BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

BazEkon home page

Main menu

Author
Rakowski Tomasz (Uniwersytet Warszawski)
Title
Lokalne formy rozwoju, samoorganizacja i potencjał sprawczy (na przykładzie zachodniej Mongolii i obszarów wiejskich w centralnej Polsce)
Local Forms of Development, Self-organization and Agency
Source
Kultura i Rozwój, 2016, nr 1(1), s. 89-108, fot., bibliogr. 57 poz.
Keyword
Strategia rozwoju, Rozwój, Rozwój lokalny
Development strategy, Development, Local development
Note
streszcz., summ.
Country
Mongolia, Polska
Mongolia, Poland
Abstract
W artykule skupiam się na oddolnych procesach rozwoju związanych z formami współdziałania i budowania powodzenia pojawiającymi się w zachodniej Mongolii oraz na obszarach wiejskich w centralnej Polsce. W obydwu przypadkach wskazuję na istnienie długich, ale wciąż przebudowujących się tradycji lokalnej samoorganizacji społecznej i oddolnych form działań rozwojowych, które mają często na tyle dużą siłę, że to one są w ogóle główną przyczyną zmian. Przyglądam się więc formom współdziałania występującym w społecznościach postpasterskich związanych z miastem Bułgan, położnym przy południowych stokach Ałtaju, gdzie Bułgańczycy na nowo tworzą swoje praktyki ekonomiczne, działają według własnych postpasterskich idiomów i budują idee rozwojowe zanurzone w mongolskiej współczesnej duchowości, w lokalnych sposobach osiągania sukcesu i powodzenia. Podobnie odwołuję się do historii współdziałania i radzenia sobie na zubożałych potransfromacyjnych wsiach polskich pod Szydłowcem, analizując żywiołowe procesy samoorganizacji i wytwarzania też pewnej alternatywnej, wspólnotowej wiedzy techniczno-społecznej. Są to sytuacje odwrotne do opisanych w programach instytucji rozwojowych, gdzie pojawiała i pojawia się nadal najczęściej wizja lokalnej organizacji życia społecznego jako struktury biernej, wymagającej z zewnątrz sterowanej zmiany i stawiającej procesom rozwojowo-modernizacyjnym pewien opór. Chciałbym jednocześnie zaproponować takie ujęcie lokalnego sposobu współdziałania, które będzie opierało się dotychczasowym logikom konstruowania rozwoju. Sięga ono w stronę lokalnych idei i praktyk, sposobów transformowania życia społecznego i nowych projektów ekonomicznych, które, już jako "lokalne formy rozwoju", stają się osobnym, niezwykle istotnym do zrozumienia światem. (abstrakt oryginalny)

In my article, I focus on bottom-up development processes associated with the forms of co-operation and success-building present in Western Mongolia and in rural areas of central Poland. In both cases, I emphasise the existence of long, but ever-changing local traditions of societal self-organiza - tion and grass-roots forms of development activities, which are often powerful enough to be the leading cause of change. I survey the forms of cooperation in post-pastoral communities associated with the city of Bulgan located by the southern slopes of the Altai Mountains, whose inhabitants re-produce anew their economic practices, act according to their own post-pastoral idiom and come up with development ideas immersed in a contemporary Mongolian spirituality, rooted in local ways of achieving success. Likewise, I refer to the history of cooperation and coping in impoverished post-transformation Polish villages near Szydłowiec, analysing spontaneous self-organisation processes and the production of certain alternative, community-based technical and social knowledge. These situations stand in opposition to the descriptions found in programmes offered by development institutions, which quite often still have a vision of the organisation of local social life as a passive structure, requiring externally driven change and, to a certain extent, resisting the development and modernisation processes. I also wish to suggest an approach to local cooperation that resists the existing logics of constructing develop - ment. It draws on local ideas and practices, ways of transforming social life and new economic projects, which as local forms of development become a separate world that is extremely important to understand. (original abstract)
Accessibility
The Main Library of the Cracow University of Economics
The Library of Warsaw School of Economics
Full text
Show
Bibliography
Show
  1. Arce, A., Long, N. (2000). Anthropology, Development and Modernities, London: Routledge.
  2. Biernacka, M. (1962). Potakówka. Wieś powiatu jasielskiego 1890-1960. Z badań nad współdziałaniem. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
  3. Buchowski, M. (1996). The Shifting Meanings of Civil and Civic Society in Poland. W: E. Dunn, C. Hann (red.), Civil Society: Challenging Western Models. London: Routledge.
  4. Crewe, E., Harrison, E. (2002). Whose Developement? An Ehnography of Aid. London: Zed Books.
  5. Ellen, R. (2001). Deja vu, all over again', again: reinvention and progress in applying local knowledge to development. W: P. Sillitoe, A. Bicker, J. Pottier (red.). Participating in Development: Approaches to Indigenous Knowledge (s. 235-258). London, New York: Routledge.
  6. Empson, R. (2012). The Danger of Excess. Accumulating and Dispersing Fortune in Mongolia. Social Analysis, 1 (56), 1-12.
  7. Empson, R. (2014). An Economy of Temporary Possession, Malinowski Memorial Lecture 2014, http://www.lse.ac.uk/publicEvents/events/2014/05/20140522t1800vOT.aspx (dostęp: 14.04.2015).
  8. Englund, H. (2006). Prisoners of Freedom: Human Rights and the African Poor. Berkeley: University of California Press.
  9. Escobar, A. (2012). Preface to the 2012 edition. W: A. Escobar, Encountering Development. The making and Unmaking of the Third World. Princeton: Princeton University Press.
  10. Ferguson, J. (1994). The Anti-Politics Machine. "Development", Depolitization and Bureaucratic Power in Lesotho. Cambridge: Cambridge University Press.
  11. Ferguson, J. (1997). Anthropology and Its Evil Twin: "Development" in the Constitution of a Discipline. W: F. Cooper, R. Packard (red.), International Development and the Social Sciences: essays on the History and Politics of Knowledge (s. 150-175). Berkeley: University of California Press.
  12. Gdula, M., Lewicki, M., Sadura, P. (2014). Praktyki kulturowe klasy ludowej. Warszawa: Instytut Studiów Zaawansowanych.
  13. Geertz, C. (1963). Peddlars and princes: social change and economic modernization in two Indonesian towns. Chicago: University of Chicago Press.
  14. Geertz, C. (2000). My/Nie My, czyli aMerYka - nie-aMerYka. Podróże Ruth Benedict (tłum. E. Dżurak). W: C. Geertz, Dzieło i życie. Antropolog jako autor. Warszawa: Wydawnictwo KR.
  15. Geertz, C. (2003). Myślenie jako działanie moralne: etyczny wymiar antropologicznych badań terenowych w nowo powstałych państwach (tłum. D. Głowacka). W: M. Brocki, D. Wolska (red.), Clifford Geertz - lokalna lektura. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  16. Gomuła, M. (2004). "Zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną...", czyli wpływ dekady gierkowskiej na życie społeczne wsi polskiej. Praca laboratoryjna, Warszawa: Archiwum IEiAK UW.
  17. Gow, D. (2002). Anthropology and Development: Evil Twin or Moral Narrative? Human Organization, 61 (4), 299-313.
  18. Halamska, M. (2015). Chłop to nie obywatel. Z Marią Halamską rozmawia Ł. Pawłowski. Kultura Liberalna, 2 (314).
  19. Hann, Ch., Dunn, E. (red.) (1996). Civil Society. Challenging Western Models. London: Routledge.
  20. Hobart, M. (1993). An Anthropological Critique of Development. The Growth of Ignorance, London: Routledge.
  21. Humphrey, C. (2002). The Unmaking of Soviet Life. Everyday Economies after Socialism. London: Cornell University Press.
  22. Humphrey, C. (2012). Favors and "Normal Heroes". The Case of Postsocialist Higher Education. HAU: Journal of Ethnographic Theory, 2 (2), 22-41.
  23. Humphrey, C., Sneath, D. (1999). The End of Nomadism? Society, State and the Environment in Inner Asia. Cambridge: Cambridge University Press.
  24. Humphrey, C., Ujeed, H. (2012). Fortune in the Wind. An Impersonal Subjectivity. Social Analysis, 56 (2), 152-167.
  25. Jones, M.J. (2016). Farmer driven network or official association: farmer agency, legitimacy, control, accountability, and efficacy in the smallholder coffee sector of Northern Laos. Referat wygłoszony na konferencji IUAES w Dubrowniku.
  26. Klekot, E. (2014). Samofolkloryzacja: współczesna sztuka ludowa z perspektywy krytyki postkolonialnej. Kultura Współczesna, 1 (81), 86-99.
  27. Liep, J. (2001). Introduction. W: J. Liep (red.), Locating Cultural Creativity. London: Pluto Press.
  28. Majcherek, J. (2012). Hamulcowi modernizacji. Gazeta Wyborcza, 08 sierpnia.
  29. Mosse, D. (2005). Cultivating Development. An Ethnography of Aid Policy and Practice. London: Pluto Press.
  30. Mosse, D. (2006). Anti-social anthropology? Objectivity, objection, and the ethnography of public policy and professional communities. Journal of the Royal Anthropological Institute, 12, 935-956.
  31. Mosse, D. (2013). The Anthropology of International Development. Annual Review of Anthropology, 42, 227-246.
  32. Mróz, L. (1977). Rytm torguckiego koczowania. Etnografia Polska, 21 (1), 137-153.
  33. Najda, W., Rakowski, T. (2016). "Królowie boiska". Samoorganizacja wiejskiego klubu sportowego. W: P. Cichocki i in. (red.), Oddolne tworzenie kultury. Perspektywa antropologiczna (s. 51-61).
  34. Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW.
  35. Pfaffenberger B. (1992). Technology and Social Change. Annual Review of Anthropology, 21, 491-516.
  36. Plińska, W. (2008). Ochotnicza straż pożarna - klub kultury. W: I. Kurz (red.), Lokalnie: animacja kultury/community arts (s. 89-92). Warszawa: Instytut Kultury Polskiej UW.
  37. Pisarzewski, T. (2008). Wspólnota wiejska - przemiany. W: I. Kurz (red.), Lokalnie: animacja kultury/community arts (s. 85-88), Warszawa: Instytut Kultury Polskiej UW.
  38. Rakowski, T. (2004). Tuchalarzy w obliczy zmiany. Interpretacje "kresu" i "upadku" kultury tubylczej. Kultura i Społeczeństwo, 3, 97-120.
  39. Rakowski, T. (2008). Antropologiczne przesunięcie perspektywy i animacja kultury. Warsztaty badawcze wśród środowisk społecznie zmarginalizowanych. W: I. Kurz (red.), Lokalnie: animacja kultury/community arts (s. 76-81). Warszawa: Instytut Kultury Polskiej UW.
  40. Rakowski, T. (red.) (2013). Etnografia/animacja/sztuka. Nierozpoznane wymiary rozwoju kulturalnego. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  41. Rakowski, T., Rożek P. (reż.) (2014). Elżbieta Szewczyk, film, 16'33.
  42. Sillitoe, P. (2001). Participant observation to participatory development: making anthropology work. W: P. Sillitoe, A. Bicker, J. Pottier (red.), Participating in Development: Approaches to Indigenous Knowledge (s. 1-23). London, New York: Routledge.
  43. Sillitoe, P., Bicker A., Pottier J. (red.) (2001). Participating in Development: Approaches to Indigenous Knowledge. London, New York: Routledge.
  44. Skąpski, Ł. (2013). O urządzeniach z Broniowa i Ostałówka. W: T. Rakowski (red.), Etnografia/animacja/sztuka. Nierozpoznane wymiary rozwoju kulturalnego (s. 220-235). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
  45. Sneath, D. (2003). Land-Use, the Environment and Development in Post-socialist Mongolia. Oxford Development Studies, 31 (4), 441-459.
  46. Sneath, D. (2006). Transacting and Enacting: Corruption, Obligation and the Use of Monies in Mongolia. Ethnos, 1 (71), 89-112.
  47. Stolpe, I. (2013). Transcending Religion: Intersection between Spatial, Social and Mental Mobility in Contemporary Mongolia. W: Mobilizing Religion: Networks and Mobility (s. 15-16). Report on the crossroads Asia Conference, Bonn: Institute of Oriental and Asian Studies.
  48. Sylvaine, R. (2005). Disorderly Development: Globalization on the Idea of "Culture" in the Kalahari. American Ethnologist, (32) 3, 354-370.
  49. Szynkiewicz, S. (1977). Torguci Mongolii. Uwagi na tle pierwszych badań etnograficznych wśród Torgutów ałtajskich. Etnografia Polska, 21 (1), 118-136.
  50. Szynkiewicz, S. (1981). Rodzina pasterska w Mongolii, Wrocław: Ossolineum.
  51. Szynkiewicz, S., Potkański T. (1993). The Social Context of Liberalisation of the Mongolian Pastoral Economy. Raport z badań, Ułan Bator.
  52. Tangad, O. (2013). Scheda po Czyngis Chanie. Demokracja po mongolsku. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
  53. Tangad, O. (2015). Kategorie tradycyjnej moralności w życiu społecznym współczesnych Mongołów. Wydruk komputerowy, Warszawa: Instytut Etnografii i Antropologii Kulturowej UW.
  54. Tsing, A. (2005). Friction. An Ethnography of Global Connection. Princeton: Princeton University Press.
  55. Tynan, M. (2013). Anthropology, Community Development, and Public Policy: The Case of the Kaiela Planning Council. Collaborative Anthropologies, 6, 307-333.
  56. Wheeler, A. (2004). Moralities of the Mongolian "Market"; A Genealogy of Trade Relations and the Zah Zeel. Inner Asia, 6 (2), 215-238.
  57. Szpak, E. (2013). Mentalność ludności wiejskiej w PRL. Studium zmian. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Cited by
Show
ISSN
2450-212X
Language
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.7366/KIR.2016.1.1.05
Share on Facebook Share on Twitter Share on Google+ Share on Pinterest Share on LinkedIn Wyślij znajomemu