BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

BazEkon home page

Main menu

Author
Plebanek Ewa (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
Title
Kilka uwag na temat ratio legis tak zwanych polskich standardów opieki okołoporodowej
Some Remarks on Ratio Legis of the So-Called Polish Standards for Perinatal Care
Source
Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2018, t. 16, nr 2, s. 93-104, bibliogr. 45 poz.
Keyword
Opieka zdrowotna, Standardy, Standardy opieki zdrowotnej, Macierzyństwo
Health care, Standards, Healthcare standards, Motherhood
Note
summ.
Abstract
Zmiany normatywne na poziomie ministerialnych rozporządzeń zazwyczaj nie budzą znaczącego zainteresowania społeczeństwa, mediów i polityków. Jednak w przypadku rozporządzeń Ministra Zdrowia określanych zbiorczo "standardami opieki okołoporodowej", jest inaczej. Są to bowiem regulacje odnoszące się do materii, która dotyczy każdego człowieka i budzi emocje. Dlatego też warto z perspektywy prawnej odnieść się do niektórych argumentów padających w burzliwej publicznej dyskusji towarzyszącej tworzeniu tych aktów normatywnych, aby wskazać, którym celom mogą one służyć, a którym spośród deklarowanych przez projektodawców i legislatora celom służyć nie mogą. Obowiązujące do 31 grudnia 2018 roku rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej zostały przygotowane przez pracujący od roku 2007 zespół składający się z ekspertów nauk medycznych i przedstawicieli stowarzyszeń oraz fundacji działających na rzecz poprawy warunków opieki okołoporodowej, powołany zarządzeniem Ministra Zdrowia Zbigniewa Religi. Celem, który przyświecał inicjatorom nadania standardom opieki okołoporodowej rangi rozporządzeń, było ograniczenie nadmiernej medykalizacji porodu fizjologicznego, przestrzeganie praw pacjenta, stosowanie zasad trójstopniowej opieki perinatalnej i zwiększenie satysfakcji pacjentek z opieki okołoporodowej. Standardy miały stanowić odpowiedź na realne problemy związane z jakością i sposobem świadczenia zabiegów z zakresu opieki okołoporodowej. (fragment tekstu)

Author in the article presents the evaluation and legal relevance of Regulation of the Ministry of Health which regulates the standard of conduct and medical procedures for the delivery of health services in in the field of perinatal care provided to women during physiological pregnancy, physiological birth, confinement and infant care. It is indicated that the regulations containing the so-called standards of medical care during the perinatal period, may contribute to the improvement of organisation of the care provided to patient during pregnancy, delivery and to the newborn. However, the regulations should not include provisions which describe the standard of medical conduct. They cannot also exclude many of the factors which seriously and negatively affect the level of medical care during the perinatal period in Polish hospitals. (original abstract)
Full text
Show
Bibliography
Show
  1. Stanowisko Fundacji "Rodzić po ludzku" w sprawie zmian dotyczących Standardów opieki okołoporodowej, Zespół Fundacji "Rodzić po ludzku", www.rodzicpoludzku.pl/Interwencje/Stanowisko-Fundacji-Rodzic-po-Ludzku-w-sprawie-zmian-dotyczacych-Standardow-opieki-okoloporodowej.html (dostęp: 1.10.2018).
  2. Petycja do Premier Beaty Szydło złożona w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w dniu 10 stycznia 2017 roku, przygotowana przez Fundację "Rodzić po ludzku", http://standardyzostaja.rodzicpoludzku.pl/ (dostęp: 1.10.2018).
  3. Stanowisko Naczelnej Rady Lekarskiej w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej z dnia 20 kwietnia 2018 roku; https://www.nil.org.pl/aktualnosci/stanowiska-prezydium-nrl-podjete-20-kwietnia-2018-r.# (dostęp: 1.10.2018).
  4. Pismo Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2017 roku, sygn. OZO.073.12.2017/EW, kierowane w odpowiedzi na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich, sygn. V.7010.102.2016. AA/EO. Dostępne na stronach internetowych Rzecznika Praw Obywatelskich; https://www.rpo.gov.pl (dostęp: 1.10.2018).
  5. Pismo Rzecznika Praw Dziecka adresowane do Ministra Zdrowia, sygn. ZSS.422.50.2016.KT, w sprawie standardów opieki okołoporodowej; Minister Zdrowia pismo do Rzecznika Praw Dziecka z dnia 13 stycznia 2017 roku, sygn. OZ0.073.2.2017/EW. Dostępne na stronach internetowych Biura Rzecznika Praw Dziecka; brpd.gov.pl/sites/default/files/mz_odpowiedz_na_wystapienie_zss_422_50_2016_kt_standardy_okoloporodowe.pdf (dostęp: 1.10.2018).
  6. Wywiad z prezeską Fundacji "Rodzić po ludzku" J. Pietrusiewicz; http://ciaza.siostraania.pl/to-potezny-krok-wstecz-joanna-pietrusiewicz-o-obecnej-sytuacji-w-opiece-okoloporodowej-wywiad/ (dostęp: 1.10.2018).
  7. Stanowisko Fundacji "Rodzić po ludzku" dotyczące projektu Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej; http://www.rodzicpoludzku.pl/Aktualnosci/Stanowisko-Fundacji-Rodzicpo-Ludzku-dotyczace-projektu-Rozporzadzenia-Ministra-Zdrowia-w-sprawie-standardu-organizacyjnego-opieki-okoloporodowej.html (dostęp: 1.10.2018).
  8. Uzasadnienie projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej przedstawiony w dniu 4 kwietnia 2018 roku, s. 3; https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12310054 (dostęp: 1.10.2018).
  9. Fundacja "Rodzić po ludzku", Raport z monitoringu oddziałów położniczych. Opieka okołoporodowa w Polsce w świetle doświadczeń kobiet, Warszawa 2018.
  10. Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli. Opieka okołoporodowa na oddziałach położniczych, 20 czerwca 2016, Nr ewid. 203/2015/P/15/065/LBI.
  11. A. Doroszewska, Raport z monitoringu oddziałów położniczych. Medykalizacja porodu w Polsce, Fundacja "Rodzić po ludzku", Warszawa 2017.
  12. World Health Organization, WHO statement on caesarean section rates, 2015; http://www.who.int/reproductivehealth/publications/maternal_perinatal_health/cs-statement/en/(dostęp: 1.10.2018 ).
  13. Plebanek E., Autonomia ciężarnej pacjentki wobec czynności medycznych. Prawnokarna ocena sprzeciwu ciężarnej pacjentki wobec czynności medycznej ratującej życie i zdrowie pacjentki lub dziecka nienarodzonego, "Prawo i Medycyna" 2015; 2: 25-26.
  14. Plebanek E., Autonomia ciężarnej pacjentki wobec czynności medycznych. Prawnokarna ocena wykonania czynności niezbędnej dla ratowania życia i zdrowia kobiety ciężarnej lub dziecka nienarodzonego wbrew woli kobiety ciężarnej (część II), "Prawo i Medycyna" 2015; 3: 30-51.
  15. Rekomendacje dotyczące postępowania z matką oraz noworodkiem urodzonym na granicy możliwości przeżycia z uwzględnieniem aspektów etycznych, M. Rutkowska (red.), "Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia" 2012; 5 (1): 5-13.
  16. Dukiet-Nagórska T., Świadoma zgoda pacjenta w ustawodawstwie polskim, "Prawo i Medycyna" 2000; 6-7 (2): 78;
  17. Świderska M., Zgoda pacjenta na zabieg medyczny, Toruń 2007.
  18. Nesterowicz M., Glosa do wyroku s. apel. z 29 września 2005 r., I ACa 236/05, "Prawo i Medycyna" 2008; 1: 134-138.
  19. Świderska M., Glosa do wyroku s. apel. z 13 czerwca 2007 r., VI ACa 1246/06, PS 2010; 11-12: 201-207.
  20. Świderska M., Glosa do wyroku SN z 14 października 2005 r., III CK 99/05, OSP 2008; 6: 68.
  21. Daniluk P., Glosa do wyroku SN z 26.04.2007 r., II CSK 2/07, OSP 2009; 1: 6.
  22. Zoll A., Zaniechanie leczenia - aspekty prawne, "Prawo i Medycyna" 200; 5: 35.
  23. Zoll A., Granice legalności zabiegu leczniczego, "Prawo i Medycyna" 1999; 1: 29.
  24. Zielińska E., Powinności lekarza w przypadku braku zgody na leczenie oraz wobec pacjenta w stanie terminalnym, "Prawo i Medycyna" 2000; 5: 73.
  25. Kardas P., Zgoda pacjenta na zabieg leczniczy a problem odpowiedzialności karnej lekarza za niewypełnienie obowiązku zapobiegania skutkowi, "Przegląd Sądowy 2005; 10: 55.
  26. Fiutak A., Odpowiedzialność karna za wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta, Warszawa 2016.
  27. Karczewska-Kamińska N., Przymus leczenia i inne interwencje medyczne bez zgody pacjenta, Warszawa 2018.
  28. Daszkiewicz K., Uchylenie odpowiedzialności lekarza za wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta, "Palestra" 2002; 11-12: 31.
  29. Cieślak M., w: System prawa karnego. O przestępstwach w szczególności, t. IV, cz. I, I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński (red.), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985: 290.
  30. Raport z monitoringu oddziałów położniczych. Opieka okołoporodowa w Polsce w świetle doświadczeń kobiet, Warszawa 2018: 8.
  31. Zaniechanie i wycofanie się z uporczywego podtrzymywania leczenia u dzieci, T. Dangiel (red. nauk.), Polskie Towarzystwo Pediatryczne, Warszawa 2011.
  32. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 roku w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dz.U. 2012 r., poz. 1100).
  33. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 roku w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie położnictwa i ginekologii z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej, sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2007).
  34. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 roku w sprawie standardów postępowania medycznego w łagodzeniu bólu porodowego (Dz.U. 2015, poz. 1997 - stan prawny z 1 października 2018 r.).
  35. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej przedstawiony w dniu 4 kwietnia 2018 roku; https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12310054 (dostęp: 1.08.2018).
  36. Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz.U.2018.160 tekst jednolity z dnia 19 stycznia 2018 roku).
  37. Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 roku o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2016 poz. 960).
  38. Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 lutego 2017 roku w sprawie powołania Zespołu do spraw opracowania projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardów organizacyjnych opieki zdrowotnej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dz.Urz.MZ. z dnia 24 lutego 2017 roku, nr 20).
  39. Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U.2018.617 tekst jednolity).
  40. Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483).
  41. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2017.1318 tekst jednolity).
  42. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U.2018.123 tekst jednolity).
  43. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny (Dz.U.2017.2204 tekst jednolity z dnia 2017.11.29).
  44. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977, Nr 38, poz. 167).
  45. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. 1993, Nr 61, poz. 284).
Cited by
Show
ISSN
1731-7398
Language
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.4467/20842627OZ.18.011.9081
Share on Facebook Share on Twitter Share on Google+ Share on Pinterest Share on LinkedIn Wyślij znajomemu