- Author
- Łukaszuk Krzysztof (Bank Spółdzielczy w Bielsku Podlaskim)
- Title
- Rozwój bankowości spółdzielczej w Polsce
The Development of Cooperative Banking in Poland - Source
- Turystyka i Rozwój Regionalny, 2018, vol. 10, s. 65-74, bibliogr. 29 poz.
Journal of Tourism and Regional Development - Issue title
- Kierunki i wyzwania rozwoju regionalnego
- Keyword
- Banki spółdzielcze, Spółdzielczość bankowa
Cooperative banks, Banking cooperative - Note
- streszcz., summ.
- Country
- Polska
Poland - Abstract
- Najstarsza gałąź spółdzielczości w Polsce (bankowa) funkcjonuje od 1861 roku. Powstała z inicjatyw duchowieństwa, aby poprawić sytuację chłopów i chronić ich interesy oraz walczyć z wyzyskiem ekonomicznym i lichwą. W okresie zaborów, skupiając członków w swych szeregach, obok celów ekonomicznych wspierała także obronę i wzmacnianie polskości. Stopniowo rozwijała się do wybuchu pierwszej wojny światowej, nieco wolniej w okresie odrodzenia Polski i dwudziestoleciu międzywojennym. Druga wojna światowa przyniosła likwidację spółdzielni oraz ich majątków i dopiero powojenne gruntowne reformy gospodarcze i prawne umożliwiły ponowne ich odradzanie się, które trwało aż do lat 70., gdy centralizacja ponownie wymusiła zmiany sektora. Lata 90. to nowe podstawy prawne konstrukcji nowoczesnego systemu bankowego w Polsce, jednakże okupione licznymi konsolidacjami i drastycznym spadkiem liczby banków spółdzielczych. Współcześnie spółdzielczość bankowa zmaga się z rosnącymi wymogami kapitałowymi i technologicznymi oraz z narastającą konkurencją i wyborem odpowiedniego modelu biznesowego. Mimo upływu lat nadal zachowuje swoją aktualność, a w porównaniu z pozostałymi podmiotami okazała się bardziej odporna na globalny kryzys finansowy i wpłynęła stabilizująco na system finansowy kraju. (abstrakt oryginalny)
The oldest branch of cooperatives in Poland (banking) has been in operation since 1861. It was created from initiatives of the clergy to improve the situation of peasants and protect their interests and fight against economic exploitation and usury. During the partitions, gathering members in their ranks, apart from economic goals, it also supported the defense and strengthening of Polishness. It gradually developed until the outbreak of the World War I, a bit slower in the period of the revival of Poland and the interwar period. World War II brought about the liquidation of cooperatives and their estates and only after the war, profound economic and legal reforms enabled their resurgence, which lasted until the 1970s, when centralization again forced the sector to change. The 1990s are the new legal basis for the construction of a modern banking system in Poland, however, it was paid for by numerous consolidations and a drastic decrease in the number of cooperative banks. Nowadays, banking cooperatives are struggling with increasing capital and technological requirements as well as increasing competition and choosing the right business model. Despite the passage of years, it is still up-to-date and compared to other entities it has proved more resilient to the global financial crisis and has had a stabilizing effect on the country's financial system. (original abstract) - Full text
- Show
- Bibliography
- Baka W.: Transformacja bankowości polskiej w latach 1988-95, Biblioteka Menedżera i Bankowca, Warszawa 1997.
- Bank Polskiej Spółdzielczości: Spółdzielczość bankowa w okresie powojennym, https://www.bankbps.pl/o-grupie-bps/historia-bankowosci-spoldzielczej/spoldzielczosc-bankowa-w-okresie-powojennym (dostęp: 27.11.2018).
- Borycki M.: Bankowość polska 1987-2012, [w:] Ludzie i ich dzieło, M. Borycki (red.), Centrum Prawa Bankowego i Informacji, Warszawa 2013.
- Centrosoyuz of the Russian Federation: History, http://rus.coop/en/history (dostęp: 02.12.2018).
- Dekret z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej (Dz.U. 1948 nr 52, poz. 412).
- Encyklopedia PWN: hasło bank rolny, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Bank-Rolny;3874086.html (dostęp: 27.11.2018).
