full text
Show
Bibliography
Show
  1. Boć J., Decentralizacja, [w:] Administracja publiczna, red. A. Błaś, J. Boć, J. Jeżewski, Kolonia Limited 2003.
  2. Filipek J., Prawo administracyjne. Instytucje ogólne, Kraków 1995.
  3. Florjanowucz-Błachut P., Mikuli P., Regulacja stanów nadzwyczajnych w polskim prawie konstytucyjnym, [w:] Zarządzanie kryzysowe w samorządzie. Podstawy organizacyjno-prawne, red. A. Kurkiewicz, Warszawa 2008.
  4. Gapski M.P., Wpływ wprowadzenia stanu wojennego na relacje miedzy administracją rządową a samorządem, [w:] Bezpieczeństwo Polski. Historia i współczesność, red. L. Antonowicz, T. Guz, M. R. Pałubska, Lublin 2010.
  5. Miemiec M., Nadzór nad działalnością gminną, działalnością powiatu oraz działalnością samorządu województwa, [w:] Prawo administracyjne, red. Boć J., Wrocław 2007.
  6. Oleksiewicz I., Popek M., Ewolucja kompetencji wojewody - organu realizującego zadania z zakresu ochrony i bezpieczeństwa publicznego, [w:] Bezpieczeństwo i zagrożenia współczesnego świata, red. A. Olak, I. Oleksiewicz, Rzeszów 2008.
  7. Pieprzny S., Stany nadzwyczajne w Polsce a prawa i wolności obywatelskie, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki, Zarządzania i Administracji w Warszawie" 1/11 (2010).
  8. Polinceusz M., Więzi prawne wyznaczające granice kompetencji wojewody - organu realizującego zadania w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, [w:] Wspólna polityka bezpieczeństwa i obronności. Implikacje dla Polski, red. A. Letkiewicz, Z. Nowakowski, J. Rajchel, Warszawa 2011.
  9. Polinceusz M., Nadzór nad administracją publiczną, [w:] Administracja publiczna i prawo administracyjne w zarysie, red. M. Karpiuk, J. Kowalski, Warszawa-Poznań 2013.
  10. Popek M., Kompetencje wojewody w świetle nowej ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym - wybrane zagadnienia, Materiały III Międzynarodowej Konferencji Naukowej "Prawno-ekonomiczne i techniczne aspekty bezpieczeństwa w ruchu drogowym", Rzeszów-Krasiczyn 27-30 maja 2007, Rzeszów 2007.
  11. Starościak J., Decentralizacja administracji publicznej, Warszawa 1960.
  12. Szreniawski J., Zarys nauki administracji, Lublin 2000.
  13. Ura E., Ura Ed., Prawo administracyjne, Rzeszów 2004.
Cited by
Show
ISSN
2300-9918
Language
pol
Share on Facebook Share on Twitter Share on Google+ Share on Pinterest Share on LinkedIn Wyślij znajomemu