- Author
- Kałwa Małgorzata (Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu), Romanowska-Tołłoczko Anna (Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu), Stefaniak Tadeusz (Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu)
- Title
- Trening zdrowotny jako element systemowej terapii nadwagi
Health Training as an Element of Systemic Obesity Ttherapy - Source
- Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2015, t. 13, nr 4, s. 397-409, tab., bibliogr. 100 poz.
- Keyword
- Zdrowie, Odżywianie się Polaków, Sport
Health, Eating habits of Polish people, Sport - Note
- summ.
- Abstract
- Wskazanie konieczności podejmowania systemowych rozwiązań w terapii nadwagi poprzez udział w HT i edukację do samoregulowanej aktywności fizycznej, wprowadzenia odpowiednio zbilansowanej diety przy równoległym wsparciu psychologicznym. Połączenie tych form stwarza szanse na skuteczne zredukowanie liczby osób z nadmierną masą ciała. Szczególną uwagę autorzy pragną poświęcić roli trenera i jego pracy koncepcyjnej. W artykule przedstawiono algorytm działań planowania HT według zmodyfikowanych metod analizy i syntezy systemowej przyjętej przez Gerarda Nadlera na tle wybranych koncepcji systemowych.(fragment tekstu)
Introduction:Despite studies to determine reasons for and to contain the global obesity epidemics, the 20+ year old population is gaining weight. The education by health training participation is a chance for a parallel work towards the nutrition habit change, the need to learn new or master old movement skills, and the discipline and motivation maintenance. Purpose:Indication of the necessity of systemic obesity therapy solutions by ensuring the patient's health training participation, self-regulated physical activity education, balanced diet introduction and psychological support. Method:Systemic design method analysis to determine the optimal health training design algorithm. Results:Health training design activity algorithm as per the modified analysis methods and Nadler's systemic synthesis in the context of selected systemic concepts. Conclusions:The systemic obesity therapy by health training participation and goal-setting education is a process whose effects will last long and result in the population's physical condition improvement, irrespective of individual effects.(original abstract) - Full text
- Show
- Bibliography
- Ng M., Fleming T., Robinson M., Thomson B., Graetz N., Margono Ch., Mullany E.C., Biryukov S., Abbafati C., Abera S.F., Global, regional, and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013, "The Lancet" 2014; 384 (9945): 766-781, doi:10.1016/S0140-6736(14)60460-8).
- World Health Organization, Global recommendations on physical activity for health. 2010, http://www.who.int/dietphysicalactivity/publications/9789241599979/en/; dostęp: 5.08.2015.
- World Health Organization, Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases.Report of a Joint WHO/FAO Expert Consultation, Geneva 2003, http://whqlibdoc.who.int/trs/WHO_TRS_916.pdf; dostęp: 5.08.2015.
- Haskell W.L., Lee I.M., Pate R.R. et al., Physical activity and public health: updated recommendation for adults from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association, "Circulation" 2007; 116: 1081-1093.
- Caspersen C.J., Powell K.E., Christenson G.M., Physical activity, exercise, and physical fitness: definitions and distinctions for health-related research, "Public Health Reports" 1985; 100: 126-131.
- Wareham N.J., Van Sluijs E.M., Ekelund U., Physical activity and obesity prevention: a review of the current evidence, "The Proceedings of the Nutrition Society" 2005; 64: 229-247.
- Ministerstwo Zdrowia, Departament Polityki Zdrowotnej, Narodowy program zapobiegania nadwadze i otyłości oraz przewlekłym chorobom niezakaźnym poprzez poprawę żywienia i aktywności fizycznej na lata 2007-2011, Warszawa 2007, nowelizacja 2009, http://www2.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/otylosc_06012010.pdf; dostęp: 5.08.2015.
- Mekary R.A., Feskanich D., Malspeis S., Hu F.B., Willett W.C., Field A.E., Physical activity patterns and prevention of weight gain in premenopausal women, "International Journal of Obesity (Lond.)" 2009; 33: 1039-1047.
- Lee I.M., Djousse L., Sesso H.D., Wang L., Buring J.E., Physical activity and weight gain prevention, "JAMA" 2010; 303: 1173-1179.
- Park H.N., An H.G., Effects of the weight management program based self-efficacy for body composition, blood lipid profile, weight self-efficacy lifestyles, depression in middle-aged obese women, "Taehan Kanho Hakhoe Chi" 2006; 36 (8): 1359-1366.
- Romanowska-Tołłoczko A., Kałwa M., Psychological impact in comprehensive overweight therapy, "Problemy Higieny i Epidemiologii" 2014; 95 (2): 209-214, http://www.phie.pl/pdf/phe-2014/phe-2014-2-209.pdf; dostęp: 8.08.2015.
- Zahorska-Markiewicz B., Leczenie zachowawcze otyłości, "Diabetologia Polska" 2003; 3: 224-228.
- Namysłowska I., Terapia rodzin, Springer PWN, Warszawa 1997.
- Haley J., Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericsona. Strategiczna terapia krótkoterminowa, GWP, Gdańsk 1999.
- Zeig J.K., Munion W.M., Milton H. Erickson, GWP, Gdańsk 1999.
- Milner J., O'Byrne P., Poradnictwo krótkoterminowe: Narracje i rozwiązania, Zysk i S-ka, Poznań 2007.
- Drożdżowicz L., Ogólna teoria systemów, w: Barbaro B. de (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Collegium Medicum UJ, Kraków 1994: 10.
- Lachniewicz S., Matejun M., Istota procesu zarządzania. Podejście integrujące dorobek klasyczny - kierunek systemowy i sytuacyjny, w: Zakrzewska-Bielawska A. (red.), Podstawy zarządzania. Teoria i ćwiczenia, Wolters Kluwer, Warszawa 2012: 109.
- Cempel C., Myślenie systemowe, drogi rozwoju i stan obecny, w: Cempel C. (red.), Teoria i inżynieria systemów, Library system: E-skrypt Politechniki Poznańskiej, Poznań 2003, http://neur.am.put.poznan.pl/is/3.html, http://neur.am.put.poznan.pl/systemy/Myslenie%20systemowe.pdf; dostęp: 9.08. 2015.
- Weinberg G.M., Myślenie systemowe, Wyd. Nauk.-Techn., Warszawa 1979.
- Cempel C., Twórcze myślenie i uczenie, w: Cempel C. (red.), Teoria i inżynieria systemów, Library system: E-skrypt Politechniki Poznańskiej, Poznań 2003, http://neur.am.put.poznan.pl/is/7.html; dostęp: 9.08.2015.
- Łasiński G., Prakseologiczno-systemowe podstawy badania i usprawniania treningu sportowego, Studia i Monografie AWF Wrocław 1988; 20, http://www.cos.pl/sw/2010_1/049.pdf; dostęp: 10.08.2015.
- Kosendiak J., Systemowe podstawy optymalizacji procesu treningu, "Sport Wyczynowy" 2010; 1 (533): 49-54.
- Ryguła I., Narzędzia analizy systemowej treningu sportowego, Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katowice 2000.
- Niewiadomska I., Kulik A., Hajduk A., Jedzenie, Wyd. KUL, Lublin 2005.
- Urlich A., Odchudzanie i stabilizacja szczupłej sylwetki, Hi Tec Nutrition, Siechnice 1997: 27.
- Remington D., How to lower your fat thermostat, Vitaly House International, USA, 1991.
- Polivy J., Coleman J., Herman C.P., The effect of deprivation on food cravings and eating behaviour in restrained and unrestrained eaters, "International Journal of Eating Disorders" 2005; 38: 301-309.
- Colman J., Ricki J., Colman R.J., Beasley T.M., Kemnitz J.W., Johnson S.C., Weindruch R., Anderson R.M., Caloric restriction reduces age-related and all-cause mortality in rhesus monkeys, "Nature Communications" 2014; 5: 35-57, doi: 10.1038 / ncomms4557.
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL, Warszawa 2000.
- Magee E., Experts debate how often we should eat for weight loss, http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=56254; dostęp: 7.08.2015.
- Konarzewski M., Na początku był głód. Wyd. II, PIW, Warszawa 2015: 118-136.
- Chopra D., Zatrzymaj czas, HELION, Gliwice 2014: 245-250.
- McDonald R.B., Ramsey J.J., Honoring Clive McCay and 75 years of calorie restriction research, "Journal of Nutrition" 2010; 7: 1205-1210, doi: 10.3945/jn.110.122804 J.
- Berg B.N., Simms H.S., Nutrition and the longevity in the rat. II. Longevity and onset of disease with different levels of food intake, "Journal of Nutrition" 1960; 71: 255.
- Ross M.H., Lenght of life and nutrition in the rat, "Journal of Nutrition" 1961; 75: 197.
- Hays J.H., The hunter-gatherer diet, "Mayo Clinic Proceedings" 2004; 79 (5): 703-707.
- Eaton S.B., Strasssman B.J., Nesse R.M., Neel J.V., Ewald P.W., Williams G.C., Lindeberg S., Konner M.J., Mysterud I., Cordain L., Evolutionary health promotion, "Preventive Medicine" 2002; 34: 109-118.
- Eaton S.B., Cordain L., Old genes, new fuels: Nutritional changes since agriculture, "World Review of Nutrition Dietetics" 2002; 81: 26-37.
- Sondike S.B., Copperman N., Jacobson M.S., Effects of a low-carbohydrate diet on weight loss and cardiovascular risk factor in overweight adolescents, "Journal of Pediatrics" 2003; 142: 253-258.
- Yancy W.S., Olsen M.K., Guyton J.R., Bakstr R.P., Westman E.C., A low-carbohydrate, ketogenic diet versus a lov-fat diet to treat obesity and hyperlipidema. A Randomized, Controlled Trial, "Annals of Internal Medicine" 2004; 140: 769-777.
- Stefaniak T., Witkowski K., Influence of ketogenic diet on psychophysical parameters of persons systematically practicing resistance training, w: Kaczor A., Borzęcki A., Iskra M. (red.), Środowiskowe źródła zagrożeń zdrowotnych, AM, Lublin 2007: 63-71.
- Bortnowska G., Promotion of traditional food - biodiversity as a symbol of pro-healthy lifestyle, "Problemy Higieny i Epidemiologii" 2014; 95 (4): 831-836.
- Lenarczyk-Priwieziencew E., Stan polskiej agrobioróżnorodności, w: Misja: Bioróżnorodność. Materiały konferencyjne Stowarzyszenia "Dla Dawnych Odmian i Ras", Eko-Media, Bachotek 2009: 16-22, http://ddoir.org.pl/site/download/mission-biodiversity.pdf; dostęp: 12.08.2015.
- Niewiadomska-Guentzel M., Bioróżnorodność z perspektywy talerza. 2011, http://ulicaekologiczna.pl/zdrowe-jedzenie-odzywianie/bioroznorodnosc-z-perspektywy-talerza/, na podstawie ebook: Dobre zakupy, ZSPZS, Kraków 2006, http://zielonasiec.pl/IMG/pdf/24_dobreazakupy.pdf; dostęp:12.08.2015.
- Wolf R., Paleodieta. Zrzuć kilogramy, zbuduj formę, pokonaj choroby, Publicat, Poznań 2011: 57-72.
- Cordain L., Miller J.B., Eaton S.B. et al., Plant-animal subsistence ratios and macronutrient energy estimations in worldwide hunter-gatherer diets, "America Journal of Clinical Nutrition" 2000; 71 (3): 682-692.
- Brehm B.J., Seeley R.J., Daniels S.R., D'Allessio D.A., A randomized trial comparing a very low carbohydrate diet and a calorie restricted low-fat diet on bodyweight and cardiovascular risk factors in healthy women, "Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism" 2003; 88 (4): 1617-1623.
- Brehm B.J., Spang S.E., Seeley R.J., Daniels S.R., D'Allessio D.A., The role off Energy expenditure in the differential weight loss in obese women on low-fat and low-carbo hydrate diets, "Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism" 2004; 90: 1475-1482.
- Levitsky D.A., The non-regulation of food intake in humans: Hope for reversing the epidemic of obesity, "Physiology and Behavior" 2005; 86 (5): 623-632.
- McGuire M.T., What predicts weight regain in a group of successful weight losers? "Journal of Consulting and Clinical Psychology" 1999; 67: 177-185.
- Łyszczyńska A., Nadwaga i otyłość, PWN, Warszawa 2007.
- Hollis J., Nadwaga jest sprawą rodziny, GWP, Gdańsk 2000.
- Dolińska-Zygmunt G., Podstawy psychologii zdrowia, Wyd. UWr, Wrocław 2001.
- Ogińska-Bulik N., Psychologia nadmiernego jedzenia, Wyd. UŁ, Łódź 2004.
- Osipczuk M. (red.), Psychoterapia po ludzku, Stowarzyszenie INTRO, Wrocław 2011: 103-124.
- Sills C., Fish S., Lapworth P., Pomoc psychologiczna w ujęciu Gestalt, IPZ, Warszawa 1999: 23.
- Okun B.F., Skuteczna pomoc psychologiczna, IPZ, Warszawa 2002.
- Wytyczne UE dotyczące aktywności fizycznej, 2008: 6, http://ec.europa.eu/sport/library/policy_documents/eu-physical-activity-guidelines-2008_pl.pdf; dostęp: 15.08.2015.
- Wytyczne dla aktywności fizycznej. Współczesna żywność, 03.2009, EUFIC, http://www.eufic.org/article/pl/artid/Wytyczne-aktywnosci-fizycznej/; dostęp: 15.08.2015.
- Grzelak A., Rekomendacje dotyczące aktywności fizycznej, Medycyna Praktyczna, Kraków 2013, http://www.mp.pl/treningzdrowotny/aktywnosc-fizyczna/show.html?id=84993; dostęp: 15.08.2015.
- Tanaka H., Monahan K.D., Seals D.R., Age-predicted maximal heart rate revisited, "Journal of the American College of Cardiology" 2001; 37: 153-156.
- Nes B.M., Janszky I., Wisløff U., Støylen A., Karlsen T., Age-predicted maximal heart rate in healthy subjects: The HUNT fitness study, E-pub: 29.02.2012; "Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports" 2013; 23 (6): 697-704, doi: 10.1111 / j.1600-0838.2012.01445.x.
- Miller W.C., Wallace J.P., Eggert K.E., Predicting max HR and the HR-VO2 relationship for exercise prescription in obesity, "Medicine and Science in Sports and Exercise" 1993; 25 (9): 1077-1081.
- Elder K.E., Generating an exercise prescription from the exercise test. Calculation of training heart rate, w: Evans C.H., White R.D. (red.), Exercise testing for primary care and sports medicine physicians, Springer, New York 2009: 293-296, doi: 10.1007/978-0-387-76597-6.
- Czarkowska-Pączek B., Przybylski J., Procesy energetyczne zachodzące w organizmie w czasie wysiłku fizycznego. Zarys fizjologii wysiłku, Urban & Partner, Wrocław 2006: 13-22.
- Bogdański P., Iciek J., Pupek-Musialik D., Wpływ regularnej aktywności fizycznej na stężenie adiponektyny u otyłych kobiet z zespołem metabolicznym, "Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii" 2011; 7 (4): 213-221.
- Tokmak M., Altiok I.B., Guven M., Aras A.B., Cosar M., Spontaneous Regression of Lumbar Disc Herniation After Weight Loss: Case Report, "Turkish Neurosurgery" 2015; 25 (4): 657-661, doi: 10,5137/1019-5149.JTN.9183-13.1.
- Trzaskoma Z., Trzaskoma Ł., Kompleksowe zwiększanie siły mięśniowej sportowców, COS, Warszawa 2001.
- Stefaniak T., The influence of weight training on the level of selected morphological features of people after 50, "Fizjoterapia" 2001; 9 (2): 18-22.
- Willis L.H., Slentz C.A., Bateman L.A. et al., Effects of aerobic and/or resistance training on body mass and fat mass in overweight or obese adults, "Journal of Applied Physiology" 2012, doi: 10,1152/japplphysiol.01370.2011.
- Kang J., Rashti S.L., Tranchina C.P., Ratamess N.A., Faigenbaum A.D., Hoffman J.R., Effect of preceding resistance exercise on metabolism during subsequent cardiac training session, "European Journal of Applied Physiology" 2009, doi: 10.1007/s00421-009-1100-z.
- Ormsbee M.J., Choi M.D., Medlin J.K., Geyer G.H. et al., Regulation of fat metabolism during resistance exercise in sedentary, lean and obese men,"Journal of Applied Physiology" 2009, doi: 10.1152/japplphysiol.91485.2008.
- Davis W.J., Wood D.T., Andrews R.G., Elkind L.M., Davis W.B., Concurrent training enhances athletes' strength, muscle endurance, and other measures, "Journal of Strenght and Conditioning Research" 2008, doi: 10.1519/JSC.0b013e3181739f08.
- Stefaniak T., Atlas uniwersalnych ćwiczeń siłowych cz. I, BK, Wrocław 2006.
- Zając A., Wilk M., Poprzęcki S., Bacik B., Rzepka R., Mikołajec K., Nowak K., Nowoczesny trening siły mięśni. Wyd. 2, AWF, Katowice 2010: 205-210.
- Kruszewski M., Efektywność metod rozwijania siły mięśniowej i suplementacji żywieniowej w aspekcie zmian potencjału ruchowego i składu ciała ćwiczących, "Studia i Monografie AWF Warszawa" 2009: 129.
- Stefaniak T., Witkowski K., Burdziełowska M., Evaluation of sensomotor efficiency at persons at involution age systematically practicing strength exercises, "Medycyna Sportowa" 2006; 22 (6): 333-340.
- Bulat T., Hart-Hughes S., Ahmed S. et al., Effect of a group-based exercise program on balance in elderly, "Clinical Interventions in Aging" 2007; 2 (4): 655-660.
- Dolbow J.D., Dolbow D.R., Gorgey A.S., Adler R.A., Gater D.R., The effects of aging and electrical stimulation exercise on bone after spinal cord injury, "Aging and Disease" 2013; 4 (3): 141-153.
- Borer K.T., Physical activity in the prevention and amelioration of osteoporosis in women. Interaction of mechanical, hormonal and dietary factors, "Sports Medicine" 2005; 35 (9): 779-830.
- Kang J., Rashti S.L., Tranchina C.P., Ratamess N.A., Faigenbaum A.D., Hoffman J.R., Effect of preceding resistance exercise on metabolism during subsequent cardiac training session, "European Journal of Applied Physiology" 2009, doi: 10.1007/s00421-009-1100-z.
- Topolska M., Sapuła R., Topolski A., Maciejewski M., Marczewski K., Physical activity and health in women aged 19 d 65 years in various areas of life, "Zamojskie Studia i Materiały. Fizjoterapia" 2011; 1 (34): 45-54, http://www.wszia.edu.pl/klinika-rehabilitacji/pdf/aktywnosc-fizyczna-a-zdrowie-kobiet.pdf; dostęp: 15.08.2015.
- Guszkowska M., State/trait anxiety and anxiolytic effects of acute physical exercises, "Biomedical Human Kinetics" 2009; 1: 6-10, doi: 10.2478/v10101-009-0003-0.
- Myrna-Bekas R., Kałwa M., Stefaniak T., Kulmatycki L., Mood changes in individuals who regularly participate in various forms of physical activity, "Human Movement" 2012; 13 (2): 170-177, doi: 10.2478/v10038-012-0019-0.
- Ormsbee M.J., Choi M.D., Medlin J.K., Geyer G.H. et al., Regulation of fat metabolism during resistance exercise in sedentary, lean and obese men, "Journal of Applied Physiology" 2009, doi: 10.1152/japplphysiol.91485.2008.
- Davis W.J., Wood D.T., Andrews R.G., Elkind L.M., Davis W.B., Concurrent training enhances athletes' strength, muscle endurance, and other measures, "Journal of Strength and Conditioning Research" 2008, doi: 10.1519/JSC.0b013e3181739f08.
- Kosendiak J., Kałwa M., Kosendiak A., Projekt treningu zdrowotnego dla osób zagrożonych wystąpieniem chorób cywilizacyjnych, w: Abramczyk A., Panaszek B. (red.), Choroby przewlekłe: wybrane zagadnienia, A & A OPTIMED, Wrocław 2008: 379-388.
- Pac-Pomarnacki A., The principle of periodicity - the foundation of the structure of the training cycle (Part 1), "Sport Wyczynowy" 2006; 7-8 (499-500): 9-21, http://www.tridea.pl/attachments/article/6/periodyzacja%20treningu.pdf; dostęp: 16.08.2015.
- Kosendiak J., Systemic base of process training optimization [in Polish], "Sport Wyczynowy" 2010; 1 (533): 49-54, http://www.cos.pl/sw/2010_1/049.pdf; dostęp: 16.08.2015.
- Verchoshanski J., The skills of programming the training process, "New Studies of Athletics" 1999; 4: 45-54.
- Nadler G., Work Systems Design: The IDEALS Concept, Irwin, Homewood, IL 1967.
- Łasiński G., The basics of praxeology and systemic sport training, "Studia i Monografie AWF Wrocław" 1988; 20: 129-134.
- Kosendiak J., Projektowanie systemów treningowych, "Studia i Monografie AWF Wrocław" 2013; 115.
- Kałwa M., Szymerowska M., Kosendiak J., Bazała V., Project of physiotherapy exercises for children with postural defects in the frontal plane, "Problemy Higieny i Epidemiologii" 2011; 92 (2): 291-297, http://www.phie.pl/pdf/phe-2011/phe-2011-2-291.pdf; dostęp: 16.08.2015.
- Matusiak J., Operacjonalizacja celów w kulturze fizycznej. Druga Wrocławska Szkoła Organizacji i Zarządzania w Sporcie. Materiały konferencyjne - Olejnica, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierowania AWF, Wrocław 1988, t. 41: 5-16.
- Łasiński G., Skuteczne zarządzanie organizacją sportową, "Studia i Monografie AWF we Wrocławiu" 2003; 70: 33
- Naclerio F., Moody J., Chapman M., Applied periodization: a methodological approach, "Journal of Human Sport and Exercise" 2013; 8 (2): 350-366, doi: 10.4100/jhse.2012.82.04.
- Bompa T.O., Primer on periodization, "USA Roller Sports" 2012; 24 (1/2): 70-74.
- Petit A., Fouquet N., Roquelaure Y., Chronic low back pain, chronic disability at work, chronic management issues, "Scandinavian Journal of Work, Environment & Health" 2015; 41 (2): 107-110, doi: 10.5271/sjweh.3477.
- Cited by
- ISSN
- 1731-7398
- Language
- pol
- URI / DOI
- http://dx.doi.org/10.4467/20842627OZ.15.041.5468