BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

BazEkon home page

Main menu

Author
Muszyński Karol (KU Leuven), Skuczyński Paweł (Uniwersytet Warszawski)
Title
Changing Legal and Social Role of Professional Self-Governments During Systemic Transformation in Poland
Zmiana prawnej i społecznej roli samorządów zawodowych podczas transformacji ustrojowej w Polsce
Source
Krytyka Prawa, 2020, T. 12, Nr 1, s. 149-173, bibliogr. 32 poz.
Keyword
Zawody zaufania publicznego, Reformy gospodarcze, Konstytucja
Professions of public trust, Economic reforms, Constitution
Note
summ., streszcz.,
Abstract
Artykuł próbuje skonceptualizować społeczną i strukturalną zmianę, którą przeszły samorządy zawodowe w czasie transformacji systemowej. Po pierwsze, omówiona zostaje sytuacja samorządów zawodowych sprzed zmiany systemowej, włączając w to ich likwidację na początku rządów komunistycznych, jak również początek ich odnowy na koniec tych rządów, co zostaje opisane jako pierwsza fala rozwoju samorządności zawodowej. Wyjaśnione zostają zarówno przyczyny likwidacji, jak i powrotu do samorządów zawodowych w okresie komunizmu. Następnie opisana zostaje druga fala rozwoju, obejmująca pierwsze lata po upadku komunizmu aż do przyjęcia Konstytucji z 1997 r., która uregulowała status samorządów zawodowych jako części społecznej konstytucji. Trzecia fala rozwoju samorządów zawodowych, która trwała do 2001 r., przepowiadała konflikt opisany na końcu artykułu między dwoma rodzajami rozumienia, czym są samorządy zawodowe i jaką rolę powinny odgrywać (bardziej skoncentrowanym na społecznej konstytucji i bardziej skoncentrowanym na argumentach efektywnościowych). Argumentuje się, że od 2001 r. samorządy zawodowe są traktowane raczej w perspektywie zapewnienia efektywności rządzenia (a często - jako coś, co w tym rządzeniu przeszkadza), a nie jako wyraz społeczeństwa obywatelskiego. (abstrakt oryginalny)

The paper tries to conceptualize the social and structural change that self-governments underwent during systemic transformation in Poland. First, the situation of professional self-governments before the systemic transformation is discussed, including their liquidation at the onset of communist rule in Poland as well as the beginnings of their revival at the end of it, which was described as the first wave of development of professional self-governments. Both the reasons for liquidation, as well as revival of professional-self-governments are described. After this we discuss the second wave of this development, covering the first years after the fall of communism up to the adoption of the Polish Constitution of 1997, which regulated the status of professional self-government in the "social constitution". Next we analyse the third wave of development of professional self-governments, which lasted until 2001 and was a portent of the conflict discussed at the end of the article between two ways of understanding what professional self-governments are and what role they should play (one focused on social constitution and other on efficiency). It is argued that from 2001 onwards professional self-governments have been treated more like a tool of effective governance (and very often - as something that hinders this governance) rather than an expression of civic society(original abstract)
Full text
Show
Bibliography
Show
  1. Bigo T., Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1927.
  2. Czeszejko-Sochacki Z., Adwokatura Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1974.
  3. Gadowska K., Otwarcie zawodów adwokata i radcy prawnego w Polsce po 1989 roku, "Prakseologia" 2018, 160, pp. 143-189.
  4. Gebethner S., Rzeczpospolita w świetle postanowień rozdziału pierwszego Konstytucji z 1997 roku, [in:] E. Zwierzchowski (ed.), Podstawowe pojęcia pierwszego rozdziału Konstytucji RP, Katowice 2000, pp. 13-38.
  5. Grala D., System docelowy gospodarki PRL w projektach reform gospodarczych z lat 1980-1981, "Dzieje Najnowsze" 2004, 36(1), pp. 135-150.
  6. Grata P., Od Drugiej Rzeczypospolitej do Polski Ludowej. Ewolucja systemu ochrony zdrowia w Polsce w latach 1944-1950, "Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały" 2017, 15, pp. 5-23.
  7. Grelowski Z., Samorząd specjalny. Gospodarczy - zawodowy - wyznaniowy - według obowiązujących ustaw w Polsce, Katowice 1947.
  8. Hildebrand W., Dorobek J., Karczmarczyk R., 25 lat Dolnośląskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, "Życie Weterynaryjne" 2016, 91(10), pp. 777-778.
  9. Izdebski H., Morawski L., Dwugłos: Demokracja a przywileje korporacyjne, "Państwo i Prawo" 2007, 6, pp. 49-69.
  10. Izdebski H., Zawody prawnicze jako zawody zaufania publicznego, [in:] H. Izdebski, P. Skuczyński (eds.), Etyka zawodów prawniczych. Etyka prawnicza, Warszawa 2006.
  11. Kołodziejska G., Problemy występujące w funkcjonowaniu wydziałów ksiąg wieczystych w przededniu informatyzacji, "Rejent" 1998, 6(86).
  12. Kwasiborski A., Dwadzieścia lat samorządu, kilkadziesiąt lat tradycji, [in:] K. Sobczak (ed.), Dwadzieścia lat samorządu biegłych rewidentów, Warszawa 2012, pp. 11-21.
  13. Magowska A., Organizacja zaopatrzenia farmaceutycznego w Wielkopolsce w latach 1945-1998, "Medycyna Nowożytna" 1999, 6(1), pp. 129-148.
  14. Małajny M., Konstytucjonalizm a przedmiotowy zakres konstytucji, [in:] P. Sarnecki (ed.), Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, Warszawa 1997.
  15. Masior M., Analiza wpływu zmiany reguł dostępu do zawodu adwokata i radcy prawnego na jakość usług prawnych, [in:] J. Szumniak-Samolej (ed.), Współczesne wyzwania w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstw: perspektywa badawcza młodych naukowców, Warszawa 2017, pp. 39-71.
  16. Mróz W., Notariat polski w latach 1939-1951 (cz. II), "Rejent" 2004, 7(159), http://www. rejent.com.pl/app/appStowarzyszenieS/publikacje/2004/7/1187.pdf
  17. Okrągły Stół Podzespół do Spraw Zdrowia, Protokół końcowy wraz z załącznikami, Warszawa 1989.
  18. Oleszko A., Ustrój i zadania samorządu notarialnego, Warszawa 2016.
  19. Senat Rzeczypospolitej Polskiej, Zawody zaufania publicznego a interes publiczny - korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia Senatu RP przy współudziale Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pod patronatem Marszałka Senatu RP Longina Pastusiaka 8 kwietnia 2002 r., Warszawa 2002.
  20. Skąpska G., From 'Civil Society' to 'Europe': A Sociological Study on Constitutionalism After Communism, Leiden 2011.
  21. Skuczyński P. Etyka komorników sądowych, [in:] R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (eds.), System prawa administracyjnego, Vol. 13, Etyka urzędnicza i etyka służby publicznej, Warszawa 2016.
  22. Słomski M., Historia rzecznictwa patentowego, Kraków 1997.
  23. Sobieska I., Doradztwo podatkowe: funkcjonowanie i kierunki rozwoju, Warszawa 2012.
  24. Staniszkis J., Ontologia socjalizmu, Warszawa 1989.
  25. Staniszkis J., Samoograniczająca się rewolucja, Gdańsk 2010.
  26. Stawecki T., Instrumentalne traktowanie prawa - różne perspektywy, [in:] Prawo i ład społeczny. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Annie Turskiej, Warszawa 2000.
  27. Sztyk R., Rola notariatu w przeobrażeniach gospodarczych jako gwarancja bezpieczeństwa obrotu cywilnego, "Rejent" 1994, 4, pp. 69-95.
  28. Tasak A., 20 lat historii samorządu, "Biuletyn Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łodzi" 2011, 4, p. 5.
  29. Teubner G., Constitutional Fragments: Societal Constitutionalism and Globalization, Oxford 2012.
  30. Teubner G., Law as an autopoietic system, Oxford 1993.
  31. Tragakes E., Lessof S., Healthcare systems in transition: Russian Federation, "European Observatory on Health Systems and Policies" 2003, 5(3).
  32. Woś T., Proces upaństwowienia notariatu w Polsce w pierwszych latach po II wojnie światowej, "Studia Iuridica Lublinensia" 2013, 20(2), pp. 101-115.
Cited by
Show
ISSN
2450-7938
2080-1084
Language
eng
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.7206/kp.2080-1084.367
Share on Facebook Share on Twitter Share on Google+ Share on Pinterest Share on LinkedIn Wyślij znajomemu