- Gostomski E.: Europejskie banki spółdzielcze jako czynnik stabilizacji systemów bankowych w dobie globalnego kryzysu finansowego, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku, Uniwersytet Gdański, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Gdańsk 2011.
- Komisja Nadzoru Finansowego: Informacja o sytuacji banków spółdzielczych i zrzeszających w I kwartale 2018 r., Wydział Analiz i Metodyk Departamentu Bankowości Spółdzielczej i SKOK, Warszawa 2018.
- Komisja Nadzoru Finansowego: Komunikat KNF z dnia 27.11.2018 r. ws. odmowy wydania zezwolenia na rozpoczęcie działalności przez Polski Bank Apeksowy S.A., https://www.knf.gov.pl/o_nas/komunikaty?articleId=63928&p_id=18(dostęp: 02.12.2018).
- Komisja Nadzoru Finansowego: Raport. Banki spółdzielcze i zrzeszające w I kw. 2018 r., [w:] Informacja o sytuacji banków spółdzielczych i zrzeszających w I kwartale 2018 r., Wydział Analiz i Metodyk Departamentu Bankowości Spółdzielczej i SKOK, Warszawa 2018.
- Krajowa Rada Spółdzielcza, Historia bankowości spółdzielczej w Polsce, https://www.krs.org.pl/index.php/ruch-spodzielczy-sp-1235027509/brane-spodzielcze/banki-spodzielcze (dostęp: 01.12.2018).
- Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców "Społem", Historia, http://kzrss.spolem.org.pl/index.php/historia?showall=&start=3 (dostęp: 02.12.2018).
- Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców "Społem", Spółdzielczość w Zaborach, http://kzrss. spolem.org.pl/index.php/historia/spoldzielczosc-w-zaborach?showall=1&limitstart= (dostęp: 02.12.2018).
- Łyskowski M.: Przewodnik spółek pożyczkowych, 1870.
- Nastarowicz E. (red.): Bankowość spółdzielcza - wyróżniki, misja, wartości, Centrum Prawa Bankowego i Informacji, Warszawa 2017.
- Ners K.J.: Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów (z upoważnienia ministra) na interpelację nr 4386 w sprawie zasad obowiązywania progów kapitałowych dla banków spółdzielczych, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2000.
- Potocki W. (red.): Polska spółdzielczość bankowa w okresie 135-lecia (1861-1996), BGŻ, Warszawa 1996.
- Rosa A: Konsolidacja sektora bankowości spółdzielczej w Polsce, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia 2012, nr 51, s. 831.
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Capital Requirements Regulation, CRR) oraz Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Capital Requirements Directive IV, CRD IV), (OJ L 176/1 z 27.06.2013).
- Stanisławski K. (red.): Spółdzielczość bankowa 140 lat, Wydawnictwo Czarno-Biała, Bydgoszcz 2003.
- Stanisławski K. (red.): Spółdzielczość bankowa, Wydawnictwo Czarno-Biała, Bydgoszcz 2000.
- Statut Centralnej Kasy Spółek Rolniczych w Warszawie (Dz. Pr. P. P. z 1919 nr 15, poz. 213).
- Uchwała nr 9/98 Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 5 sierpnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad wyposażenia banków spółdzielczych w kapitał założycielski (Dz.U. NBP nr 19/1998, poz. 44).
- Urząd Komisji Nadzoru Finansowego: Polski rynek finansowy w obliczu kryzysu finansowego w latach 2008-2009, Warszawa 2010.
- Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o restrukturyzacji banków spółdzielczych i Banku Gospodarki Żywnościowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. 1994 nr 80, poz. 369).
- Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015, poz. 1166).
- Ustawa z dnia 29 października 1920 r. o spółdzielniach (Dz.U. 1920 nr 111, poz. 733).
- Ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r. Prawo bankowe (Dz.U. 1989 nr 4, poz. 21).
- Węcławski J.: System bankowy w Polsce, MIG, Rzeszów 2000.
- Cited by
- ISSN
- 2353-9178
- Language
- pol
- URI / DOI
- http://dx.doi.org/10.22630/TIRR.2018.10.21