BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Kaliński Janusz
Tytuł
Etatyzacja gospodarki w okresie rządów komunistycznych w Polsce
Etatization of economy during communist era in Poland
Źródło
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace / Szkoła Główna Handlowa, 2015, nr 4, s. 177-201, tab., wykr., bibliogr. 40 poz.
Słowa kluczowe
Etatyzm, Sektor publiczny, Patologie społeczne
Statism, Public sector, Social pathologies
Uwagi
streszcz., summ.
Abstrakt
W artykule odtwarzam proces monstrualnej rozbudowy sektora państwowego w warunkach gospodarki centralnie kierowanej. Zgodnie z pryncypiami ustrojowymi i ówczesnym prawodawstwem, a także metodami pozaprawnymi zasadniczo powiększono zasięg własności państwowej i spółdzielczej, nazywanej ogólnospołeczną, socjalistyczną lub uspołecznioną. Nastąpiła etatyzacja dominującej części sektora nierolniczego, a pozostawione liczne prywatne gospodarstwa rolne otoczone zostały siecią uspołecznionych organizacji zaopatrzenia i skupu, powodując daleko posunięte ich uzależnienie od państwa. Dopełnieniem systemu były instytucje centralnego kierowania gospodarką, nadające olbrzymią władzę partyjno-państwowej biurokracji i eliminujące przedsiębiorczość. Etatyzacja była konsekwencją wdrażania komunistycznych dogmatów i prymatu polityki nad gospodarką. Jej trwałe zręby stworzono w latach 1944-1955, w rezultacie w połowie lat 50. sektor zetatyzowany dostarczał 75% dochodu narodowego. (fragment tekstu)

In the years between 1944-1955 lasting foundations of the Polish economy were created based on communist dogma. In the mid-1950 s the so called socialized sector provided 75% of national income, however, multidirectional changes in economic policy in the following decades caused fluctuations in its importance. The changes were expressed by increases and decreases in the private sector share of jobs. As a result, the socialized sector was at its the peak in the 1970 s (86% share of the socialized sector in national income) only to fall to 81% of national income in the last year of communist rule. The dominance of the public sector was responsible for widespread mismanagement and social pathologies which led to the collapse of the economically ineffcient system, preceded by a number of socio-political crises. (original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Balcerowicz L., Systemy gospodarcze. Elementy analizy porównawczej, Wydawnictwa Uczelniane SGPiS, Warszawa 1989.
  2. Bałtowski M., Gospodarka socjalistyczna w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa2009.
  3. Bieńkowski W., Socjologia klęski (Dramat gomułkowskiego czternastolecia), Instytut Literacki, Paryż 1971.
  4. Bolesta-Kukułka K., Gra o władzę a gospodarka. Polska 1944-1991, PWE, Warszawa 1992.
  5. Czyszkowska-Dąbrowska J., Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne w warunkach kryzysu," Zagadnienie Ekonomiki Rolnej" 1986, nr 1.
  6. Gelberg L., Majewski E., Monopol handlu zagranicznego w świetle konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, "Państwo i Prawo" 1954, nr 2.
  7. Golachowski E., Proces uspołecznienia i własność państwowa we współczesnej Polsce, Wydawnictwa Uczelniane SGPiS, Warszawa 1988.
  8. Gorzelak E., Polityka agrarna PRL, PWN, Warszawa 1980.
  9. Gospodarka Polski Ludowej 1944-1955, red. J. Kaliński, Z. Landau, KiW, Warszawa 1986.
  10. Grala D. T., Reformy gospodarcze w PRL (1982-1989). Próba uratowania socjalizmu, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2005.
  11. Haus B., Lichtarski J., Przedsiębiorstwo w systemie zmian strukturalnych w gospodarce," Prace Naukowe AE we Wrocławiu" 1991, nr 584.
  12. Iwaszkiewicz W., Przemiany rzemiosła w Polsce Ludowej, Instytut Przemysłu Drobnego i Rzemiosła, Warszawa 1965.
  13. Jagiełło J., O polską drogę do socjalizmu. Dyskusja w PPR i PPS w latach 1944-1948, PWN,Warszawa 1983.
  14. Jarecka-Kimlowska S., Polityka spółdzielcza na wsi polskiej w latach 1944-1970, IPPM-LKC PZPR, Warszawa 1978.
  15. Jarosz D., Polityka władz komunistycznych w Polsce w latach 1948-1956 a chłopi, Wydawnictwo DIG, Warszawa 1998.
  16. Jeżowski K., Zarządzanie przemysłem, PWE, Warszawa 1963.
  17. Kaleta J., Droga do rynku, Spółdzielnia Wydawnictwa Ludowe, Warszawa 1990.
  18. Kaliński J., Bitwa o handel 1947-1948, KiW, Warszawa 1970.
  19. Kaliński J., Handel wewnętrzny w Polsce w latach 1944-1946, "Przegląd Historyczny"1968, nr 1.
  20. Kaliński J., Handel wewnętrzny w Polsce. Zarys dziejów od 1918 roku, Wydawnictw Uczelniane SGPiS, Warszawa 1989.
  21. Kaliński J., Przemiany strukturalne w gospodarce polskiej w latach 1944-1970, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 1993.
  22. Kaliński J., Liberadzki B., Transport w Polsce 1918-1978. Zarys historii, Wydawnictwa Uczelniane SGPiS, Warszawa 1986.
  23. Kloc K., Historia samorządu robotniczego w PRL 1944-1989, Oficyna Wydawnicza SGH,Warszawa 1992.
  24. Kopeć F., Rola handlu prywatnego, "Handel Wewnętrzny" 1957, nr 6.
  25. Kostowski L. M., Szczepaniec J., Banki w Polsce Ludowej, PWN, Warszawa 1972.
  26. Krasicki W., Kierunki rozwoju rolnictwa, "Gospodarka Planowa" 1953, nr 12.
  27. Krzyżanowski L., Struktura własnościowa i organizacyjna przemysłu w Polsce w latach1945-1992, "Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa" 1992, nr 12 i 1993, nr 3.
  28. Kurowski S., Doktrynalne uwarunkowania obecnego kryzysu gospodarczego PRL, Biblioteka Literacka i Historyczna, Warszawa 1980.
  29. Lewandowska Z., Niektóre problemy rozwoju handlu prywatnego, "Gospodarka Planowa"1958, nr 1.
  30. Między zacofaniem a modernizacją. Społeczno-gospodarcze problemy ziem polskich na przestrzeni wieków, red. E. Kościk, T. Głowiński, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2009.
  31. Niewadzi Cz., Małe przedsiębiorstwa przemysłowe w gospodarce narodowej. Przemysł drobny i rzemiosło, PWG, Warszawa 1958.
  32. Przemiany strukturalne w gospodarce, Wydawnictwo AE, Wrocław 1988.
  33. Rozwój i doskonalenie własności socjalistycznej w PRL, Wydawnictwa Uczelniane SGPiS,Warszawa 1982.
  34. Sekuła I., Zamierzenia rządu w realizacji Planu Konsolidacji Gospodarki Narodowej i budżetu państwa na rok 1989, "Finanse" 1989, nr 1.
  35. Sokolewicz W., Konstytucja PRL po zmianach z 1976 r., PWN, Warszawa 1978.
  36. Tkaczyk T.P., Proces uspołecznienia własności ziemi rolniczej w Polsce Ludowej, Wydawnictwa Uczelniane SGPiS, Warszawa 1983.
  37. Tymiński M., Malwersacje w przedsiębiorstwach socjalistycznych w Polsce (1950-1970),"Dzieje Najnowsze" 2002, nr 4.
  38. Tymiński M., Partyjni agenci. Analiza instytucjonalna działalności lokalnych instancji PZPRw przemyśle (1945-1955), Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2011.
  39. Tymiński M., PZPR i przedsiębiorstwo. Nadzór partyjny nad zakładami przemysłowymi 1956-1970, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2001.
  40. Zmierzch socjalizmu państwowego. Szkice z socjologii ekonomicznej, red. W. Morawski,Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
2082-0976
Język
pol
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu