BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Osińska Joanna (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, doktorantka)
Tytuł
Postawy wobec euro i ich determinanty
Attitudes Towards the Euro and Their Determinants
Źródło
Gospodarka Narodowa, 2013, nr 10, s. 39-67, tab., wykr., bibliogr. 88 poz.
The National Economy
Słowa kluczowe
Zmienne makroekonomiczne, Euro, Integracja gospodarcza i polityczna Europy, Opinia publiczna, Integracja monetarna Europy, Unia Gospodarcza i Walutowa (UGW)
Macroeconomic variables, Euro, Economic and political integration of Europe, Public opinion, European monetary integration, Economic and Monetary Union (EMU)
Uwagi
streszcz., summ.
Abstrakt
Celem artykułu jest dokonanie możliwie obszernego przeglądu literatury w zakresie determinant poparcia społecznego dla euro oraz systematyzacja wyników prowadzonych dotychczas badań. Są to zarówno prace wykorzystujące dane Eurobarometru, jak również studia oparte na danych pochodzących z badań krajowych. Zidentyfikowane w literaturze przedmiotu determinanty poparcia społecznego dla euro obejmują trzy zasadnicze grupy: zmienne makroekonomiczne, czynniki mikroekonomiczne (charakterystyki indywidualne, w tym socjo-demograficzne i socjo-ekonomiczne) oraz czynniki nawiązujące do psychologii pieniądza. Wśród oficjalnych dokumentów i raportów nt. integracji ze strefą euro dominują ujęcia makroekonomiczne, koncentrujące się bilansie korzyści i kosztów z przyjęcia wspólnej waluty, oraz dotyczące tzw. aspektów praktycznych procesu wprowadzenia euro. Na podstawie dokonanego przeglądu, artykuł postuluje potrzebę ich dopełnienia o komplementarne spojrzenie z perspektywy psychologii pieniądza, uwzględniające - oprócz ekonomicznych - także czynniki psycho-społeczne. Wprowadzenie euro nie jest bowiem wyłącznie zjawiskiem ekonomicznym, lecz jest to zjawisko wielodyscyplinarne - ekonomiczne, polityczne, a także psycho-społeczne i jego pełna analiza wymaga uwzględnienia wszystkich trzech wymiarów. (abstrakt oryginalny)

The article looks at factors determining the level of public support for the euro in Poland and other countries across the European Union. It aims to systematize the results of research in this area. Existing research on this topic is based on either Eurobarometer data or country-specific surveys, the author says, adding that the determinants of public support for the euro can be classified into three main categories: macroeconomic variables, microeconomic factors (individual characteristics, including socio-demographic and socioeconomic variables), and factors related to "the psychology of money". Official documents and reports on various countries' integration with the euro area predominantly consider two types of aspects, the author says: macroeconomic - in particular those focused on the balance of costs and benefits of euro adoption, and those related to practical preparations for euro adoption. On the basis of the literature review, the author argues for the need to complement these studies with a view from the perspective of the psychology of money, which considers psychological and social factors, in addition to purely economic aspects. Euro adoption is not a purely economic event, but a multidisciplinary - economic, political, social and psychological - process, the author says. (original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Allam M.S., Goerres A., [2008], Adopting the Euro in Post-Communist Countries: An Analysis of the Attitudes toward the Single Currency, MPIfG Discussion Paper, 08/1, http://www.mpifg.de/pu/mpifg_dp/dp08-1.pdf (data pobrania: 24.09.2010).
  2. Banducci S.A., Karp J.A., Loedel P.H., [2009], Economic interests and public support for the euro, "Journal of European Public Policy", 16(4), 564-581.
  3. Battaglia N., [2003], Exploring the links between "social representation's" and "feelings" when facing an »everyday life stressor«: The Euro, IAREP-workshop "Euro: Currency and Symbol", University of Vienna, Austria, 3-5 lipca 2003 r., http://homepage.univie.ac.at/stephan.muehlbacher/euro/papers/Battaglia-proc.pdf (data pobrania: 17.09.2012).
  4. Bidjari A.F., [2011], Attitude and Social Representation, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, s. 1593-1597.
  5. Borghans L., Golsteyn B.H., Heckman J.J., Meijers H., [2009], Gender Differences in Risk Aversion and Ambiguity Aversion, NBER Working Paper, (14713), http://www.nber.org/papers/w14713 (data pobrania: 15.06.2011).
  6. Brettschneider F., Maier M., Maier J., [2003], From D-Mark to Euro: the impact of mass media on public opinion in Germany, German Politics, 12(2), s. 45-64.
