- Author
- Wawak Tadeusz (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)
- Title
- Uniwersytet liberalno-przedsiębiorczy gwarantem kultury jakości
Liberal-Entrepreneurial University as a Guarantee of Quality Culture - Source
- Horyzonty Wychowania, 2016, vol. 15, nr 35, s. 109-130, bibliogr. 27 poz.
Horizons of Education - Issue title
- Uniwersytet a przedsiębiorczość
- Keyword
- Kultura, Jakość zarządzania, Przedsiębiorczość, Szkolnictwo wyższe, Nauka, Kultura jakości
Culture, Quality of management, Entrepreneurship, Higher education, Science, Culture quality - Note
- streszcz., summ.
- Abstract
- CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest zwięzłe przedstawienie koncepcji postrzegania funkcji (w tym zarządzania) współczesnego uniwersytetu oraz zasygnalizowanie wyższości koncepcji uniwersytetu liberalno-przedsiębiorczego jako gwaranta kultury jakości nad innymi modelami: uniwersytetem liberalnym i uniwersytetem przedsiębiorczym. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Autor stawia hipotezę badawczą głoszącą, że najlepszą drogą rozwoju szkół wyższych w Polsce jest przyjęcie oraz szybkie wdrożenie koncepcji liberalno-przedsiębiorczego uniwersytetu rozwojowego, który jest gwarantem osiągania najwyższego poziomu jakości pracy zarządzających i zarządzanych w szkole wyższej oraz ich rozwoju naukowo-dydaktycznego, kreatywności i przedsiębiorczości. Postawiony cel i przyjęta hipoteza badawcza określają problem badawczy, którym Autor zajmuje się w tym opracowaniu, na podstawie wyników prowadzonych od kilkunastu lat badań nad jakością zarządzania w szkołach wyższych. Specyfika prowadzonych badań w naukach o zarządzaniu (zwłaszcza zarządzaniu w szkołach wyższych) powoduje, że ciągła interakcja między obserwatorem (profesorem) a systemem obserwowanym (uczelnią) sprawia, iż trudno tu rozdzielić obserwatora od przedmiotu obserwacji. Osoby prowadzące badania muszą jednocześnie stosować różne metody poznawcze i praktyczne, ilościowe i jakościowe, które pozwolą na osiągniecie wyznaczonych celów badawczych i weryfikacje hipotez badawczych. W tej autor sytuacji wypracował własną metodę łączącą metody poznawcze i praktyczne, co powoduje, że stosuje w powiązaniu z sobą metody: pragmatyczne, empiryczne, formalne i tzw. rozumiejące. PROCES WYWODU: Uniwersytety muszą dziś podjąć samodzielną decyzję, w którym kierunku podążać. Prawidłowo realizowana koncepcja uniwersytetu liberalno-przedsiębiorczego zapewnia uczelni środki niezbędne do rozwoju i wysoką kulturę jakości zarządzanych i zarządzających w szkole wyższej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Kultura jakości w pracach naukowo-badawczych i edukacyjno-wychowawczych oraz zarządzania szkolnictwem wyższym i w uczelniach publicznych wyznaczona przez Ojca Świętego Jana Pawła II, który mówił "Postawione zadania wymagają od środowiska akademickiego radykalnego podniesienia jakości swej pracy, realizowanej na płaszczyźnie naukowej i dydaktycznej, zarówno poprzez nauczycieli akademickich, jak i pozostałych zatrudnionych w uczelniach oraz studentów i doktorantów" powinna być wskazówką dla społeczności akademickiej oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Bardzo ważne dla polskiej gospodarki i jakości życia jest to, aby jak najszybciej kultura jakości w pełni zastąpiła "kulturę bylejakości", którą spotkać można jeszcze w murach polskich uczelni, wśród zarządzających i zarządzanych. Zarządzanie w szkołach wyższych wymaga projakościowej restrukturyzacji w celu zapewnienia w ich funkcjonowaniu rzeczywistego przestrzegania zapisanej w ich statucie misji uczelni, kultury jakości i poprawnej realizacji celów szkoły wyższej, a nie tylko pogoni pracowników i władz uczelni za pieniądzem. Przeprowadzone badania dowodzą, że najlepszą koncepcją rozwoju szkół wyższych w Polsce byłoby dążenie do osiągnięcia najwyższych wartości uniwersytetu liberalno-przedsiębiorczego gwarantującego wysoki poziom kultury jakości i ciągły rozwój. Współczesny uniwersytet powinien być jednocześnie liberalny - musi nawiązywać do cech koncepcji uniwersytetu Wilhelma von Humboldta, oraz przedsiębiorczy - musi odpowiadać wymogom koncepcji uniwersytetu Burtona R. Clarka. Cechy uniwersytetu liberalno-przedsiębiorczego są gwarantem wysokiego poziomu kultury jakości, którą zapewni wysoka jakość kształcenia i prowadzonych badań naukowych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z prowadzonych od kilkunastu lat badań wynika, że konieczna jest ochrona jakości kształcenia i wzrost jakości prowadzonych badań naukowych i publikacji, dlatego też przedsiębiorczość uczelni w Polsce powinna być nadzorowana, a co za tym idzie, w uzasadnionych przypadkach nadużyć, częściowo ograniczona przez MNiSW. Władze każdej szkoły wyższej powinny eliminować wszelkie pojawiające się patologie, w tym przeciwdziałać funkcjonowaniu w uczelni grup interesów (ugrupowań politycznych, wyznań, myślących inaczej, różnych koterii) oddziałujących na funkcjonowanie uczelni oraz blokownie i osłabianie działania grup nacisku i ingerencji zewnętrznej różnych instytucji. Zarządzający w uczelniach powinni zostać zmobilizowani do poprawy jakości zarządzania, a zarządzani - do doskonalenia jakości wykonania swojej pracy. Wówczas będzie można dopiero stopniowo uwalniać naukę i szkolnictwo wyższe od nadmiernego obciążenia administracyjnego. Przekształcenie uczelni w uniwersytet liberalno-przedsiębiorczy oraz postawienie na ludzi, którzy dążą do poprawy jakości swej pracy (zarządzania i wykonania), wymaga jednak radykalnego wzrostu nakładów na naukę i szkolnictwo wyższe oraz odczuwalnego wzrostu jakości życia zatrudnionych w nauce i w szkolnictwie wyższym. (abstrakt oryginalny)
RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of this article is to present a concise summary of the concept of how functions of the modern university (including management) are perceived and to indicate the superiority of the concept of the liberal-entrepreneurial university as a guarantee of quality culture over the other models: the liberal university and the entrepreneurial university. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The author proposes a research hypothesis which states that the best way of development of higher education in Poland is the adoption and rapid implementation of the concept of liberal-entrepreneurial developing university, which is a guarantee for achieving the highest level of quality of work at universities both is case of managers and the people under the management, but also the highest level of their scientific development, creativity and entrepreneurship. The author deals with the research problem, defined by the objective and the research hypothesis, using the results of several years of research on the quality of university management as the basis of the analysis. The specificity of research in management sciences (especially university management) is the reason why due to the constant interaction between the observer (professor) and the observed system (university) it is difficult to separate the observer from the observation object. The researchers must simultaneously use different cognitive and practical methods, both quantitative and qualitative, which will allow for the testing objectives to be achieved and for the hypotheses to be verified. In this situation, the author has developed his own method, combining scientific and practical methods, which means that the pragmatic method, the empirical method, the formal method and the socalled understanding method are used in various combinations. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Universities must now make an independent decision, which direction to follow. When properly implemented, the concept of liberal-entrepreneurial university provides the necessary measures for selffinancing the development as well as the high quality culture and the managed and the managers in universities. RESEARCH RESULTS: The culture of quality in the scientific and research papers as well as in educational works and those related to the management of higher education and public universities, appointed by the Holy Father John Paul II, who said that "the tasks will require the academics to radically improve the quality of their work, performed at the research and teaching levels, and this will have to involve teachers and other university staff members, as well as undergraduate students and PhD students," should be an indication for the academic community and the Ministry of Science and Higher Education. It is very important for the Polish economy and the quality of life that the culture of quality should, as soon as possible, fully replace the "culture of any quality," which can still be found in the walls of Polish universities, among the managers and the managed. Management in universities requires a pro-quality restructuring to ensure, in their functioning, an effective compliance, written down in their statutes of the university mission, a culture of quality and the correct implementation of the objectives of university, and not just the pursuit of money, both in case of employees and the university authorities. The research conducted shows that the best concept of development of universities in Poland would be an attempt to achieve the highest quality of a liberal-entrepreneurial university, guaranteeing a high level of quality culture and a continuous development. The modern university should be both liberal, referring to the characteristics of the concept of university by Wilhelm von Humboldt, and enterprising, meeting the requirements of the concept of university by Burton R. Clark. The characteristics of the liberal-entrepreneurial university guarantee a high level of quality culture that will ensure high quality of education and scientific research. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The research, conducted over the last several years, has proven that it is necessary to protect the quality of education and to increase the quality of research and publications. Therefore, entrepreneurship of universities in Poland should be monitored, and thus, in justified cases of fraud, partly limited by the Ministry of Science and Higher Education. The authorities of each university should eliminate any emerging pathologies, including counteracting the interest groups functioning within the university (political parties, religious groups, groups with a different thinking, different coteries), affecting the functioning of the university. The university should also involve in blocking and weakening the actions of pressure groups and external interference of various institutions. The universities managers should be mobilized to improve the quality of management, and those under management should be encouraged to improve the quality of their work performance. Only then it will be possible to gradually liberate science and higher education from excessive administrative burdens. The transformation of the university into a liberal-enterprising university place as well as focusing on people who aim to improve the quality of their work (management and performance) requires a radical increase in funding for science and higher education and a noticeable increase in the quality of life of employees in science and higher education. (original abstract) - Accessibility
- The Main Library of the Cracow University of Economics
- Full text
- Show
- Bibliography
- Amsterdamski, S. (1985). Tendencje rozwoju nauki w II połowie XIX wieku. W: B. Suchodolski (red.), Historia nauki polskiej. T. IV, cz. III. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
- Barnett, R. (2005). Convergence in higher education: The strange case of "entrepreneurialim". Higher Education Management and Policy, vol. 17, no. 3.
- Benneworth, P. (2007). Seven samurai opening up the ivory tower? The construction of Newcastle as an Entrepreneurial University. European Planning Studies, vol. 15, no. 4.
- Bowden, J. i Marton, F. (2006). The University of Learning. Beyond Quality and competences. London, New York: Routledge.
- Clark, B.R. (1998). Creating Entrepreneurial Universities: Organizational Pathways of Transformation. Oxford: Pergamon, For IAU Press.
- Clark, B.R. (2004). Sustaining change in universities. Continuities in case studies and concepts. New York: Society for Research into Higher Education & Open University Press.
- El-Khavas, E. (2001). Today's universities: responsive, resilient or rigid? Higher Education Policy, vol. 14, no. 3.
- Enders, J. i Musselin, Ch. (2008). Back to the future? The academic professions in the 21 st. century. Higher Education to 2030, vol. 1: Demography, OECD.
- Gowin dla PAP: Polska ma być innowacyjna, a nie imitacyjna. (2016). Pozyskano z: http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,407959 (dostęp: 22.01.2016).
- Jan Paweł II o badaniach naukowych. Pozyskano z: www.staff.amu.edu.pl (dostęp: 22.01.2016).
- Jóźwiak, J. (2003). Model uczelni przedsiębiorczej a model tradycyjny - doświadczenia polskie. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1/21.
- Kwiek, M. (2010). Transformacja uniwersytetu. Zmiany instytucjonalne i ewolucje polityki edukacyjnej w Europie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
- Leja, K. (2011). Koncepcje zarządzania współczesnym uniwersytetem. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
- Metodologia badań w naukach o zarządzaniu. Praca zbiorowa. Łódź: Społeczna Akademia Nauk, 17. Pozyskano z: http://fazer.swspiz.pl/pliki/00_materialy_elearning/Mar_S2_M003/Mar_S2_M003_K.pdf (dostęp: 22.01.2016).
- Publikacje Tadeusza Wawaka. Pozyskano z: www: http://tadeusz.wawak.pl.
- Sieg, J. (1993). Prawa i obowiązki prywatnych właścicieli dóbr gospodarczych jako problematyki gospodarczej. W: T. Wawak (red.), Własność prywatna. Kraków: Wydawnictwo Informacji Ekonomicznej.
- Statut Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pozyskano z: http://www.uj.edu.pl/documents/10172/ (dostęp: 23.04.2016).
- Tijssen, R.J.W. (2006). Universities and industrially relevant sciense: Towards measurement models and indictors of entrepreneurial orientation. Research Policy, vol. 35.
- Wawak, T. (2000). Quality - oriented changes in knowledge management in colleges of higher education - an outline of the problem. W: A. Anastasi i R. Borowiecki (Eds.). Enterprises in the Face of contemporary challenges, Krakow - Messina: University of Economics and University of Messina.
- Wawak, T. (2011). Jakość zarządzania na uczelniach w ocenie dziekanów, kanclerzy i kwestorów - wyniki badań. W: T. Wawak (red.), Wyzwania zarządzania jakością w szkołach wyższych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Wawak, T. (2012a). Jakość zarządzania w szkołach wyższych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 14.
- Wawak, T. (2012b). Najważniejsze propozycje zmian w systemie zarządzania szkolnictwem wyższym w Polsce w opinii ankietowanych profesorów - wyniki badań. Zarządzanie i Finanse, część 1, nr 3.
- Wawak, T. (2013a). Pro quality restructuring of management in higher education. W: T. Wawak (red.), Current problems of university management. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Wawak, T. (2013b). Warunki doskonalenia zarządzania w uczelniach - w założeniach noweli prawa dotyczącego szkolnictwa wyższego w Polsce. W: J. Łopatowska i G. Zieliński (red.), Uwarunkowania jakościowe. Zarządzanie operacyjne w teorii i praktyce. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
- Wawak, T. (2014). Profil praktyczny kształcenia w projektach zmiany ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. W: Państwo demokratyczne i socjalne. Studia Prawne, tom 3, pod red. naukową Mariana Grzybowskiego. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi A. Maciągowi. Kraków, 51-79.
- Wawak, T. (2015). Zrównoważony rozwój uniwersytetów w warunkach permanentnej reformy szkolnictwa wyższego. W: T. Borys, T. Brzozowski i S. Zaremba-Warnke (red.), Zrównoważony rozwój organizacji - aspekty społeczne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
- Wstępny, roboczy raport z I etapu badań na temat: Projakościowa restrukturyzacja zarządzania w szkolnictwie wyższym. (2011). T. Wawak (red.), Wyzwania zarządzania jakością w szkołach wyższych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Cited by
- ISSN
- 2391-9485
- Language
- pol
- URI / DOI
- http://dx.doi.org/10.17399/HW.2016.153506