BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Gil Andrzej (Instytut Europy Środkowo-Wschodniej; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)
Tytuł
Etnoreligijne uwarunkowania bezpieczeństwa w regionie Azji Centralnej
Ethnoreligious Conditions of Security in the Central Asia Region
Źródło
Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, 2013, R. 11, z. 4, s. 109-129, bibliogr. 58 poz.
Słowa kluczowe
Bezpieczeństwo, Region, Grupy etniczne, Konflikty etniczne, Różnice etniczno-narodowościowe ludności, Religia, Mniejszości religijne
Security, Region, Ethnics group, Ethnic conflicts, Ethno-nationalist differences in population, Religion, Religious minorities
Uwagi
summ.
Kraj/Region
Kraje byłego ZSRR, Azja Środkowa
Post-Soviet countries, Central Asia
Abstrakt
Azja Centralna przez większą część XX wieku postrzegana była jako peryferie sowieckiego imperium, i stąd nie funkcjonowała jako realny podmiot polityki międzynarodowej. W dwubiegunowym układzie świata, jaki wytworzył się od końca lat 40. XX wieku, była ona w zasadzie wyłączona z przestrzeni stanowiącej pole rywalizacji obu wiodących mocarstw. Stany Zjednoczone nie widziały takiej konieczności, traktując ten obszar marginalnie do końca lat 70. XX wieku. Inni aktorzy, jak Chiny czy Iran, którzy byliby ewentualnie zainteresowani stworzeniem takiego mechanizmu wpływu, z racji na sytuację geopolityczną w tym regionie, opartą na potędze militarnej ZSRR i jego silnej presji ideologicznej, nie byli w stanie takiego programu podjąć. (fragment tekstu)

The region of Central Asia is usually identifi ed with fi ve post-Soviet republics, now independent states: Kazakhstan, Tajikistan, Turkmenistan and Uzbekistan. However, it seems that if one bears in mind all the implications of this fact, the most proper way to approach it is not in the context of contemporary borders, external or internal, but rather by taking into consideration all the conditions which stem from the complex history of this part of the continent. From this point of view, the region of Central Asia should be regarded within a much wider scope than just that of the said fi ve states. The contemporary border lines are the outcome of a relatively recent decisions connected with the implementation of the Soviet ethnic policy after the USRR was constituted in the 1920's and 1930's, and it is diffi cult to treat them as completely sable and representing any real internal bonds, ethnic, economic or social. It is likely that the shapes of the border lines between those five countries are not yet fi nal and that they may be altered in the future. These countries are surrounded with a kind of buff er zone, so it is safe to assume that, in reality, the region of Central Asia spreads much further. When considering the issue of ethnoreligious conditions of the Central Asia's security, we shall concentrate on those fi ve post-Soviet republics, bearing in mind that it requires a rather broad look, including all the regional factors. (original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Bibliografia
Pokaż
  1. Abashin S., Abdullaev K., Abdullaev R., Koichiev A., Soviet Rule and the Delineation of Borders in the Ferghana Valley, 1917-1930, [w:] S. F. Starr, B. Beshimov, I. I. Bobokulov, P. Shozimov (red.), Ferghana Valley. Th e Heart of Central Asia, Armonk 2011.
  2. Aldubasheva Z., Assyltayeva E., Senggirbay M., Aldubashova G., Th e U. S. and Central Asia: Religion, Politics, Ideology, "World Academy of Science, Engineering and Technology", 68, August 2012.
  3. Arcipowska M., Strategiczne interesy Rosji oraz Unii Europejskiej w regionie Azji Centralnej - geopolityczna rywalizacja czy partnerstwo?, [w:] A. Dudek, R. Mazur (red.), Rosja między imperium a mocarstwem nowoczesnym, Toruń 2010.
  4. Avioutskii V., Aksamitne rewolucje, przeł. A. Czarnacka, Warszawa 2007.
  5. Bergne P., Th e Kokand Autonomy (1917-1918). Political Background, Aims and Reasons for Failure, [w:] T. Everett-Heath (red.), Central Asia. Aspects of Transition, London 2003.
  6. Bhattacharya A., Conceptualising Uyghur Separatism in Chinese Nationalism, "Strategic Analysis", vol. 27, no. 3, July-September 2003.
  7. Bodio T., Załęski P., Elity władzy w Azji Centralnej. Tradycja - modernizacja - etnopolityka, Warszawa 2008.
  8. Bolesta A., Chiny w okresie transformacji. Reformy systemowe, polityka rozwojowa i państwowe przedsiębiorstwa, Warszawa 2006.
  9. Brążkiewicz D., Śliwa Z., Azja - konfl ikty i zagrożenia bezpieczeństwa, Warszawa 2011.
  10. Bregel Y., A Historical Atlas of Central Asia, Leiden-Boston 2003.
  11. Brunet A., Guichard J.-P., Chiny światowym hegemonem? Imperializm ekonomiczny Państwa Środka, przeł. A. Bilik, Warszawa 2011.
  12. Corm G., Religia i polityka w XXI wieku, przeł. E. Cylwik, Warszawa 2007.
  13. Dmochowski T., Radziecko-chińskie stosunki polityczne po śmierci Mao Zedonga, Gdańsk 2009.
  14. Dwivedi R., China's Central Asia Policy in Recent Times, "China and Eurasia Forum Quarterly", vol. 4, no. 4, 2006.
  15. Falkowski M., Charakterystyka regionu Azji Centralnej, [w:] B. Bojarczyk, A. Ziętek (red.), Region Azji Centralnej jako obszar wpływów międzynarodowych, Lublin 2008.
  16. Fenby J., Chiny. Upadek i narodziny wielkiej potęgi, przeł. J. Wąsiński, J. Wołk- -Łaniewski, Kraków 2009.
  17. Forbes A. D. W., Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: A Political History of Republican Sinkiang 1911-1949, Cambridge 1986.
  18. Gawlikowski K., Procesy transformacji w Chińskiej Republice Ludowej, [w:] K. Gawlikowski, M. Ławacz (red.), Azja Wschodnia na przełomie XX i XXI wieku. Przemiany polityczne i społeczne. Studia i szkice, Warszawa 2002.
  19. Hunter S. T., Th omas J. L., Melikishvili A., Islam in Russia. The Politics of Identity and Security, Armonk 2004.
  20. Johnson L., Tajikistan in the New Central Asia. Geopolitics, Great Power Rivalry and Radical Islam, London-New York 2006.
  21. Kaczmarski M., Kardaś Sz., Z prądem rzeki. Międzynarodowe spory wodno-energetyczne na przykładzie Azji Centralnej, Warszawa 2012.
  22. Koichiev A., Ethno-Territorial Claims in the Ferghana Valley During the Process of National Delimitation 1924-1927, [w:] T. Everett-Heath (red.), Central Asia. Aspects of Transition, London 2003.
  23. Kozłowski K., Państwo Środka a Nowy Jedwabny Szlak. Poradziecka Azja Centralna i Xinjiang w polityce ChRL, Toruń 2011.
  24. Kozłowski K., Polityka zagraniczna ChRL wobec państw Azji Centralnej, [w:] P. Ostaszewski (red.), Chińska Republika Ludowa we współczesnych stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2011.
  25. Kuryłowicz M., Uzbekistan, czyli dokąd zmierza poradziecka satrapia, [w:] M. Smoleń, M. Łubina (red.), Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata, cz. 2, Wspólnota Niepodległych Państw, Kraków 2011.
  26. Legucka A., Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje konfl iktów zbrojnych na obszarze poradzieckim, Warszawa 2013.
  27. Ling H., Modern China's Ethnic Frontiers. A Journey to the West, Routledge 2011.
  28. Liu X., Recast All under Heaven. Revolution, War, Diplomacy and Frontier China in the 20th Century, New York 2010.
  29. Lüthi L. M., Chiny-ZSRR. Zimna wojna w świecie komunistycznym, przeł. J. Pawłowski, K. Urban-Pawłowska, Warszawa 2011.
  30. Maj Cz., Subregion Azji Centralnej, [w:] I. Topolski, H. Dumała, A. Dumała (red.), Regiony w stosunkach międzynarodowych, Lublin 2009.
  31. Matusiak M., Uzbekistan ponownie występuje z OUBZ, "Tydzień na Wschodzie", 11.07.2012, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/tydzien-na-wschodzie/ 2012-07-11/uzbekistan-ponownie-wystepuje-z-oubz
  32. Mierzejewski D., Polityka Chińskiej Republiki Ludowej wobec wybranych państw obszaru Wspólnoty Niepodległych Państw, [w:] A. Legucka, K. Malak (red.), Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa na obszarze Wspólnoty Niepodległych Państw, Warszawa 2008 Mosher S. W., Hegemon. Droga Chin do dominacji, przeł. M. Kowalczyk, Warszawa 2007.
  33. Mukherjee K., Th e Uyghur Question in Contemporary China, "Strategic Analysis", vol. 34, no. 3, May 2010.
  34. Nixey J., Th e Long Goodbye: Waning Russian Infl uence in the Souyh Caucasus and Central Asia, "Briefi ng Paper", June 2012.
  35. Olejarz T., Uwarunkowania georeligijne Wielkiej Gry w regionie Azji Centralnej, [w:] T. Stępniewski (red.), Nowa Wielka Gra w regionie Azji Centralnej, Lublin-Warszawa 2012.
  36. Peyrouse S., Th e Economic Aspects of the Chinese-Central Asia Rapprochement, "Silk Road Paper", September 2007.
  37. Pietrasiak M., Chiny-Rosja. Determinanty stosunków wzajemnych po rozpadzie ZSRR, [w:] J. Diec (red.), Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata, cz. 3, Kontekst międzynarodowy, Kraków 2011.
  38. Rahmonov E., Th e Tajiks in the Mirror of History, vol. 1, From the Aryans to the Samanids, London 2001.
  39. Shoujiang M., Jia Y., Islam in China, translated by M. Chang, Beijing 2004.
  40. Strachota K., Islam w Azji Centralnej. Wprowadzenie, [w:] Islam na obszarze poradzieckim, "Prace OSW", 7, Warszawa 2003.
  41. Szyszlak T., Czynnik religijny w konfl iktach etnicznych na przykładzie konfl iktu chińsko-ujgurskiego, "Zeszyty Naukowe WSOWL", nr 2, 2012.
  42. Tomohiko U., A Particularist Empire: Th e Russian Policies of Christianization and Military Conscription in Central Asia, [w:] U. Tomohiko (red.), Empire, Islam and Politics in Central Asia, Sapporo 2007.
  43. Toops S., Demographics and Development in Xinjiang after 1949, "Working Paper. East-West Center", no. 1, May 2004, Washington.
  44. Topolski I., Działania Federacji Rosyjskiej w regionie, [w:] B. Bojarczyk, A. Ziętek (red.), Region Azji Centralnej jako obszar wpływów międzynarodowych, Lublin 2008.
  45. Wang D. D., Under the Soviet Shadow. Th e Yining Incident: Ethnic Confl ict and International Rivalry in Xinjiang 1944-1949, Hong Kong 1999.
  46. Wierzbicki A., Demokracja i autorytaryzm w procesie państwowotwórczym na przykładzie wybranych państw Europy Wschodniej i Azji Centralnej, [w:] A. Stępień-Kuczyńska, M. Słowikowski (red.), Na gruzach imperium... W stronę nowego ładu międzynarodowego i społeczno-politycznego w regionie Europy Środkowej i Wschodniej, Łódź 2012.
  47. Wierzbicki A., Etnopolityka w Azji Centralnej. Między wspólnotą etniczną a obywatelską, Warszawa 2008.
  48. Więcław D., Problemy bezpieczeństwa w Azji Środkowej, [w:] A. Legucka, K. Malak (red.), Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa na obszarze Wspólnoty Niepodległych Państw, Warszawa 2009.
  49. Zapaśnik S., "Walczący islam" w Azji Centralnej. Problem społecznej genezy zjawiska, Wrocław 2006.
  50. Zapaśnik S., Stosunki Chin z republikami byłej radzieckiej Azji Centralnej, [w:] K. Gawlikowski, M. Łamacz (red.), Azja Wschodnia na przełomie XX i XXI wieku, t. 2, Stosunki międzynarodowe i gospodarcze, Warszawa 2004.
  51. Zasztowt K., Polityka Chin w regionie Azji Środkowej, "Bezpieczeństwo Narodowe", nr 13, 2010.
  52. Абашин С. Н., Савин И., Ош, 2010: конфликтующая этничность, [w:] В. А. Тишков, В. А. Шнирельман (red.), Этничность и религия в современных конфликтах, Москва 2012.
  53. Бармин К. В., К вопросу об оценке деятельности Оспан-батыра в Синьцзяне в 1944-1946 гг., [w:] В. А. Скубневскй, Ю. М. Гончаров (red.), Исторический опыт хозяйственного и культурного освоения Западной Сибири. Четвертые научные чтения памяти профессо- ра А. П. Бородавкина. Сборник научных трудов, кн. 2, Барнаул 2003.
  54. Гусейнов В., Савкин Н., Росия и государства ЦАР, [w:] А. Свечников, С. Чаплинский (red.), Центральная Азия, Геополитика и эко- номика региона, Москва 2010.
  55. Дубинский А. М., Советско-китайские отношения в период японо-китайской войны 1937-1945, Москва 1980.
  56. Кадырбаев А. Ш., Сыздыкова Ж. С., История Центральной Азии до вхождения в состав Российской империи, [w:] С. Н. Абашин, Д. Ю. Арапов, Н. Е. Бекмаханова (red.), Центральная Азия в составе Российской империи, Москва 2008.
  57. Ларин А. Г., Китайские мигранты в России. История и современность, Москва 2009.
  58. Лузянин С. Г., Восточная политика Владимира Путина. Возвращение России на «Большой Восток» (2004-2008 гг.), Москва 2007.
  59. Лузянин С. Г., Россия-Монголия-Китай в первой половине XX в. Политические взаимоотношения в 1911-1946 гг., Москва 2003.
  60. Малашенко A., Центральная Азия: на что рассчитывает Россия?, Москва 2012.
  61. Моисеев В. А., Россия и Китай в Центральной Азии (вторая половина XIX в. - 1917 г.), Барнаул 2003.
  62. Москалев П. А., Национально-государственное устройство КНР, [w:] Л. М. Гудошников (red.), Государственный строй Китайской Народной Республики, Москва 1988.
  63. Омельченко О. А., Экономическое развитие Синьцзяна в 1947-1978 гг., автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата исторических наук, Томск 2000.
  64. Осипов А., Ферганские событя 1989 г. (конструирование этнического конфликта), [w:] С. Абашин, В. Бушков (red.), Ферганская Долина.Этничность. Этнические процессы. Этнические конфликты, Санкт Петербург 2004.
  65. Полян П., Не по своей воле... История и география принудительных миграций в СССР, Москва 2001.
  66. Чокай-оглы М., Туркестан под властью советов (к характеристике диктатуры пролетариата), Алма-Ата 1993.
  67. Шамгунов Р. Г., Влияние политического режима на политику национальной безопасности и предотворящение межнациональных кон- фликтов (На примере Киргизии и Туркменистана времен Акаева и Ниязова), "Wschodnioznawstwo 2012", Wrocław 2012.
  68. Шамгунов Р., Основные проблемы обеспечения безопасности стран Центральной Азии, [w:] W. Baluk (red.), Polityka bezpieczeństwa narodowego państw obszaru WNP. Wybrane problemy, Toruń 2009.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
1732-1395
Język
pol
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu