- Author
- Jaczyński Stanisław (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach)
- Title
- Bezpieczeństwo militarne II Rzeczypospolitej : aspekty wewnętrzne
Military Safety of the Second Polish Republic : Aspect Internal - Source
- Doctrina. Studia społeczno-polityczne, 2016, nr 13, s. 61-74, bibliogr. 12 poz.
Doctrina. Social and Political Journal - Keyword
- Historia, Bezpieczeństwo narodowe, Wojsko
History, National security, Army - Note
- streszcz., summ.
- Country
- II Rzeczpospolita
Second Polish Republic - Abstract
- Polska po 123 lat niewoli, odradzała się w złożonej sytuacji politycznej i gospodarczej. Dwaj główni sąsiedzi - Niemcy i Rosja Radziecka - byli wrogo usposobieni do państwa polskiego. Toteż oba te państwa prowadziły wobec Polski politykę nieprzyjazną. Niemcy starały się lansować na arenie międzynarodowej tezę o tymczasowości polskiej państwowości, a Rosja Radziecka, mimo deklarowanego oficjalnie prawa do samostanowienia narodów byłego imperium rosyjskiego, nie zamierzała zaakceptować istnienia "burżuazyjnej" Polski. Źle ułożyły się także, stosunki z Czechosłowacją i Litwą. Granice II Rzeczypospolitej, ukształtowane na mocy decyzji wersalskich i ryskich, zostały ostatecznie uznane w marcu 1923 r. Terytorialny kształt państwa nie był korzystny, a nadmiernie wydłużone - łącznie 5534 km długości - nieregularne granice nie miały, poza południową granicą z Czechosłowacją, naturalnych właściwości obronnych. Co gorsza, najbardziej rozciągnięte były granice z potencjalnymi przeciwnikami Polski, a więc z Niemcami - 1912 km (w tym z Prusami Wschodnimi 607 km) i z sowiecką Rosją (od 30 grudnia 1922 r. ZSRR) 1412 km. Dysproporcja między długością granic a obszarem państwa polskiego oraz niekorzystna sytuacja polityczna na granicy zachodniej, wschodniej i północnej, postawiły Polskę już u zarania niepodległości wobec konieczności przygotowania się do obrony we wszystkich niemal kierunkach. Podstawowe wnioski płynące z analizy położenia geopolitycznego II Rzeczypospolitej to: niekorzystne linie granic oraz osamotnienie na arenie międzynarodowej, zarówno w sensie polityczno-militarnym, jak i gospodarczym. W Polsce od chwili odzyskania niepodległości dostrzegano istnienie i narastanie zagrożeń - bezpieczeństwo zewnętrzne miała zapewnić silna armia i sprawny system obronny. Modernizacja armii z lat 1936-1939 nie doprowadziła jednak do złagodzenia dysproporcji pomiędzy Polską a Niemcami i ZSRR, zwłaszcza w nowoczesnych środkach walki. Słabym ogniwem polskiego systemu bezpieczeństwa pań- stwa było także planowanie wojenne. (abstrakt oryginalny)
After 123 years under rules of partitioning powers, Poland regained its independence in a complex political and economic situation. The two main neighbors - Germany and the Soviet Russia - were hostile to the Polish state. Thus, the policies of both countries toward Poland were hostile. Germany sought to persuade international community that the Polish state was a temporary one, and the Soviet Russia, even though it officially declared the right of self-determination to the nations of the former Russian empire, was not going to accept the existence of "bourgeois" Poland. Polish relations with Czechoslovakia and Lithuania turned out to be bad as well. The boundaries of the Second Polish Republic, determined by decisions of Versailles and Riga treaties were finally recognized in March 1923. The territorial shape of the country was not favorable, and the excessively elongated - a total of 5534 km in length - irregular boundaries lacked, except from the southern border with Czechoslovakia, the natural features making them suitable for defence. What's worse, the most stretched borders were those of the potential adversaries of Poland, so the border with Germany - 1912 km (including 607 km with the East Prussia) and of the border of the Soviet Russia (since 30 December 1922. the USSR) 1412 km. The disproportion between the length of the borders compared to the territory of the Polish state and the unfavorable political situation along its western, eastern and northern borders, forced Poland to prepare for defence in almost all directions since its very first days of independence. The basic conclusions of the analysis of the geopolitical position of the Second Polish Republic include: unfavorable borders, and its isolation in the international arena, in terms of both political and military, and economic relations. Since the independence was regained, there was an awareness in Poland about existence and growth of threats - external security was to assured by strong armed forces and an efficient defense system. However; he modernization of the armed forces between 1936 and 1939 did not alleviate the military disparity between Poland and Germany and the Soviet Union, especially in the modern weapon systems. The weak link in the Polish state security system was also war planning.(original abstract) - Full text
- Show
- Bibliography
- Dekret o utworzeniu Funduszu Obrony Narodowej podpisał Prezydent RP 9 kwietnia 1936 r.
- Brzoza C., Sowa A. L., Historia Polski 1918-1945, Kraków 2006.
- Eberhard P., Polska i jej granice. Z historii polskiej geografii politycznej, Lublin 2004. 16 M.
- Historia Polski w liczbach. Ludność. Terytorium, red. nauk. A. Jezierski, Warszawa 1994.
- Holzer J., Polska w nowej sytuacji geopolitycznej ostatniego dziesięciolecia, "Studia Polityczne" 2001, nr 12.
- Kozłowski E., Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Warszawa 1974.
- Landau Z., Tomaszewski J., Polska w Europie i świecie 1918-1939, Warszawa 1980.
- Mały rocznik statystyczny 1936, Warszawa 1936.
- Nawrocki A., Zabezpieczenie logistyczne wojsk lądowych Sił Zbrojnych II RP w latach 1936-1939, Pruszków 2002.
- Otręba T., Punkty zwrotne dziejów Polski XX wieku, [w:] Problematyka geopolityczna ziem polskich, red. nauk. P. Eberhard, Warszawa 2008.
- Porwit M., Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku, cz. 3, Warszawa1978.
- Zgórniak M., Możliwości wojenne Niemiec i Polski w 1939 r., "Wojskowy Przegląd Historyczny" 1989, nr 3.
- Cited by
- ISSN
- 1730-0274
- Language
- pol