W poszukiwaniu optymalnej konstrukcji limitu zadłużenia dla jednostek samorządu terytorialnego

Kluza, Krzysztof

doi:10.18276/frfu.2017.1.85-50

Author

Kluza Krzysztof (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie)

Title

W poszukiwaniu optymalnej konstrukcji limitu zadłużenia dla jednostek samorządu terytorialnego
In a Search of Optimal Design of Statutory Debt Limits for the Local Governments

Source

Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 2017, nr 1 (85), s. 633-645, tab., bibliogr. 15 poz.

Issue title

Zarządzanie finansami

Keyword

Finanse publiczne, Jednostki samorządu terytorialnego (JST), Zadłużenie, Zdolność kredytowa
Public finance, Local government units, Indebtedness, Credit capacity

Note

streszcz., summ.

Abstract

Cel - Celem artykułu jest zaproponowanie zmian w ustawowych limitach zadłużenia dla jednostek samorządu terytorialnego w celu zwiększania bezpieczeństwa finansowego zarówno poszczególnych podmiotów, jak i całego sektora. Obowiązujący od 2014 r. art. 243 Ustawy o finansach publicznych wprowadził maksymalny limit zadłużenia dla samorządów oparty o ich indywidulane przepływy finansowe. Choć kierunek zmian był słuszny, to obecne rozwiązanie nie zabezpiecza odpowiednio skutecznie, aby dług zaciągały jedynie samorządy o należycie silnej kondycji finansowej. Jest to efekt zarówno bazowania wskaźnika z art. 243 na danych historycznych, jak i zakłóceń wynikających z uwzględniania w nim jednorazowych pozaoperacyjnych przepływów, jak sprzedaż majątku i szeregu pomniejszych mankamentów. Dodatkowo, wskaźnik ten jest łatwo manipulowany poprzez takie instrumenty, jak leasing i dzierżawa zwrotna. Metodologia badania - W artykule przeprowadzono krytyczną analizę obowiązujących rozwiązań prawnych z perspektywy ich spójności z zasadami finansów. Przedstawiono alternatywny model określania limitów zadłużenia w oparciu o teorię H. Minsky'ego. Przeprowadzone symulacje wpływu postulowanego rozwiązania na samorządy w Polsce. Wynik - W artykule postuluje się przebudowę istniejącego rozwiązania ustawowego w kierunku modelu opartego o przepływy operacyjne samorządów. W zależności od oceny skłonności do akceptacji ryzyka przez ustawodawcę, należy rozważyć trzy podstawowe modele, począwszy od zadłużenia w celu finansowania wyłączenie deficytu przejściowego, poprzez zadłużenie możliwe do obsługi z przepływów operacyjnych (zarówno kapitał, jak i odsetki), a skończywszy na modelu, w którym przepływy operacyjne pokrywają wyłącznie obsługę odsetek. Zarekomendowano model oparty o hedge financing. Model ten należy rozbudować o analizę przyszłych przepływów z Wieloletnich Prognoz Finansowych oraz analizę wrażliwości na zmiany parametrów ekonomicznych, takich jest wzrost rynkowych stóp procentowych. Oryginalność/wartość - Proponowane rozwiązanie stanowi oryginalny wkład badawczy w tematykę określania limitów zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego w Polsce.(abstrakt oryginalny)

Purpose - The aim of this research is a design of more appropriate statutory debt limits for the local governments in Poland. The existing statutory debt limits, implemented in Poland in 2014, are based on a financial surplus ratios calculated for an individual entity. This solution does not adequately secure that the new debt is raised only by the local governments with a sufficiently strong financial standing. This is a result of several shortcomings in the formula of the statutory limits such as: a risk assessment is based on historical data only, operating surplus is inflated by investment inflows etc. In addition, the current statutory debt limits are easily manipulated by such instruments as the sale and leaseback of property and the reversed tenancy. Design/methodology/approach - The article presents an evaluation of existing statutory debt limits and discusses their main flaws. Then, it presents an alternative approach based on H. Minsky's theory as well as financial simulations of an impact of the new proposal on the local governments. Findings - This article calls for reconstruction of the existing legislative solution towards a model based on assessment of operating cash flows. Depending on the risk appetite, three basic models should be considered, ranging from an intra-year budget deficit financing through a long-term hedge financing (both capital and interest have to be repaid from operating cash flows) to a speculative financing model in which the operating cash flows have to cover just interest payments and a capital may be constantly refinanced. The hedge financing model is recommended in this article. In addition, the risk assessment should be extended by an analysis of future cash flows from the Long-term Financial Forecasts prepared by local governments and a sensitivity analysis of changes in economic parameters such as an increase in market interest rates. Originality/value - The research presents new alternatives how to design the sound statutory debt limits for local governments in Poland.(original abstract)

Accessibility

The Main Library of the Cracow University of Economics
The Library of University of Economics in Katowice
The Main Library of Poznań University of Economics and Business
Szczecin University Main Library

Full text

Bibliography

Centrum Grabskiego (2015). Polska Niegospodarna. Raport Fundacji Centrum im. Władysława Grabskiego. Kraków.
Hausner, J., Izdebski, H., Lachiewicz, W., Mączyński, M., Mazur, S., Nelicki, A., Nowotarski, B., Surówka, K., Szymczak, R., Zachariasz, I., Zawicki, M. (2014). Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce. T. II. Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
Kluka, L., Kluza, K. (2012). Symulacja wpływu zmian ustawowych na dostępność finansowania dla JST. Nowe formy finansowania zadań samorządowych. Finanse Komunalne, 1-2.
Kluza, K. (2013). Wpływ zmian w ustawie o finansach publicznych na koszt finansowania samorządów. Zarządzanie i Finanse, 11 (2, cz. 3).
Kluza, K. (2016). Financial Innovation in Local Governments as a Response to the Deterioration of their Risk Profile and Legislative Changes: The case of Poland. The Innovation Journal: The Public Sector Innovation Journal, 21 (1).
KRRIO (2012). Sprawozdania z działalności RIO i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2012 r. Warszawa: Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych.
KRRIO (2013). Sprawozdania z działalności RIO i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2013 r. Warszawa: Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych.
Minsky, H. (1993). The Financial Instability Hypothesis. W: Ph. Arestis, M. Sawyer (red.), Handbook of Radical Political Economy. Aldershot: Edward Elgar Publishing.
Pokrywka, Ł. (2013). Monitoring zadłużenia miast wojewódzkich. Brief Programowy Instytutu Kościuszki. Kraków.
Poniatowicz, M. (2011). Czy Polsce grozi kryzys zadłużeniowy sektora samorządowego? W: A. Alińska, B. Pietrzak (red.), Finanse publiczne a kryzys ekonomiczny. Warszawa: CeDeWu.
Poniatowicz, M. (2014). Wpływ kryzysu gospodarczego na systemy finansowe jednostek samorządu terytorialnego. Na przykładzie największych miast w Polsce. Warszawa: CeDeWu.
Sawicka, K. (2012). Założenia reformy finansów samorządowych i ich realizacja w ustawie o finansach publicznych. Finanse Komunalne, 1-2.
Srocki, S. (2014). Wieloletnia prognoza finansowa jako instrument stabilizacji finansowej samorządu - zagadnienia prawne. Finanse Komunalne, 12.
UFP (2009). Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.
ZMP (2012). Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Materiały z XXXIII Zjazdu Związku Miast Polskich, 9 marca.

Cited by

ISSN

2450-7741

Language

pol

URI / DOI

BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

Main menu