BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

BazEkon home page

Main menu

Author
Tymoszuk Marta (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu), Orkusz Agnieszka (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu)
Title
Ocena wartości energetycznej i odżywczej diet szpitalnych na podstawie jadłospisów dekadowych
Evaluation of the Energy and Nutritional Values of Hospital Diets on the Basis of Decade Menus
Source
Nauki Inżynierskie i Technologie / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 2015, nr 4 (19), s. 94-104, tab., bibliogr. 39 poz.
Engineering Sciences and Technologies / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Keyword
Żywienie dietetyczne, Szpitalnictwo, Żywienie człowieka
Dietary feeding, Hospital service, Human nutrition
Note
streszcz., summ.
Abstract
Odpowiednio dobrana dieta szpitalna pozwala zachować dobry stan zdrowia i powinna być traktowana podczas pobytu w szpitalu jako integralna część procesu leczenia, współdecydująca o jego efektywności i szybkości powrotu do zdrowia. Celem pracy była ocena wartości energetycznej i odżywczej diet szpitalnych realizowanych w wybranym szpitalu województwa dolnośląskiego oparta na teoretycznej analizie jadłospisów z zastosowaniem programu komputerowego Dietetyk 2. Obliczono wartość energetyczną, zawartość: białka, tłuszczu, węglowodanów, błonnika; składników mineralnych: Ca i Fe, witamin A i C oraz soli dla 40 całodziennych jadłospisów szpitalnych z czterech pór roku: wiosny, lata, jesieni i zimy. Wartość energetyczna racji pokarmowych oraz zawartość w nich węglowodanów i błonnika mieściła się w zakresie obowiązujących zaleceń. Ocena wartości odżywczej badanych jadłospisów wykazała wiele nieprawidłowości w porównaniu z normami. Dieta charakteryzowała się niską podażą białka, wapnia i witaminy C. W badanych jadłospisach stwierdzono nieprawidłowości związane ze zbyt dużą zawartością tłuszczów w stosunku do norm. Powyżej normy w badanych racjach pokarmowych kształtowała się również zawartość witaminy A. Dokonane obserwacje potwierdzają konieczność ciągłego upowszechniania wiedzy na temat zasad racjonalnego żywienia wśród pracowników szpitala.(abstrakt oryginalny)

Appropriately selected hospital diet gives a favorable state of health and should be treated during stay in hospital as an integral part, which determines the efficacy of therapeutic treatment and recovery period. The aim of this study was the energetic and nutritional evaluation of hospital diets, administered in a chosen hospital of the Lower Silesia area based on theoretical analysis of the menus using the Dietician 2 computer program. The energy values, contents of protein, fat, carbohydrates, fiber, mineral ingredients: Ca, Fe, vitamins: A, C, salt were calculated for forty hospital menus of four seasons: spring, summer, autumn and winter. The caloric value and contents of carbohydrates or fiber in food rations met the obligatory standards. The evaluation of nutritional value of the menus demonstrated several irregularities against the standards. The diet was characterized by low contents of protein, calcium and vitamin C. In the menus incorrectness was found connected with too big - due to the norms - intake of fats. High dietary content of vitamin A was found. The obtained results confirm that it is necessary to continuously promote knowledge of rational nutrition principles among hospital staff.(original abstract)
Accessibility
The Main Library of the Cracow University of Economics
The Main Library of Poznań University of Economics and Business
The Main Library of the Wroclaw University of Economics
Full text
Show
Bibliography
Show
  1. Arslan Y., Kiziltan G., 2010, Nutrition-related cardiovascular risk factors in hemodialysis patients, Journal of Renal Nutrition, 20, s. 185-192.
  2. Biernat J. (red.), 2009, Wybrane zagadnienia z nauki o żywieniu człowieka, Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
  3. Bolesławska I., Przysławski J., Schlegel-Zawadzka M., Grzymisławski M., 2009, Zawartość składników mineralnych w całodziennych racjach pokarmowych kobiet i mężczyzn stosujących dietę tradycyjną i "optymalną" - analiza porównawcza, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(65), s. 303-311.