  7. Burgoyne C.B., Routh D.A. i Ellis A-M., [1999], The Transition to the Euro: Some Perspectives from Economic Psychology, "Journal of Consumer Policy", 22, s. 91-116.
  8. Canova L., Manganelli A.M., [2003], Psycho-social effects of transition to the Euro, a longitudinal study, IAREP-workshop "Euro: Currency and Symbol", University of Vienna, Austria, 3-5 lipca 2003 r., http://homepage.univie.ac.at/stephan.muehlbacher/euro/papers/canova&manganelliproc.pdf (data pobrania: 17.09.2012).
  9. Centrum Badania Opinii Społecznej, CBOS, [2011], Wprowadzenie euro w Polsce - akceptacja, skutki, uwarunkowania, Komunikat z badań, BS/37/2011, kwiecień, opracowanie: Roguska B., http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2011/K_037_11.PDF (data pobrania: 17.11.2011).
  10. Centrum Badania Opinii Społecznej, CBOS, [2012], Opinie o sytuacji w strefie euro i integracji europejskiej, Komunikat z badań, BS/103/2012, lipiec, opracowanie: B. Roguska, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_103_12.PDF (data pobrania: 14.09.2012).
  11. Centrum Badania Opinii Społecznej, CBOS, [2013], Obawy i nadzieje związane z wprowadzeniem euro w Polsce, Komunikat z badań, BS/42/2013, marzec, opracowanie: B. Roguska, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_042_13.PDF (data pobrania: 12.08.2013).
  12. Conflitti C., [2009], Opinion Surveys on the Euro: a Multilevel Multinominal Logistic Analysis, ECORE Discussion Paper, 49, http://www.ecore.be/DPs/dp_1317278517.pdf (data pobrania: 24.09.2010).
  13. Croson R., Gneezy U., [2009], Gender Differences in Preferences, "Journal of Economic Literature", 47(2), 1-27.
  14. De Grauwe P., [2003], Unia walutowa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
  15. De Vreese C.H., Semetko H.A., [2004], News matters: Influences on the vote in the Danish 2000 euro referendum campaign, "European Journal of Political Research", 43, s. 699-722.
  16. Dehm H., Müller-Peters A., [2001], The Impact of Economic Representations and National Identity on the Attitude towards the Euro, [w:] Roland-Lévy Ch., Kichler E., Penz E., Gray C. (eds.) [2001], Everyday Representations of the Economy, WUV Universitätsverlag, Wien.
  17. del Giovane P., Fabiani S., Sabbatini R., [2008], What's behind "inflation perceptions"? A surveybased analysis of Italian consumers, Banca D'Italia Temi di discussione, (655), http://www.bancaditalia.it/pubblicazioni/econo/temidi/td08/td655_08/td655/en_tema_655.pdf
  18. Ehrmann M., Soudan M., Stracca L., [2010], Explaining the fall in citizens' trust in the ECB during the global financial crisis, Europejski Bank Centralny, mimeo, http://147.142.190.246/joomla/peio/files2011/papers/Ehrmann,%20Soudan,%20Stracca%2029.09.2010.pdf (data pobrania: 14.11.2011).
  19. Eife T., [2006], Price Setting Behaviour and Price Setting Regulations at the Euro Changeover, Eesti Pank, Working Paper Series, 6, http://www.eestipank.info/pub/en/dokumendid/publikatsioonid/seeriad/uuringud/_2006/_6_2006/_wp_606.pdf (data pobrania: 10.05.2010).
  20. Eife T., Coombs W., [2007], Coping with People's Inflation Perceptions During a Currency Changeover, University of Heidelberg, Department of Economics, Discussion Paper Series, 458, http://www.uni-heidelberg.de/md/awi/forschung/dp458.pdf (data pobrania: 10.05.2010).
  21. Eurostat, [2003], Euro changeover effects, [w:] Euro-indicators news release, 69, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/hicp/documents/Tab/Tab/2-18062003-EN-AP.PDF (data pobrania: 10.05.2010).
  22. Eurostat, [2007], Euro changeover and inflation in Slovenia, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/hicp/documents_pub/TTNR_EURO_CHANGEOVER_INFLATION_SLOVENIA_2007_03.pdf (data pobrania: 10.05.2010).
  23. Eurostat, [2008], Euro changeover and inflation in Cyprus and Malta, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/hicp/documents_pub/TTNR_EURO_CHANGEOVER_INFLATION_CYPRUS_MALTA_2008-04.pdf (data pobrania: 10.05.2010).
  24. Eurostat, [2009], Euro changeover and inflation in Slovakia, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/hicp/documents_pub/TTNR_EURO_CHANGEOVER_INFLATION_SLOVAKIA_2009_03.pdf (data pobrania: 10.05.2010).
  25. Eurostat, [2011], Euro changeover and inflation in Estonia, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/hicp/documents_pub/TTNR_EURO_CHANGEOVER_INFLATION_ESTONIA_2011_05.pdf (data pobrania: 18.06.2011).
  26. Gabel M., [1998], Public Support for European Integration: An Empirical Test of Five Theories, "The Journal of Politics", 60(2), 333-354.
  27. Gabel M., Hix S., [2005], Understanding Public Support for British Membership of the Single Currency, "Political Studies", 53, 65-81.
  28. Gabel M., Palmer H., [1995], Understanding Variation in Public Support for European Integration, "European Journal of Political Research", 27, s. 3-19.
  29. Gärtner M., [1997], Who wants the euro - and why? Economic explanations of public attitudes towards a single European currency, Public Choice, 93, 487-510.
  30. Górniak J., [2000], My i nasze pieniądze. Studium postaw wobec pieniądza, Aureus, Kraków.
  31. Gros D., Roth F., [2011], Do Germans support the euro?, CEPS Working Document, 359, http://www.ceps.eu/book/do-germans-support-euro (data pobrania: 10.04.2012).
  32. Hayo B., [1999], Knowledge and Attitude Towards European Monetary Union, "Journal of Policy Modeling", 21(5), 641-651.
  33. Hobolt S.B., Leblond P., [2009], Is My Crown Better than Your Euro?: Exchange Rates and Public Opinion on the European Single Currency, "European Union Politics", 10(2), 202-225.
  34. Hosseini H., [2011], George Katona: A founding father of old behavioral economics, "The Journal of Socio-Economics", 40, s. 977-984.
  35. Isengard B., Schneider T., [2006], The euro and its perception in the German population, Universität Flensburg Discussion Paper, 11, http://iim.uni_ensburg.de//_leadmin/ms3/inst/iim/content/download/4_Forschung/Discussion_Papers/11_The_Euro_30 (data pobrania: 22.10.2010).
  36. Jonung L., [2004], The political economy of monetary unification: the Swedish euro referendum of 2003, "Cato Journal", 24 (1-2).
  37. Jonung L., Conflitti C., [2008], Is the euro advantageous? Does it foster European feelings? Europeans on the euro after five years, European Economy Economic Papers, 313.
  38. Jonung L., Vlachos J., [2007], The euro - what's in it for me? An Economic Analysis of the Swedish Euro Referendum of 2003, European Economy Economic Papers, 296.
  39. Jupille J., Leblang D., [2007], Voting for Change: Calculation, Community, and Euro Referendums, "International Organization", 61, s. 763-782.
  40. Kaelberer M., [2007], Trust in the euro: exploring the governance of a supranational currency, "European Societies", 9(4), s. 623-642.
  41. Kaltenthaler K.C., Anderson C.J., [2001], Europeans and their money: Explaining public support for the common European currency, "European Journal of Political Research", 40, s. 139-170.
  42. Katona G., [1963], Psychological analysis of economic behavior, McGraw-Hill, New York, Toronto, London.
  43. Kenen P., [1969], The theory of optimum currency area: an eclectic view, [w:] Monetary problems of the international economy, University of Chicago Press.
  44. Kokkinaki F., [1998], Attitudes towards European Monetary Union in Greece: Antecedents, strength and consequences, "Journal of Economic Psychology", 19, s. 775-796.
  45. Komisja Europejska, [2008], Introduction of the euro - a short handbook, DG ECFIN.
  46. Komisja Europejska, [2011], Introduction of the euro in the new Member States, Flash Eurobarometr, 329, http://ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_329_en.pdf (data pobrania: 10.09.2012).
  47. Komisja Europejska, [2013], Introduction of the euro in the more recently acceded Member States, Flash Eurobarometr, 377, http://ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_377_en.pdf (data pobrania: 12.08.2013).
  48. Kosterman R., Feshbach S., [1989], Towards a measure of patriotic and nationalistic attitudes, Political Psychology, 10.
  49. Kõiv K., [2012], The dual meaning of money among students during the dual currency period in Estonia, Fourteenth Annual CiCe Network Conference, Eighth CitizED Conference, First Creating Citizenship Communities Conference "Creating Communities: Local, National and Global", University of York, Wielka Brytania, 24-26 maja 2012 r.
  50. Luna-Arocas R., Guzmán G., Quintanilla I., Fahrangmehr M., [2001], The Euro and European identity: The Spanish and Portuguese case, "Journal of Economic Psychology", 22, s. 441-460.
  51. McKinnon R.I., [1963], Optimum Currency Areas, "The American Economic Review", 53(4), s. 717-725.
  52. Meier K., Kichler E., [1998], Social representations of the euro in Austria, "Journal of Economic Psychology", 19, s. 755-774.
  53. Meier-Pesti K., Kichler E., [2003a], Attitudes towards the Euro by national identity and relative national status, "Journal of Economic Psychology", 24, pp. 293-299.
  54. Meier-Pesti K., Kichler E., [2003b], Nationalism and patriotism as determinants of European identity and attitudes towards the euro, "Journal of Socio-Economics", 32, s. 685-700.
  55. Meier-Pesti K., Kichler E., El-Sehity T., [2003], The euro as a source of European identity-Changes of social representations from 1997 to 2002, IAREP-workshop "Euro: Currency and Symbol", University of Vienna, Austria, 3-5 lipca 2003 r., http://homepage.univie.ac.at/stephan.muehlbacher/euro/papers/meier-pesti-etal-proc.pdf (data pobrania: 18.09.2012).
  56. Ministerstwo Finansów, [2005], Integracja Polski ze strefą euro: uwarunkowania członkostwa i strategia zarządzania procesem, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
  57. Ministerstwo Finansów, [2010a], Monitor Opinii Publicznej, 1/2010, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP, autor: Joanna Osińska, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1002547/monitor_opinii_01_2010.pdf (data pobrania: 10.12.2012).
  58. Ministerstwo Finansów, [2010b], Monitor Opinii Publicznej, 2/2010, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP, autor: Joanna Osińska, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1002547/monitor_opinii_09_2010.pdf (data pobrania: 10.12.2012).
  59. Ministerstwo Finansów, [2010c], Bilans kosztów i korzyści wprowadzenia euro w Polsce w świetle najnowszych badań, Dokument uzupełniający, 1, [w:] Pełnomocnik Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP, Ramy Strategiczne Narodowego Planu Wprowadzenia Euro, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1432744/5_ramy_dok_uzupelniajacy_bilans.pdf (data pobrania: 10.12.2012).
  60. Ministerstwo Finansów, [2011], Monitor Opinii Publicznej, 3/2011, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP, autor: Joanna Osińska, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1002547/monitor_opinii_11_2011.pdf (data pobrania: 10.12.2012).
  61. Ministerstwo Finansów, [2012], Monitor Opinii Publicznej, 4/2012, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP, autor: Joanna Osińska, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1002547/monitor_opinii_12_2012.pdf (data pobrania: 20.12.2012).
  62. Moliner P., Tafani E., [1997], Attitudes and social representations: a theoretical and experimental approach, "European Journal of Social Psychology", 27, s. 687-702.
  63. Moscovici S., [1988], Notes towards a description of Social Representations, "European Journal of Social Psychology", 18, s. 211-250.
  64. Moscovici S., [2001], wstęp do książki, [w:] Roland-Lévy Ch., Kichler E., Penz E. i Gray C. (red.) [2001], Everyday Representations of the Economy, WUV Universitätsverlag, Wien.
  65. Mundell R., [1961], A theory of optimum currency areas, "American Economic Review", 51, s. 657-665.
  66. Müller-Peters A., [1998], The significance of national pride and national identity to the attitude toward the single European currency: A Europe-wide comparison, "Journal of Economic Psychology", 19, 701-719.
  67. Müller-Peters A., Pepermans R., Kiell G., Battaglia N., Beckmann S., Burgoyne C., Farhangmehr M., Guzman G., Kirchler E., Koenen C., Kokkinaki F., Lambkin M., Lassarre D., Lenoir F-R., Luna-Arocas R., Marell A., Meier K., Moisander J., Ortona G., Quintanilla I., Routh D., Scacciati F., Uusitalo L., van Everdingen Y.M., van Raaij W.F., Wahlund R., [1998], Explaining attitudes towards the euro: Design of a cross-national study, "Journal of Economic Psychology", 19, s. 663-680.
  68. Narodowy Bank Polski, [2004], Raport na temat korzyści i kosztów przystąpienia Polski do strefy euro, http://www.nbp.pl/publikacje/o_euro/korzysci_euro_2004.pdf (data pobrania: 16.04.2012).
  69. Narodowy Bank Polski, [2009], Raport na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej, http://www.nbp.pl/publikacje/o_euro/re.pdf (data pobrania: 16.04.2012).
  70. Niesiobędzka M., [2005], Reprezentacje społeczne zjawisk ekonomicznych, Trans Humana, Białystok.
  71. Osińska J., [2009], Strategia komunikacyjna w procesie wprowadzania euro. Wnioski dla Polski, Euroopracowania, 1, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP, Ministerstwo Finansów, http://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/integracjaze-strefa-euro/analizy-i-materialy-informacyjne/euroopracowania (data pobrania: 13.08.201).
  72. Osińska J., [2011], Ochrona konsumentów w procesie wprowadzenia euro, Euroopracowania, 5, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP, Ministerstwo Finansów, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1002547/5_Ochrona+konsumentow.pdf (data pobrania: 10.12.2012).
  73. Osińska J., Torój A., [2012], Greek ricochet? What drove Poles' attitudes to the euro in 2009-2010, "Bank i Kredyt", 43 (4), Narodowy Bank Polski, s. 29-84.
  74. Pepermans R., Verleye G., [1998], A unified Europe? How euro-attitudes relate to psychological diferences between countries, "Journal of Economic Psychology", 19, s. 681-699.
  75. Pełnomocnik Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP, [2010], Ramy Strategiczne Narodowego Planu Wprowadzenia Euro, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1432744/4_ramy_strategiczne_26_10_2010.pdf (data pobrania: 10.12.2012).
  76. Raudsepp M., [2005], Why Is It So Difficult to Understand the Theory of Social Representations?, "Culture & Psychology", 11(4), s. 455-468.
  77. Raynard R., Burgoyne C., Saldanha G., Routh D.A., [2005], A Qualitative Study of Adaptation to the Euro in the Republic of Ireland: I. Attitudes, the 'Euro Illusion' and the Perception of Prices, "Journal of Community & Applied Social Psychology", 15, s. 95-107.
  78. Risse T., [2003], The Euro between national and European identity, "Journal of European Public Policy", 10 (4), s. 487-505.
  79. Roland-Lévy Ch., [2001], Financial Behaviour of Households and Social Representations, [w:] Roland-Lévy Ch., Kichler E., Penz E., Gray C. (eds.), [2001], Everyday Representations of the Economy, WUV Universitätsverlag, Wien.
  80. Roland-Lévy Ch., [2003], Genesis and evolution of representations of the Euro, IAREP-workshop "Euro: Currency and Symbol", University of Vienna, Austria, 3-5 lipca 2003 r., http://homepage.univie.ac.at/stephan.muehlbacher/euro/papers/Roland-Levy-proc.pdf (data pobrania: 17.09.2012).
  81. Roth D., Jonung L., Nowak-Lehmann D. F., [2011], The Enduring Popularity of the Euro throughout the Crisis, CEPS Working Document, 358, http://www.ceps.eu/book/enduring-popularity-eurothroughout-crisis (data pobrania: 21.02.2012).
  82. Routh D.A., Burgoyne C.B., [1998], Being in two minds about a single currency: A UK perspective on the euro, "Journal of Economic Psychology", 19, s. 741-754.
  83. Tyszka T., Przybyszewski K., [2006], Cognitive and emotional factors affecting currency perceptron, "Journal of Economic Psychology", 27, s. 518-530.
  84. Tyszka T., Zaleśkiewicz T., [2004], Psychologia pieniądza, [w:] Tyszka T. (red.), Psychologia Ekonomiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
  85. van Everdingen Y.M., van Raaij W.F., [1998], The Dutch people and the euro: A structural equations analysis relating national identity and economic expectations to attitude towards the euro, "Journal of Economic Psychology", 19, s. 721-740.
  86. Walstad W.B., [1997], The effect of economic knowledge on public opinion of economic issues, "Journal of Economic Education", Summer, s. 195-205.
  87. Zaleśkiewicz T., [2004], Percepcja działań ekonomicznych, [w:] Tyszka T. (red.), Psychologia Ekonomiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
  88. Zespół Roboczy ds. Strategii Komunikacyjnej, [2011], Analiza strategii komunikacyjnych i przeprowadzonych na ich podstawie kampanii informacyjnych w państwach strefy euro, Euroopracowania, 7, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP, Mini sterstwo Finansów, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1002547/7_ZRSK_Analiza_doswiadczen. pdf (data pobrania: 10.12.2012).
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
0867-0005
Język
pol
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu