BazEkon - The Main Library of the Cracow University of Economics

BazEkon home page

Main menu

Author
Marks-Bielska Renata (University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland)
Title
Agricultural Land as a Public Good
Ziemia rolnicza jako dobro publiczne
Source
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2022, nr 28 (77), s. 119-128, rys., bibliogr. 31 poz.
Scientific Journals Warsaw University of Life Sciences - SGGW. European Policies, Finance and Marketing
Keyword
Grunty rolne, Dobra publiczne, Teoria dobra publicznego
Arable land, Public goods, Public goods theory
Note
JEL Classification: A11, D74, Q15
streszcz., summ.
Abstract
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie wielofunkcyjności znaczenia ziemi rolniczej. Do opracowania podjętego problemu badawczego wykorzystano metodę monograficzną. Na podstawie krajowej i zagranicznej literatury przedmiotu potwierdzono, że ziemia rolnicza jest szczególnym do-brem, posiadającym cechy zarówno dóbr prywatnych, jak i publicznych. Ziemia rolnicza jest szczególnym przykładem dobra publicznego. Na przykładzie ziemi, potwierdzono pogląd, że klasyfikacja dóbr na czyste rynkowe i publiczne jest nadmiernym uproszczeniem. Ważne miejsce zajmują tzw. dobra mieszane (w tym merytoryczne), które są efektem oddziaływania sił rynkowych, interesów grupowych i państwa. Te dobra, którym przypisuje się pozytywne efekty zewnętrzne lub szczególną wartość dla społeczeństwa są przez państwo,lub ugrupowania gospodarcze wspierane (np. przez określone instrumenty wspólnej polityki rolnej). Szczególne znaczenie ziemi rolniczej jako zasobu o cechach zarówno dóbr rynkowych, jak i publicznych wynika nie tylko z jej specyficznych cech, lecz także wiąże się z faktem, że jest ona miejscem realizacji celu publicznego. Ziemia rolnicza pełni wiele ważnych funkcji, istotnych nie tylko dla producentów rolnych, stanowiąc podstawowy czynnik produkcji w rolnictwie, lecz także dla całego społeczeństwa. (abstrakt oryginalny)

The aim of this article is to discuss the multifunctionality of agricultural land and its importance. A monographic method has been employed to elaborate on the research subject. A perusal of the relevant national and foreign literature has confirmed that agricultural land is a specific good with characteristics of both private and public goods. Agricultural land is a unique type of public good, a finding that supports the claim that a division of goods into strictly market and public ones is an excessive oversimplification. The so-called "mixed goods" (including substantive ones) which are shaped by the interplay of market forces, as well as the interests of groups and the state occupy an important position. The goods regarded to have positive external effects or a particular value to society are supported by the state or by economic entities (e.g., specific instruments of the Common Agricultural Policy). The unique importance of agricultural land as an asset with both public and market characteristics stems not only from its particular features, but also from the fact that it provides space for the achievement of public interest. Agricultural land plays many important roles that are essential not only to food producers, for whom it is the base of agricultural production, but also to the entire society. (original abstract)
Full text
Show
Bibliography
Show
  1. Baldock D., Hard K., Scheele M.: Dobra publiczne i interwencja publiczna w rolnictwie, Europejska Sieć na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2010, www.enrd.ec.europa.eu (access: 06.06.2022).
  2. Bielski S., Marks-Bielska R., Zielińska-Chmielewska A., Romaneckas K., Sarauskis E.: Importance of Agriculture in Creating Energy Security - A Case Study of Poland. Energies, 14 (9)/2021, p. 2465. (Crossref)
  3. Buchanan J.M.: The Demand and Supply of Public Goods, Rand McNally, Chicago,1968.
  4. Costanza R. (ed.): Ecological Economics: The Science and Management of Sustainability, Columbia University Press, New York 1991.
  5. Czyżewski A., Kułyk P.: Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa: ujęcie teoretyczne i praktyczne, Problemy Rolnictwa Światowego, 11 (26)/2011, 2, p. 16-25.
  6. Czyżewski A.: Ziemia i jej renty w nowym paradygmacie rozwoju rolnictwa. IX Kongresie Ekonomistów Polskich, PTE, Warszawa, 2013, p. 58-59.
  7. Czyżewski B.: Kierat rynkowy w europejskim rolnictwie, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2017.
  8. Daniłowska A.: Koncepcja dóbr publicznych a rolnictwo. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Agrobiznes 2014 Problemy ekonomiczne i społeczne, 360/2014, p. 244-252. (Crossref)
  9. Gajos E., Prandecki K.: Rolnictwo a afekty zewnętrzne. W: Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym (40). Rynkowe i instytucjonalne metody internalizacji efektów zewnętrznych. Monografie Programu Wieloletniego (2), IERiGŻ-PIB, Warszawa 2017.
  10. Góral J., Rembisz W.: Produkcja w rolnictwie w kontekście ochrony środowiska, Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 104, 1/2017, p. 7-21. (Crossref)
  11. Harasim A.: Ocena rolnictwa i obszarów wiejskich jako źródła dóbr publicznych w ujęciu regionalnym. Wybrane problemy produkcji rolniczej z uwzględnieniem aspektu dóbr publicznych, Studia i Raporty IUNG-PIB, 43 (17)/2015. p. 129-130.
  12. Harasim A.: Zagadnienie dóbr publicznych związanych z rolnictwem i obszarami wiejskimi. Wybrane problemy produkcji rolniczej z uwzględnieniem aspektu dóbr publicznych, Studia i Raporty IUNG-PIB, 43 (17)/2015, p. 117-139.
  13. Head J.G.: Public Goods and Public Policy, Public Finance, 17/1962, p. 197-219.
  14. Jakubowski M.: Dobra publiczne i dobra wspólne, [in:] J. Wilkin (ed.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki funkcjonowania sfery publicznej, Scholar, Warszawa 2005, p. 159-183.
  15. Kargol-Wasiluk A.: Zakres i struktura dóbr publicznych we współczesnej gospodarce na przykładzie państw UE-27, [in:] J. Wilkin (ed.), Jakość rządzenia w Polsce. Jak ja badać, monitorować i poprawiać, Scholar, Warszawa 2013, p. 120-133.
  16. Krasowicz S., Oleszek W., Horabik J., Dębicki R., Jankowiak J., Stuczyński T., Jadczyszyn J.: Racjonalne gospodarowanie środowiskiem glebowym Polski, Polish Journal of Agronomy, 7/2011, p. 43-59.
  17. Kuś J., Matyka M.: Zróżnicowanie warunków przyrodniczych i organizacyjnych produkcji rolniczej w Polsce. Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, [in:] J. St. Zegar (ed.), Wybrane zagadnienia zrównoważonego rozwoju rolnictwa, IRWiR-PIB, Warszawa 2013, p. 47-70
  18. Majewski E.: Trwały rozwój i trwałe rolnictwo - teoria a praktyka gospodarstw rolniczych, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2008.
  19. Marks-Bielska R., Bielski S.: Wzrost roli rolnictwa w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju, Wieś i Rolnictwo, 4/2013, p. 149-160.
  20. Milczarek-Andrzejewska D., Wilkin J., Marks-Bielska R., Czarnecki A., Bartczak A.: Konflikty o ziemię rolną - perspektywa ekonomiczna, Gospodarka Narodowa, 3 (304)/2020, p. 5-31. (Crossref)
  21. Podstawka M.: Grunty marginalne w Polsce, Bibliotheca Fragmenta Agronomica, Olsztyn 1998.
  22. Prandecki K.: Zagrożenia środowiska pochodzenia rolniczego jako skutek efektów zewnętrznych [in:] K. Prandecki (ed.), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym (32). Efekty zewnętrzne i dobra wspólne w rolnictwie - identyfikacja problemu, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2015, p. 68-89. (Crossref)
  23. Samuelson P.A.: A Pure Theory of Public Expenditure, The Review of Economics and Statistics, 36/1954, p. 387-389. (Crossref)
  24. Smagacz J.: Uprawa roli jako element zrównoważenia środowiskowego produkcji roślinnej. Wybrane problemy produkcji rolniczej z uwzględnieniem aspektu dóbr publicznych, Studia i Raporty IUNG-PIB, 4 (17)/2015, p. 89-101.
  25. Smith A.: Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów 2, [translated by. A. Prejbisz, B. Jasińska], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
  26. Sztumski J.: Metoda monograficzna, jej zalety i niedostatki, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach. Zeszyt Naukowy Katedry Socjologii i Psychologii, 25/2004, p. 7-16.
  27. Tomczak F.: Gospodarka rodzinna w rolnictwie. Uwarunkowania i mechanizmy rozwoju, IRWiR- PAN, Warszawa 2006.
  28. Wilkin J.: Dobra dostarczane przez rolnictwo w świetle teorii dóbr, [in:], J. Wilkin (ed.), Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, IRWiR-PAN, Warszawa 2010. (Crossref)
  29. Wilkin J.: Ziemia rolnicza - dobro wielofunkcyjne, Wieś i Rolnictwo, 1 (162)/2014, p. 113-121.
  30. Wilkin J.: Ziemia rolnicza jako dobro wielofunkcyjne, Konferencja z cyklu Debaty o rozwoju wsi - ewolucja struktury, ram instytucjonalnych i sposobów wykorzystania ziemi rolniczej w Polsce w latach 1989-2016, IRWiR-PAN, Warszawa 19.06.2017 r.
  31. Zegar J. St. Przesłanki nowej ekonomii agrarnej we współczesnym świecie, [in:] A. Grzelak, A. Sapa (eds), Agroekonomia w warunkach rynkowych. Problemy i wyzwania, Zeszyty Naukowe, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 150/2010, p. 11-28.
Cited by
Show
ISSN
2081-3430
Language
eng
URI / DOI
https://doi.org/10.22630/PEFIM.2022.28.77.19
Share on Facebook Share on Twitter Share on Google+ Share on Pinterest Share on LinkedIn Wyślij znajomemu