BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

BazEkon home page

Main menu

Author
Koźmiński Krzysztof (Uniwersytet Warszawski), Jabłoński Michał (Fundacja "Laboratorium Prawa i Gospodarki")
Title
Studium przypadku art. 15ze specustawy COVID-owej jako przykład "prawodawstwa epidemicznego"
Case Study of Art. 15ze of the Special COVID Act as an Example of "Epidemic Legislation"
Source
Horyzonty Polityki, 2021, vol. 12, nr 41, s. 11-29, bibliogr. 39 poz.
Issue title
Systemy stanowienia prawa - aspekty teoretyczne i praktyczne
Keyword
COVID-19, Prawodawstwo, Centra handlowe, Umowa, Przedsiębiorca
COVID-19, Legislation, Shopping centres, Contract, Entrepreneur
Note
streszcz., summ.
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest zaprezentowanie mankamentów - zarówno w kontekście jego sensu, efektywności gospodarczej oraz obowiązującej techniki prawodawczej - rozwiązania przewidzianego w przepisie art. 15ze specustawy COVID-owej.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Kluczowym problemem poruszonym w artykule jest pytanie o dopuszczalność ingerencji przez prawodawcę w relacje kontraktowe pomiędzy przedsiębiorcami w sposób, w jaki to miało miejsce w Polsce w związku z epidemią COVID. Rozważania przeprowadzono, typową w przypadku prawoznawstwa, metodą formalno-dogmatyczną.
PROCES WYWODU: W artykule zaprezentowano istotę rozwiązania przewidzianego w przepisie art. 15ze specustawy COVID-owej, uzasadnienie jej przyjęcia, zastrzeżenia konstytucyjnoprawne oraz błędy w technice prawodawczej. Przedstawiono również uwagi na temat gospodarczej efektywności przepisu oraz sformułowano krytyczne konkluzje.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza wykazała, że komentowany przepis art. 15ze specustawy COVID-owej nie odpowiada ramom konstytucyjnym, jest szkodliwy dla jego adresatów i stanowi przykład "patolegislacji epidemicznej" - wadliwej, nieprzemyślanej, gospodarczo nieefektywnej.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Choć analizowany przepis już nie obowiązuje, losy przepisu art. 15ze specustawy COVID-owej oraz doświadczenia z nim związane powinny stać się cenną lekcją na przyszłość dla prawodawcy, który planować będzie ustawową ingerencję w umowne stosunki prawne między przedsiębiorcami. (abstrakt oryginalny)

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to present the shortcomings of the solution provided for in Art. 15ze of the special COVID Act.
RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The key problem raised in the article is the question of the admissibility of interference by the legislator in contractual relations between entrepreneurs in the way it happened in Poland in connection with the COVID epidemic.Considerations carried out using, typical in jurisprudence, formal and dogmatic method.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article presents the essence of the solution provided for in Art. 15ze of the special COVID Act, the justification for its adoption, constitutional and legal doubts and errors in the legislative technique. Finally, comments were also made regarding the economic effectiveness of the provision and critical conclusions.
RESEARCH RESULTS: The analysis showed that the commented provision of Art. 15ze of the COVID Special Act does not correspond to the constitutional framework, is harmful to its addressees and is an example of "epidemic patholegislation": defective, hasty, economically ineffective.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Although the analyzed provision is no longer in force, the fate of the provision of Art. 15ze of the special COVID Act and the experiences related to it should become a valuable lesson for the future for the legislator, who will plan statutory interference in contractual legal relations between entrepreneurs. (original abstract)
Accessibility
The Main Library of the Cracow University of Economics
Full text
Show
Bibliography
Show
  1. Barteczek, A. (2016). Wykorzystania ekonomicznej analizy prawa w polityce gospodarczej. W A. Witosz, Kapitał praca człowiek Księga jubileuszowa Profesora Jana Wojtyły (s. 7). Warszawa: C.H. Beck. https://www.ksiegarnia.beck.pl/media/product_custom_files/1/4/14796-kapital-praca-czlowiek-ksiega-jubileuszowa-profesora-jana-wojtylyaleksander-witosz-darmowy-fragment.pdf
  2. Bieluk, J. (2020). Nadzwyczajna zmiana stosunków i jej wpływ na zobowiązania (klauzula rebus sic stantibus). Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Warszawa: Legalis. https://legalis.pl/aktualnosci/nadzwyczajna-zmiana-stosunkow-i-jej-wplyw-na-zobowiazania/
  3. Bułajewski, S. (2015). Zasady prawidłowej legislacji podczas tworzenia aktów prawa miejscowego w Polsce. Studia Prawnoustrojowe, 29, 31-42. https://www.bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Prawnoustrojowe/Studia_Prawnoustrojowe-r2015-t-n29/Studia_Prawnoustrojowe-r2015-t-n29-s31-42/Studia_Prawnoustrojowe-r2015-t-n29-s31-42.pdf
  4. Cheng, X (2021). Soft Law in the Prevention and Control of the COVID-19 Pandemic in China: Between Legality Concerns and Limited Participatory Possibilities. European Journal of Risk Regulation, Special Issue 1: Special Issue on COVID-19 and Soft Law, 12, 7-25. https://www.cambridge.org/core/journals/european-journal-of-risk-regulation/article/abs/soft-law-in-the-prevention-and-control-of-the-covid19-pandemic-in-china-between-legality-concerns-and-limited-participatory-possibilities/B17B19F3799F0CB92904BA9E6003DF1B
  5. Chmaj M., Zientarski P. (2015). Ochrona słusznych interesów ubezpieczonych a prawa ubezpieczycieli. Wiadomości Ubezpieczeniowe, 1, 43-44. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-953d0be1-404b-43a1-ae0b-67eecdea27c1
  6. Deszczka E., Prochwicz M. (2020). Relacje między wynajmującym i najemcą w obliczu ograniczeń związanych z pandemią. Nieruchomości, 6, 8-11. https://czasopisma.beck.pl/nieruchomosci/artykul/relacje-miedzy-wynajmujacym-inajemca-wobliczu-ograniczen-zwiazanych-zpandemia/
  7. Dolniak, P. (2021). Transakcje handlowe w czasach pandemii. Przegląd Prawa Handlowego, 8, 42-49.
  8. Freckelton, I. (2020). COVID-19: Fear, quackery, false representations and the law. International Journal of Law and Psychiatry, 72, 2-12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7351412/
  9. Gniezdzia, R. (2020). Wpływ koronawirusa na umowy z kontrahentami - rozwiązania szczególne. LEX/el. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/komentarze-praktyczne/wplyw-koronawirusa-na-umowy-z-kontrahentami-470129862
  10. Gontarski, W. (2020a). Obiektywna gospodarcza niemożliwość świadczenia po wybuchu pandemii. LEX/el. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/komentarze-praktyczne/obiektywna-gospodarcza-niemozliwosc-swiadczenia-po-470133712
  11. Gontarski, W. (2020b). Obniżenie czynszu najmu powierzchni w związku z epidemią koronawirusa. LEX/el. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/komentarze-praktyczne/obnizenie-czynszu-najmu-powierzchni-w-zwiazku-z-470133230
  12. K 9/92 (sygn. akt). Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 marca 1993 r. https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/k-9-92-orzeczenie-trybunalu-konstytucyjnego-520118832
  13. K 5/96 (sygn. akt). Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 1996 r. https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/k-15-96-orzeczenie-trybunalu-konstytucyjnego-520122555
  14. K 27/00 (sygn. akt). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 lutego 2001 r. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20010060099/T/M20010099TK.pdf
  15. K 27/01 (sygn. akt). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 października 2001 r. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20010450739/O/M20010739.pdf
  16. K 29/13 (sygn. akt). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 marca 2015 r. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150000373/O/D20150373.pdf
  17. Kp 2/08 (sygn. akt). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 listopada 2008 r. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20080890780/O/M20080780.pdf
  18. Korkea-Aho E., Scheinin, M. (2020). Could You, Would You, Should You? Regulating Cross-Border Travel Through COVID-19 Soft Law in Finland. European Journal of Risk Regulation, Special Issue 1: Special Issue on COVID-19 and Soft Law, 12, 26-44. https://www.cambridge.org/core/journals/european-journal-of-risk-regulation/article/abs/could-you-would-you-should-you-regulating-crossborder-travel-through-covid19-soft-law-in-finland/3CE3C90098DAC14762DA1F9463C4FA65.
  19. Kornaszewska J. (2018). Zasada "lex retro non agit". Czy prawo nie działa wstecz?. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 2, 171-183. http://czasopisma.marszalek.com.pl/images/pliki/ppk/42/ppk4209.pdf
  20. Koźmiński, K. (2019). Technika prawodawcza II Rzeczypospolitej. Warszawa: Scholar.
  21. Koźmiński, K., Rudnicki, J. (2020). The COVID Crisis as a Sample Tube with Contemporary Legal Phenomena. Central European Journal of Comparative Law, 2, 105-121. https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/19208/KKo mi ski_JRudnicki_COVID_sample_tube.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  22. Osiecka-Chojnacka, J. (2008, 24 stycznia). System oceny skutków regulacji w Polsce. Infos, 2 (26), 1-4. http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/758423231C633D80C12573DF0045CB76/$file/infos_026.pdf
  23. P 4/99 (sygn. akt). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 lipca 1999 r. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/wyrok-trybunalu-konstytucyjnego-sygn-akt-p-4-99-16891593
  24. P 40/07 (sygn. akt). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 stycznia 2009 r. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20090110066/O/D20090066.pdf
  25. P 15/13 (sygn. akt). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2017 r. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170002372/O/D20172372.pdf
  26. Płowiec, W. (2018). Gwarancje zasady nadrzędności Konstytucji. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 80 (1), 81-91. DOI/10.14746/rpeis.2018.80.1.8
  27. Siwiec, K. (2020). Sytuacja prawna stron stosunku najmu w czasie trwającej pandemii. Nieruchomości, 5, 8-11. https://czasopisma.beck.pl/nieruchomosci/artykul/sytuacja-prawna-stron-stosunku-najmu-w-czasie-trwajacej-pandemii/
  28. SK 7/00 (sygn. akt). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 października 2000 r. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20000921024/T/D20001024L.pdf
  29. Stradomska-Balcerzyk, K. (2020). Kształtowanie cywilnoprawnych stosunków zobowiązaniowych w świetle ustawodawstwa epidemicznego. Monitor Prawniczy, 17, 898-906. https://journals.indexcopernicus.com/search/article?articleId=2909867
  30. Stroiński, R (2003). Wprowadzenie do ekonomicznej analizy prawa (law and economics). W M. Bednarski, J. Wilkin (Red.), Ekonomia dla prawników i nie tylko (s. 473-517). Warszawa: LexisNexis.
  31. Strugała, R. (2020), Wpływ pandemii COVID-19 na wykonywanie umów w świetle art. 357[1] KC. Monitor Prawniczy, 11, 564-566. https://czasopisma.beck.pl/monitor-prawniczy/artykul/wplyw-pandemii-covid-19-na-wykonywanie-umow-w-swietle-art-357sup1sup-kc/
  32. Szmid, K. (2020). Najem powierzchni handlowej lub usługowej w czasie epidemii COVID-19 Przegląd Prawa Handlowego, 6, 36-45. http://bazekon.icm.edu.pl/bazekon/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171598551
  33. Teichman, D. Underhill K. (2021). Infected by Bias: Behavioral Science and the Legal Response to Covid. American Journal of Law & Medicine, 42 (2-3), 205-248. DOI: 10.1017/amj.2021.16
  34. Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej Dz.U. 2017 r. poz. 1897 (2017) (Polska). http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20020620558/U/D20020558Lj.pdf
  35. Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw Dz.U. 2020 poz. 568 (2020) (Polska). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000568/U/D20200568Lj.pdf
  36. Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (2020). Druk sejmowy, 299, 35-36. https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=299 (dostęp: 3 grudnia 2020).
  37. Zalasiński, T. (2008). Zasada prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Konstytucyjnego. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
  38. Załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej Dz.U. 2016 poz. 283 (2016) (Polska). http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160000283/O/D20160283.pdf
  39. Związek Banków Polskich (2020). Wyjaśnienia interpretacyjne do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zostały opracowane wg stanu prawnego aktualnego na dzień 9 lipca 2020 r. https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/pisma-urzedowe/wyjasnienia-interpretacyjne-do-ustawy-z-dnia-2-marca-2020-185098162
Cited by
Show
ISSN
2082-5897
Language
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.35765/HP.2150
Share on Facebook Share on Twitter Share on Google+ Share on Pinterest Share on LinkedIn Wyślij znajomemu