BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Kowalski Jerzy
Tytuł
Etapy zmian ustroju państwa w II Rzeczypospolitej Polskiej (1918-1939)
Stages of the Legal (Constitutional) System Transitions in the Republic of Poland between 1918 and 1939
Źródło
Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne, 2008, nr 1 (1), s. 183-197, bibliogr. 43 poz.
Humanum. International Social and Humanities Studies
Słowa kluczowe
Ustrój państwa, Historia, Konstytucja
Political system of the state, History, Constitution
Uwagi
summ
Kraj/Region
II Rzeczpospolita
Second Polish Republic
Abstrakt
Artykuł omawia główne tendencje przeobrażeń modelu ustrojowego państwa polskiego w okresie II Rzeczypospolitej, którego zręby powstają w nowej sytuacji historycznej po okresie całkowitej utraty suwerenności ostatecznie w wyniku III rozbioru.(fragment tekstu)

Author presents the evolution of Polish constitutional system between World Wars. The evolution had conveyed by the transition of fundamental rules embedded in two following Constitutions of Poland (1921 and 1935). It defined the process of formation of two separate constitutional models of Poland after the Great War. First was republican-democratic legal system set by the March Constitution 1921 and the second was antidemoratic system based on the authoritarian regime (set by the April Consitution 1935). Situation on Polish ground between 1935 and 1939, can not be however described unequivocaly as the facist system of government. It had been rather a system between liberaldemocratic and totalitarian. The article marks out three stages of the Polish constitutional system formation: stage I- formation of the parliamentary democracy fundaments and Cabinet government 1918- 1926, stage II - limitation of parliamentary system and schemes for the Constitution changes 1926- 1935, stage III - new Constitution and introduction of authoritarian regime 1935-1939. Author presented basic constitutional transitions characteristic for both constitutions. He especially pointed siginifact changes taking in relations between the prime minister and the president of Poland. The characteristic includes also historical and political background in Poland and around Europe.(original abstract)
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Buzek Józef, Projekt konstytucji państwa polskiego i ordynacji wyborczej sejmowej oraz uzasadnienie i porównanie projektu konstytucji państwa polskiego z innymi konstytucjami, Warszawa 1918
  2. Trzciński Janusz, Glosa do projektu konstytucji przedstawionego przez posła Mieczysława Niedziałkowskiego ze Związku Polskich Posłów Socjalistycznych w dniu 27 maja 1919 r. Komisji Konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego, w: Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, Wyd. Trybunał Konstytucyjny, Warszawa 1996
  3. Ajnenkiel Andrzej, Pierwsze akty ustrojowe Polski Niepodległej, w: tenŜe, Polskie konstytucje, Wiedza Powszechna Warszawa 1983
  4. Krukowski Stanisław, Mała Konstytucja z 1919 r., w: Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, red. Marian Kallas, PWN Warszawa 1990, t. II
  5. Ajnenkiel Andrzej, Koncepcje zmiany konstytucji marcowej przed przewrotem majowym, Czasopismo Prawno-Historyczne rocznik XIX, 1967 zesz. 1
  6. Burda Andrzej, Konstytucja marcowa. Wstęp, Lublin 1983
  7. Car Stanisław, Z zagadnień konstytucyjnych Polski. Istota i zakres władzy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Państwowość polska w jej rozwoju historycznym, Warszawa 1924
  8. Czajowski Jacek, Konstytucja marcowa: podział władz i jednolitość władzy (1921-1926), w: Państwo-Władza-Społeczeństwo-Polityka, księga jubileuszowa profesora Krzysztofa Paleckiego, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2006
  9. Daszyński Ignacy, Sejm, rząd, król, dyktator. Uwagi na czasie, Warszawa 1926
  10. Dubanowicz Edward, Rewizja konstytucji, Poznań 1926
  11. Gwiżdż Andrzej, Przyczynek do genezy i losów konstytucji marcowej, "Państwo i Prawo", 1971, nr 12
  12. Janowska Halina, Konstytucja marcowa. Rządy parlamentarne w Polsce, Warszawa 1962
  13. Kudej Marcin, Problem "sejmokracji" w doktrynie krytykującej konstytucję marcową, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 21, Prace Prawnicze t. II, 1971
  14. Krukowski Stanisław, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1921 r., w: Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu op. cit. t. II
  15. Krukowski Stanisław, Geneza konstytucji marcowej z 17 marca 1921 r., Warszawa 1977
  16. Kumaniecki K.W. (red. pr. zb.), O naprawę Rzeczypospolitej (księga II - dot. ustroju państwowego), Kraków 1922
  17. Makowski Wacław, O państwie społecznym, wstęp, wybór i oprac. Władysław T. Kulesza, Wydawnictwo Sejmowe Warszawa 1998
  18. Mycielski Andrzej, Obsada urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Studia prawne na tle europejskich konstytucji powojennych, Kraków 1930
  19. Pietrzak Michał, Model ustroju politycznego w konstytucji 17 marca 1921 r., w: Droga przez półwiecze. O Polsce lat 1918-1968, Warszawa 1969
  20. Pietrzak Michał, Prezydent w konstytucjach polskich w XX wieku, w:Pietrzak Michał, Demokratyczne, świeckie państwo prawne, Wydział Prawa i Administracji UW - LIBER, Warszawa 1999
  21. Pietrzak Michał, Państwo prawne w konstytucji z 17 marca 1921 r., "Czasopismo Prawno- Historyczne" 1987, zesz. 2
  22. Witkowski Z., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 1921-1935, Warszawa-Poznań-Toruń 1987
  23. Zakrzewski Witold, Pojęcie narodu w Konstytucji Marcowej, "Państwo i Prawo" rok I, 1946, nr 5-6
  24. Zalewski Ryszard, Walka o zasady konstytucji z 1921 r., "Więź" 1971, nr 9
  25. Ajnenkiel Andrzej, Historia Sejmu polskiego, t. II cz. II, PWN Warszawa 1989
  26. Ajnenkiel Andrzej, Spór o model parlamentaryzmu polskiego do roku 1926, Warszawa 1972
  27. Bartel Kazimierz, Kilka uwag o praktyce parlamentarnej w Polsce, Warszawa 1929
  28. Pietrzak Michał, Rządy parlamentarne w Polsce (1919-1926), Warszawa 1969
  29. Próchnik Adam, Pierwsze piętnastolecie polski niepodległej. Zarys dziejów politycznych, Warszawa 1983
  30. Ajnenkiel Andrzej, Nowela sierpniowa; konstytucja kwietniowa, w: tenŜe, Polskie konstytucje, op. cit.
  31. Caro Leopold, Solidaryzm, jego zasady, dzieje i zastosowania, Lwów 1931
  32. Car Stanisław, Na drodze ku nowej konstytucji, Warszawa 1934
  33. Car Stanisław, Polska koncepcja autorytarna, wstęp, wybór i opracowanie Jacek M. Majchrowski, Wydawnictwo Sejmowe Warszawa 1998
  34. Czubiński Antoni, Próby wprowadzenia nowej konstytucji w sejmie II kadencji (1928-1930), Zeszyty Naukowe UAM w Poznaniu, nr 47, Historia, nr 6, 1964
  35. Dubanowicz Edward, Z zagadnień konstytucyjnych. Wzmocnienie władzy wykonawczej, w: Księga pamiątkowa ku czci Władysława Abrahama, t. I, Lwów 1930
  36. Gdulewicz Ewa, Gwiżdż Andrzej, Witkowski Zbigniew, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1935 r., w: Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. II
  37. Gdulewicz Ewa, Zasada jednolitej i niepodzielnej władzy prezydenta w konstytucji RP z 23 kwietnia 1935 r., Annales Univ. Marii Curie-Skłodowskiej. Ius vol. XXI, 1974 r.
  38. Jaruzelski Jerzy, O genezie konstytucji kwietniowej. Poseł Cat-Mackiewicz i konserwatyści w pracach przygotowawczych, "Kwartalnik Historyczny", 1983, nr 2
  39. Mażewski L., Odpowiedzialność prezydenta w Konstytucji kwietniowej, "Państwo i Prawo" 1982, nr 10
  40. Rykowski Zbigniew, Sokolewicz Wojciech, Konstytucja kwietniowa jako przejaw kryzysu demokracji w Polsce, w: Lewica społeczna w Polsce wobec Konstytucji Kwietniowej z 1935 r., Warszawa 1986
  41. Chojnowski Andrzej, Piłsudczycy u władzy. Dzieje Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, Ossolineum, Wrocław 1986
  42. Kulesza Władysław T., Koncepcje ideowo-polityczne obozu rządzącego w Polsce w latach 1926-1935, Wrocław 1985
  43. Bardach Juliusz (red.), Historia państwa i prawa Polski; Historia państwa i prawa Polski 1918-1939 cz. I pod red. Franciszka Ryszki, PWN Warszawa 1962
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
1898-8431
Język
pol
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu