BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Nitkiewicz Tomasz (Politechnika Częstochowska)
Tytuł
Wykorzystanie ekologicznej oceny cyklu życia w realizacji przedsięwzięć proekologicznych przez przedsiębiorstwa produkcyjne
Life Cycle Assessment Use in the Implementation of Proecological Activities in Manufacturing Companies
Źródło
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2015, nr 377, s. 54-72, tab., bibliogr. 31 poz.
Research Papers of Wrocław University of Economics
Tytuł własny numeru
Zrównoważony rozwój organizacji - odpowiedzialność środowiskowa
Słowa kluczowe
Ocena cyklu życia, Ekologia, Strategie proekologiczne, Przedsiębiorstwo produkcyjne, Analityczny proces hierarchiczny, Analityczny proces sieciowy
Life Cycle Assessment (LCA), Ecology, Pro-ecological strategies, Production enterprise, Analytic Hierarchy Process (AHP), Analytic Network Process (ANP)
Uwagi
streszcz., summ.
Abstrakt
Celem artykułu jest zaprezentowanie możliwości wykorzystania ekologicznej oceny cyklu życia (LCA) w procesach decyzyjnych przedsiębiorstw produkcyjnych, ukierunkowanych na wdrażanie przedsięwzięć proekologicznych. W pierwszej części artykułu przedstawiono różne podejścia do klasyfikacji narzędzi ekologizacji działalności przedsiębiorstw oraz przedsięwzięć proekologicznych. Następnie przedstawiono istotę LCA wraz ze zdefiniowaniem możliwego zakresu jej zastosowania w odniesieniu do obszarów funkcjonowania przedsiębiorstw oraz podejmowanych przez nie przedsięwzięć proekologicznych. W ostatniej części przedstawiono ocenę istotności kryteriów ekologicznych w oparciu o metody AHP i ANP. Na podstawie przeprowadzonej oceny wskazano na najwyższą istotność wykorzystania LCA w przypadku wprowadzania zmian w procesach produkcyjnych i produktach. Zidentyfikowano także dematerializację produkcji oraz ekoinnowacje jako preferowane typy przedsięwzięć proekologicznych oraz możliwy obszar zastosowania LCA w sektorze MŚP.(abstrakt oryginalny)

The objective of the paper is to present the possibilities of LCA use in decision processes of manufacturing companies, especially in the scope of their proecological activities. The first part of the paper presents different approaches to the classification of proecological activities in companies and places LCA among them. The following part is dedicated to picturing LCA itself and to relate it to different functions of companies and their proecological activities. This part of the paper results also in prescribing proecological activities to the key areas of LCA use. The last part of the paper presents the assessment of ecological criteria significance in the decision making process oriented on reducing production processes and implementing proecological activities. The assessment is based on the results of two surveys that were conducted within the following scientific projects: (1) Ecological activities in product policies of companies and (2) Sustainable production patterns (SPP) in activities of enterprises - proposals of system solutions supporting SPP in SMEs. The methodology of Analytic Hierarchy Process and Analytic Network Process is used to develop decision models and enable the assessment of LCA use perspectives. Solving the models indicates that the most significant areas of LCA use in manufacturing companies are production processes and products. Additionally, production dematerialization and ecoinnovation are identified as preferable proecological activities and a potential area of LCA use in manufacturing SMEs sector.(original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Adamczyk W. (red.), 2013, Działania ekologiczne w polityce produktowej przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe "Akapit", Kraków.
  2. Adamus W., Gręda A., 2005, Wspomaganie decyzji wielokryterialnych w rozwiązywaniu wybranych problemów organizacyjnych i menedżerskich, "Badania Operacyjne i Decyzje", nr 2, s. 5-36.
  3. Anuszewska I., Podlejska K., Jackiewicz A., Filipek M., 2011, Raport z badania w ramach projektu "Wzorce zrównoważonej produkcji (WZP) w działalności przedsiębiorstw - propozycja rozwiązań systemowych wspierających wdrażanie WZP w MSP", Polska Agencja Rozwoju Przedsiębior- czości, Warszawa.
  4. Borys T., 2010, Strategie i wskaźniki zrównoważonego rozwoju, rozdział 9, [w:] J. Kronenberg, T. Bergier (red.), Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce, Fundacja Sendzimira, Kraków.
  5. Crawford R.H., 2011, Life Cycle Assessment in the Built Environment, Spon Press, Taylor & Francis Group, London, New York.
  6. Fijał T., 2005, Ekologiczne i ekonomiczne efekty realizacji strategii czystszej produkcji w wybranych przedsiębiorstwach, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
  7. Frankl P., Rubik F., 1999, LCA in Industry and Business - Adoption Patterns, Applications and Implications, Springer Verlag, Heidelberg-Berlin.
  8. Gręda A., 2010, Wielokryterialna analiza kosztów i korzyści projakościowych działań firm branży spożywczej. Zarządzanie jakością. Doskonalenie organizacji, VII Konferencja z cyklu "Jakość wyrobów i usług w gospodarce rynkowej", UEK w Krakowie, Kraków.
  9. Gręda A., 2013, Wielokryterialne problemy decyzyjne w proekologicznych działaniach produktowych przedsiębiorstw, [w:] W. Adamczyk (red.), Działania ekologiczne w polityce produktowej przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe "Akapit", Kraków.
  10. Hanzelmann T., Schaible S., Stoever M., Heinz M., 2014, Geneza zielonej rewolucji ekonomicznej i spodziewane korzyści, [w:] Zielony wzrost, zielony zysk. Jak zielona rewolucja stymuluje gospodarkę, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
  11. ISO, 2006, ISO 14040:2006 Environmental Management - Life Cycle Assessment - Principles and Framework, International Organization for Standarization, Geneve.
  12. Kowal E., Kucińska-Landwójtowicz A., Misiołek A., 2013, Zarządzanie środowiskowe, PWE, Warszawa.
  13. Kryński A., Kramer M., Caekelbergh A.F. (red.), 2013, Zintegrowane zarządzanie środowiskiem. Systemowe zależności między polityką, prawem, zarządzaniem i techniką, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
  14. Kulczycka J., 2011, Ekoefektywność projektów inwestycyjnych z wykorzystaniem koncepcji cyklu życia produktu, Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków.
  15. Leszczyńska A., 2011, Absorpcja innowacji ekologicznych w przedsiębiorstwie, UMCS, Lublin.
  16. Lewandowska A., 2011, Environmental life cycle assessment as a tool for identification and assessment of environmental aspects in environmental management systems (EMS). Part 1: Methodology, "International Journal of Life Cycle Assessment", 16, s. 178-186.
  17. Lewandowska A., Kurczewski P., Kulczycka J., Joachimiak K., Matuszak-Flejszman A., Baumann H. i in., 2013, LCA as an element in environmental management systems-comparison of conditions in selected organisations in Poland, Sweden and Germany Part 2: Result, "International Journal of Life Cycle Assessment", 8(2), s. 481-489.
  18. Lewandowska A., Matuszak-Flejszman A., Joachimiak K., Ciroth A., 2011, Environmental Life Cycle Assessment as a tool for identification and assessment of environmental aspects in environmental management systems (EMS), "International Journal of Life Cycle Assessment", 16(3), s. 247-257.
  19. Lewandowska A., Noskowiak A., Pajchrowski G., Strykowski W., Witczak A., 2012, Środowiskowa ocena cyklu życia modelowych budynków drewnianych i murowanych jako przykład zastosowania techniki LCA, Wydawnictwo ITD, Poznań.
  20. Matuszak-Flejszman A., 2007, System zarządzania środowiskowego w organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
  21. Mesjasz-Lech A., 2012, Efektywność ekonomiczna i sprawność ekologiczna logistyki zwrotnej, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.
  22. Nitkiewicz T., 2013, Ekologiczna ocena cyklu życia produktu w procesach decyzyjnych przedsiębiorstw produkcyjnych, Seria Monografie nr 274, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.
  23. Nitkiewicz T., 2010, The possibilities of using data envelopment analysis in Hybrid LCA, Zeszyty Naukowe 152, Selected problems of products ecology, Z. Foltynowicz, A. Lewandowska (red.), s. 75-84.
  24. Pikoń K., 2011, Model wielokryterialnej analizy środowiskowej złożonych układów technologicznych. Monografia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
  25. Piontek F., Piontek W., 2001, Ekorozwój i narzędzia jego realizacji, Wydawnictwo "Ekonomia i Środowisko", Białystok.
  26. PKN, 2005, Zarządzanie środowiskowe. Komentarz do norm serii ISO 14000, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
  27. Poskrobko B. (red.), 2007, Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa.
  28. Saaty T.L., 2001, Decision Making with Dependence and Feedback. The Analytic Network Process, PA: RWS Publications, Pittsburgh.
  29. Saaty T.L., 2004, Fundamentals of the analytic network process. dependence and feedback in decision making with a single network, "Journal of Systems Science and Systems Engineering", 13(2), s. 129-157.
  30. Starostka-Patyk M., 2012, Logistics of Waste Flows. Monograph. Second Edition, Valahia University Press, Targoviste.
  31. Zobel T., Almroth C., Bresky J., Burman J., 2002, Identification and assessment of environmental aspects in an EMS context: an approach to a new reproducible method based on LCA methodology, "Journal of Cleaner Production", 10(4), s. 381-396.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
1899-3192
Język
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.15611/pn.2015.377.04
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu