Zasada gospodarności w poglądach polskich ekonomistów okresu międzywojennego: Taylor - Caro - Biegeleisen

Leszczyński, Filip Karol

doi:10.15611/pn.2016.455.05

Author

Leszczyński Filip Karol (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

Title

Zasada gospodarności w poglądach polskich ekonomistów okresu międzywojennego: Taylor - Caro - Biegeleisen
The Principle of Economy in The Opinion of Polish Economists from The Inter-War Period: Taylor - Caro - Biegeleisen

Source

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2016, nr 455, s. 80-92, bibliogr. 21 poz.
Research Papers of Wrocław University of Economics

Issue title

Społeczne gospodarowanie

Keyword

Ekonomia społeczna, Spółdzielczość, Gospodarka
Social economy, Cooperative movement, Economy

Note

streszcz., summ.

Abstract

W artykule omówiono trzy historyczne interpretacje zasady gospodarności autorstwa trzech polskich ekonomistów okresu międzywojennego - Edwarda Taylora, Leopolda Caro oraz Leona Władysława Biegeleisena, odnosząc je do poglądów Oskara Langego. W ramach pierwszej interpretacji zasada gospodarności przyjmuje dwie odrębne postaci - maksymalizowania korzyści i minimalizowania kosztów, Taylor nadał omawianej zasadzie charakter subiektywny i formalny. W ramach drugiej interpretacji zasada gospodarności pojawia się obok krytyki koncepcji homo oeconomicus. Caro próbował w swoich pismach wykazać sprzeczność owej zasady z etyką. W trzeciej interpretacji omawiana zasada zostaje zrelatywizowana do konkretnego modelu ekonomicznego, w którym ma obiektywnie obowiązywać. Biegeleisen dokonuje także podziału na stronę pozytywną i negatywną zasady gospodarowania. W zakończeniu wskazano konsekwencje wynikające z rozstrzygnięć poczynionych przez tych autorów dla współczesnych przedsiębiorstw spółdzielczych(abstrakt oryginalny)

In this article, we attempt to discuss three historical versions of the principle of economy proposed by three Polish economists of midwar period - Edward Taylor, Leopold Caro, and Leon Władysław Biegeleisen compared to Oskar Lange. The first author proposed to divide the discussed principle in two separate principles - one underlyining maximilization of benefits and the other - focused on minimalization of costs. In this interpretation the principle of economy has a subjective character. In its second version, the principle of economy appears alongside critics of homo oeconomicus concept. L. Caro attempted to demonstrate that this principle was contrary to ethics. In the third version, principle of economy is relativised to a given economic model, in which it applicates objectively. L.W. Biegeleisen also divided this principle into positive and negative. In the summary author will propose a potential possibilities of application of these conclusions into modern social economy and cooperatives(original abstract)

Accessibility

The Main Library of the Cracow University of Economics
The Library of Warsaw School of Economics
The Library of University of Economics in Katowice
The Main Library of Poznań University of Economics and Business
The Main Library of the Wroclaw University of Economics
Szczecin University Main Library

Full text

Bibliography

Bochenek M., 2002, Studia varia o ekonomii i ekonomistach, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział w Toruniu, Toruń.
Bochenek M., 2010, Z historii zasady gospodarności, [w:] M. Bochenek, Studia varia o ekonomii i ekonomistach, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział w Toruniu, Toruń, s. 115.
Biegeleisen L.W., 1937, Wstęp do nauki ekonomii społecznej. Teoria relatywizmu społecznego, Nasza Księgarnia, Warszawa.
Biegeleisen L.W.,1938a, Podstawy teoretyczno-poznawcze ekonomiki, Odbitka ze Sprawozdań z posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, XXXI, Warszawa.
Biegeleisen L.W., 1938b, Teoretycznopoznawcze podstawy zasady gospodarczości, Odbitka z "Ekonomisty", tom II, Warszawa.
Biegelstein L.W., 1939, Wstęp do nauki ekonomii społecznej. Teoria modeli ekonomicznych, Instytut Wydawniczy "Biblioteka Polska", Warszawa.
Błesznowski B., 2014, Utopia w służbie demokracji - wokół źródeł kooperatyzmu, [w:] B. Błesznowski, Kooperatyzm, spółdzielczość, demokracja. Wybór pism, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Caro L., 1931, Solidaryzm, jego zasady, dzieje i zastosowania, Lwów 1931.
Czarny B., 2014, Max Weber, Oskar Lange i epigoni o racjonalności gospodarowania (ekonomia w państwie totalitarnym), Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
Grzybek D., 2012, Polityczne konsekwencje idei ekonomicznych w myśli polskiej 1869-1939, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Gorazda M., 2014, Filozofia ekonomii, Copernicus Center Press, Kraków.
Hauswald E., 1939a, 50 lat życia ekonomicznego i społecznego. Księga pamiątkowa ku czci Ś.P. Dra Leopolda Caro Prezesa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i Profesora Politechniki Lwowskiej, Lwów.
Hauswald E., 1939b, Przyczynowość czy celowość w ekonomice społecznej, [w:] E. Hauswald, 50 lat życia ekonomicznego i społecznego. Księga pamiątkowa ku czci Ś.P. Dra Leopolda Caro Prezesa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i Profesora Politechniki Lwowskiej, Lwów.
Hauswald E., 1939c, Zagadnienia ekonomii społecznej, [w:] E. Hauswald, 50 lat życia ekonomicznego i społecznego. Księga pamiątkowa ku czci Ś.P. Dra Leopolda Caro Prezesa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i Profesora Politechniki Lwowskiej, Lwów, s. 60-63.
Kmita J., 2007, Późny wnuk filozofii. Wprowadzenie do kulturoznawstwa, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Lange O., 1978, Ekonomia polityczna, tom I i II, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Lityńska A., 2008, Czołowi przedstawiciele polskiej szkoły historycznej w ekonomii w okresie między wojennym, Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, nr 6, s. 363-373.
Musiał G., 2004, Twórczość naukowa Oskara Langego i jej znaczenie w teorii ekonomii, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego, Katowice.
Taylor E., 2004, Wstęp do ekonomiki, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
Thugutt S., 2013, Listy do młodego przyjaciela, Stowarzyszenie "Obywatele Obywatelom", Łódź.
Wilczyński W., 2004, Przedmowa, [w:] E. Taylor, Wstęp do ekonomiki, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, s. X.

Cited by

ISSN

1899-3192

Language

pol

URI / DOI

BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

Main menu