  4. Całyniuk B., Grochowska-Niedworok E., Misiarz M., Podniesińska R., 2011, Ocena wartości energetycznej i odżywczej diet na przykładzie wybranego szpitala województwa śląskiego, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLIV, 3, s. 434-441.
  5. Ciborowska H., Rudnicka A., 2009, Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 244-251.
  6. Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases, 2003, Report of the Joint WHO/FAO Expert Consultation, Rome.
  7. Edington J., Boorman J., Durrant E.R., Perkins A., Giffin C.V., James R., Thomson J.M., Oldroyd J.C., Smith J.C., Torrance A.D., Blackshaw V., Green S., Hill C. J., Berry C., McKenzie C., Vicca N., Ward J.E., Coles S.J., 2000, Prevalence of malnutrition on admission to four hospitals in England, Clinical Nutrition, 19(3), s. 191-195.
  8. Górecka D., Borysiak-Marzec P., Dziedzic K., Kurzawska A., 2011, Ocena spożycia błonnika pokarmowego i jego frakcji przez pacjentów szpitala na podstawie jadłospisów dekadowych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3, s. 474-478.
  9. Grzesińska W., Tomaszewska M., Bilska B., Trafiałek J., 2014, Optymalizacja uwarunkowań wyboru systemu dystrybucji posiłków w żywieniu szpitalnym, Żywność. Nauka. Technologia Jakość, 4 (95), s. 188-200.
  10. Ho L., Wang H.H., Peng Y. S., Chiang C.K., Huang J.W., Hung K. Y., Hu F. C., Hu K.D., 2008, Clinical uutility of malnutrition-inflammation score in maintenance hemodialysis patients: focus on identifying the best cut-off point, American Journal of Nephrology, 28, s. 840-846.
  11. Informacja o wynikach kontroli żywienia i utrzymania czystości w szpitalach publicznych, 2009, www. nik.gov.pl/plik/id,95,vp,95.pdf.
  12. Jarosz M. (red.), 2011, Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach, Wyd. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
  13. Jarosz M., Respondek W., Wolnicka K., Sajór I., Wierzejska R., 2012, Zalecenia dotyczące żywienia i aktywności fizycznej, [w:] Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja, red. M. Jarosz. Wyd. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
  14. Kardasz M., Ostrowska L., 2012, Ocena sposobu żywienia pacjentów hemodializowanych o zróżnicowanym stopniu odżywienia, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 63, 4, s. 463-468.
  15. Kłos K., Bertrandt J., Jałocha Ł., Matuszewski T., Abramowicz M., 2007, Wartość energetyczna i odżywcza diet stosowanych w żywieniu i ich ocena przez pacjentów wybranego oddziału klinicznego w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 58, 1, s. 267-271.
  16. Kozłowska-Wojciechowska M., 2009, Praktyczne wskazówki do żywienia człowieka chorego, [w:] Żywienie człowieka zdrowego i chorego, Wyd. PWN, Warszawa, s. 281-284.
  17. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., 2005, Tabele składu i wartości odżywczej żywności, Wydawnictwo PZWL, Warszawa.
  18. Małgorzewicz S., Lichodziejewska-Niemierko M., Rutkowski R., Łysiak-szydłowska W., 2004, Ocena sposobu żywienia pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek w okresie leczenia nerkozastępczego, Żywienie Człowieka i Metabolizm, 31, 3, s. 211-218.
  19. Mękus M., Respondek W., 2013, Żelazo - niezbędny składnik pokarmowy, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XL, 1, s. 16-29.
  20. Misiorowski W., 2004, Rola wapnia oraz witaminy D i jej aktywnych metabolitów, Przewodnik Lekarski, 10, s. 97-101.
  21. Mojska H., Świderska K., 2011, Zawartość soli w produktach fast food w Polsce. Cz. 1. Frytki ziemniaczane, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXVIII, 6, s. 449-456.
  22. Ocena żywienia serwowanych posiłków w blokach żywienia w szpitalach usytuowanych na terenie Krakowa i powiatu krakowskiego, 2015, www.pssekrakow.wsse.krakow.pl/index.php/dzialania/ nadzor-sanitarny/86-zywienie/526.
  23. Orkusz A., Włodarczyk A., 2014, Ocena żywienia dzieci w wieku przedszkolnym na podstawie jadłospisów, Nauki Inżynierskie i Technologie, 1(12), s. 72-81.
  24. Orkusz A., Zając E., 2015, Ocena wartości energetycznej i odżywczej diet stosowanych w żywieniu pacjentów na przykładzie wybranego szpitala Wielkopolski, Nauki Inżynierskie i Technologie, 3(18), s. 35-46.
  25. Pablo A.M., Izaga M.A., Alday L.A., 2003, Assessment of nutritional status on hospital admission: nutritional scores, European Journal of Clinical Nutrition, 57 (7), s. 824-831.
  26. Peckenpaugh N.J., Podstawy żywienia i dietoterapia, red. wyd. polskiego. D. Gajewska. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011, s. 88-93.
  27. Pokrzywa P., Cieślik A., 2008, Ocena sposobu żywienia pacjentów w szpitalach województwa małopolskiego, Żywność. Nauka. Technologia Jakość, 1(56), s. 138-145.
  28. Przysiężna E., Klisz P., Orkusz A., 2002, Oszacowanie zawartości składników mineralnych w racjach pokarmowych młodzieży szkolnej, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1(30), s. 132-140.
  29. Pysz-Izdebska K., Leszczyńska T., Kopeć A., Nowacka E., Bugaj B., 2010, Pokrycie zapotrzebowania na energię i wybrane składniki odżywcze w diecie pensjonariuszy domu pomocy społecznej oraz ocena ich parametrów antropometrycznych, Żywność. Nauka. Technologia Jakość, 6(73), s. 239- 254.
  30. Sahin H., Ỳnanc N., Katrancỳ D., Aslan N. O., 2009, Is there a correlation between subjective global assessment and food intake, anthropometric measurement and biochemical parameters in nutritional assessment of haemodialysis patients?, Pakistan Journal Medical Sciences, 25, 2, s. 201-206.
  31. Stefańska E., Ostrowska L., Czapska D., Karczewski J., 2009, Ocena zawartości witamin w całodziennych racjach pokarmowych kobiet o prawidłowej masie ciała oraz z nadwagą i otyłością, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(65), s. 286-294.
  32. Thibault R., Chikhi M., Clerc A., Darmon P., Chopard P., Genton L., Kossovsky M.P., Pichard C., 2011, Assessment of food intake in hospitalised patients: A 10-year comparative study of a prospective hospital survey, Clinical Nutrition, 30, s. 289-296.
  33. Tokarska A., Góźdź S., Szalecki M., 2011, Charakterystyka żywienia dietetycznego pacjentów świętokrzyskiego centrum onkologii, Studia Medyczne, 23(3), s. 81-86.
  34. Turlejska H., Pelzner U., Konecka-Matyjek E., 2006, Rola i znaczenie systemu HACCP w żywieniu zbiorowym w szpitalach, Zdrowie Publiczne, 116(1), s. 152-156.
  35. Turlejska H., Pelzner U., Szponar L., Konecka-Matyjek E., 2006a, Zasady racjonalnego żywienia - zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach żywienia zbiorowego, Wyd. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. zo.o., Gdańsk.
  36. Upowszechnianie wiedzy na temat obniżenia zawartości soli, cukru i tłuszczu w produktach spożywczych - materiały z warsztatów dla przedstawicieli przemysłu spożywczego (Warszawa, IŻŻ, 19.12.2012r.), 2012, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXIX, 4, s. 284-299.
  37. Wajszczyk B., Charzewska J., 2013, Zawartość wapnia w dietach Polaków - przegląd piśmiennictwa, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XL, 3, s. 137-146.
  38. Wesołowska-Trojanowska M., Targoński Z., 2012, Wpływ wapnia na metabolizm człowieka, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXIX, nr 5-6, s. 355-370.
  39. Wojtasik A., Matczuk E., Daniewski W., Kunachowicz H., 2011, Zawartość soli (NaCl) w obiadach wydawanych w dwóch warszawskich szpitalach, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXVIII, 6, s. 429-440.
Cited by
Show
ISSN
2080-5985
Language
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.15611/nit.2015.4.06
Share on Facebook Share on Twitter Share on Google+ Share on Pinterest Share on LinkedIn Wyślij znajomemu