BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Cynarski Wojciech J. (Uniwersytet Rzeszowski)
Tytuł
Zamki obronne na ziemiach polskich : wykorzystanie dziedzictwa sztuki fortyfikacji w turystyce kulturowej
Fortified Castles in Polish Lands : the Use of Fortification Art Heritage in Cultural Tourism
Źródło
Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie, 2012, nr 26, s. 195-212, bibliogr. 54 poz.
Słowa kluczowe
Turystyka kulturowa, Dziedzictwo kulturowe, Architektura, Zabytki, Infrastruktura obronna, Antropologia
Cultural tourism, Cultural heritage, Architecture, Monuments, Defense infrastructure, Anthropology
Uwagi
streszcz., summ.
Abstrakt
Autor artykułu analizuje polskie zamki jako dziedzictwo polskiej sztuki fortyfikacyjnej, ich atrakcyjność turystyczną i wykorzystanie. W trosce o bardziej dokładny opis i wyjaśnienie uwzględniono wymiar humanistyczny tego typu turystyki kulturowej. Metodami zastosowanymi w tym badaniu są: analiza zawartości treści literatury przedmiotu, przewodników turystycznych i popularne treści z zakresu kultury masowej, jak również metoda obserwacji uczestniczącej. Interpretacja jest prowadzona z perspektywy systemowo-antropologicznej teorii turystyki i socjologii turystyki. Zamek w Malborku, jeden z największych na świecie i w swoim czasie prawdziwa perła sztuki europejskiej fortyfikacji, jest właściwie wykorzystywany do celów turystycznych. Inne polskie obiekty obronne inżynierii wojskowej w ilości ok. 16 000 wykorzystywane są na różne sposoby. Przedstawiają one wysokie walory historyczne, kulturowe i krajobrazowe, dzięki którym cieszą się popularnością jako atrakcje turystyczne. Wymieniono i scharakteryzowano siedem sposobów turystycznego wykorzystania zamków lub zagospodarowanie pozaturystycznego. Turysta jest obserwatorem, co jego doświadczanie świata czyni pokrewnym sposobowi prowadzenia badań w terenie w antropologii kulturowej. Socjologiczna obserwacja uczestnicząca autora i refleksja z perspektywy systemowo-antropologicznej teorii turystyki wskazują na względnie duże zainteresowanie turystów (zarówno krajowych, jak i zagranicznych) polską tradycją sztuki fortyfikacji i zabytkami inżynierii wojskowej. W wielu przypadkach to dziedzictwo kulturowe jest w Polsce wciąż niedostatecznie promowane. Wiele zamków nadal wymaga odbudowy lub remontu. Wiele innych potrzebuje tylko odpowiedniego zarządzania i informacji turystycznej w ofercie dla przedsiębiorstw turystycznych w Polsce i za granicą. (abstrakt oryginalny)

The article analyzes Polish castles as a heritage of Polish fortification art, their tourist attraction and use. For the sake of more thorough description and explanation, the humanistic dimension of this type of culture tourism was also taken into consideration. The methods used for this study are analysis of the contents of subject's bibliography, tourist guidebooks and popular content from the scope of mass culture as well as participant observation. The interpretation is conducted from the systemic-anthropological theory of tourism and sociology of tourism. The Castle of Malbork, one of the biggest in the world and in its time the true pearl of the European fortification art, is properly used for its tourist purposes. Other Polish objects of military defence engineering amounting to 16,000 are used on various levels. They present high historical, cultural and landscape value, thanks to which they enjoy a raise in popularity as tourist attractions. There were seven ways of using castles for tourist or non tourist purposes characterized. A tourist is an observer, in a way conducting a field research like in cultural anthropology. Sociological participant observation of the author and a reflection from the systemic-anthropological theory of tourism indicates a relatively high interest of tourists (native as well as foreign) in Polish tradition of fortification art and the monuments of military defence engineering. The remaining heritage is still promoted not enough in Poland. A lot of castles still require rebuilding or renovating. Many others need just an appropriate tourist management and information in the offer for travel companies in Poland and abroad. (original abstract)
Dostępne w
Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Aftanazy R. (1988-1993) Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. V-XI, Wrocław - Warszawa - Kraków.
  2. Andrusiewicz A. (2011) Uniwersytecka podróż na Kresy Wschodnie, "Gazeta Uniwersytecka Pracowników i Studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego", nr 3, s. 46-48.
  3. Bogdanowski J. (1996) Architektura obronna w krajobrazie Polski. Od Biskupina do Westerplatte, PWN, Warszawa - Kraków.
  4. Budny M., Kmiotek D. (2010) Jura Krakowsko-Częstochowska. Przewodnik, Związek Gmin Jurajskich, Dąbrowa Górnicza - Ogrodzieniec.
  5. Chylińska D. (2006) Nowożytne fortyfikacje stałe - wybrane problemy zagospodarowania turystycznego, "Turystyka i Rekreacja", t. 2, s. 52-63.
  6. Cynarski W.J. (2005) Architektura a antropologia dalekowschodnich sztuk walki: architektura dōjō - szkic z socjologii przestrzeni, "Ido - Ruch dla Kultury / Movement for Culture", t. 5, s. 75-95.
  7. Cynarski W.J. (2006) Narodowe tradycje sportowe a globalizacja. Interpretacja socjologiczna, A. Andrusiewicz, red., Polska i jej wschodni sąsiedzi. Studia Wschodnioznawcze, UR, Rzeszów, t. VII, s. 114-122.
  8. Cynarski W.J. (2009a) Turystyka sztuk walki [w:] K. Buczkowska, A. Mikos von Rohrscheidt, red., Współczesne formy turystyki kulturowej. T. 1, Rozdział XIV, AWF, Poznań, s. 346-359.
  9. Cynarski W.J. (2009b) Turystyka sentymentalna w aspekcie symboliki odwiedzanego miasta na przykładzie Lwowa [w:] J. Rut, P. Rut, red., Aktywność turystyczno-rekreacyjna w obiektach dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, UR, Rzeszów, s. 13-21.
  10. Cynarski W.J. (2009c) Próby restauracji polskiej sztuki militarnej na przełomie XX i XXI wieku / Attempts at restoration of the Polish military art at the turn of the 20th century, "Ido - Ruch dla Kultury / Movement for Culture", t. 9, s. 44 -59.
  11. Cynarski W.J. (2010a) Spotkania, konflikty, dialogi. Analiza wybranych obszarów kultury fizycznej i turystyki kulturowej, wyd. 2 zm., UR, Rzeszów.
  12. Cynarski W.J. (2010b) Orest Maciuk, Zamki i twierdze Ukrainy Zachodniej. Wędrówki historyczne, Centrum Europy, Lwów 2008 [w:] A. Andrusiewicz, red., Polska - Ukraina. Teraźniejszość i przyszłość. Studia społeczno- polityczne, Rzeszów - Sanok, s. 450-452.
  13. Cynarski W.J., Cynarska E. (2009) Turystyka sentymentalna Polaków na Kresy wschodnie / Sentimental tourism of Polish people to the Eastern borderland, "Ido Ruch dla Kultury / Movement for Culture", t. IX, s. 201-209.
  14. Cynarski W.J., Obodyński K. (2004) An organised sight-seeing tour case study: Tour to the Polish and Slovakian mountains [w:] G.M. Timák, red., Geotour 2004. EU and tourism development perspectives. Proceedings of International Conference, 21-22.10.2004, Košice - Herl'any, s. 63-65.
  15. Cynarski W.J., Obodyński K. (2007) Three Conferences EASS: Vienna - Rzeszów - Jyväskylä, "Physical Culture and Sport. Studies and Research", vol. 1 (XLV), s. 334-342.
  16. Cynarski W.J., Obodyński M. (2009) Cultural tourism in the light of Polish humanist theory of tourism, "European Journal of Tourism Research", vol. 2, nr 1, s. 138-141.
  17. Fil K. (2008) Walory turystyczne obwodu lwowskiego w percepcji turystów polskich, praca magisterska pod kier W.J. Cynarskiego, Wydział WF UR, Rzeszów.
  18. Górski M. (2004) Kryteria wyboru współczesnych form użytkowania założeń obronnych w aspekcie ochrony wartości kulturowych. Zarys problemu [w:] Fortyfikacja europejskim dziedzictwem kultury, t. XVI, Towarzystwo Przyjaciół Fortyfikacji, Warszawa, s. 127-137.
  19. Gulda M. (2009) Socjologia: wprowadzenie do socjologii turystyki, Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
  20. Hyski M., Bednarzak J. (2012) Funkcje hotelarskie zabytkowych obiektów zamkowych, AWF Katowice.
  21. Italia A., Panzarella A., Scannaliato M. (2010) The small business and the smart relational network by a territorial thematic itinerary "the Pilgrims, Knights and Travellers Path" in Sicily, "Tourism Today", Special Issue: "Integrated Relational Tourism and Tourism in the Mediterranean", nr 10, s. 40-57.
  22. Jackiewicz-Garniec M., Garniec M. (2006) Zamki państwa krzyżackiego w dawnych Prusach: Powiśle, Warmia, Mazury, Studio Wydawnicze ARTA Mirosław Garniec, Olsztyn.
  23. Jędrysiak T., Mikos von Rohrscheidt A. (2011) Militarna turystyka kulturowa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, ss. 294.
  24. Jura Krakowsko-Częstochowska. Mapa wybranych szlaków turystycznych (2012) wyd. 2, Compass, Kraków.
  25. Komorowski P., Kurkowski J. (2008) Zamki, turnieje, rycerze, Hachette, Warszawa.
  26. Lach A. (2011) Śladami polskiej kultury we Lwowie. Przewodnik turystyczny dla polskich studentów, praca magisterska pod kier. W.J. Cynarskiego, Wydział WF UR, Rzeszów.
  27. MacCannel D. (1976) The Tourist. A New Theory of Leisure Class, The Mac- Millan Press, London - Basingstoke.
  28. Maciuk O. (2008) Zamki i twierdze Ukrainy Zachodniej. Wędrówki historyczne, Centrum Europy, Lwów, ss. 232.
  29. Michałowicz-Kubal M. (2006) Zamki, dwory i pałace województwa podkarpackiego, Wydawnictwo Arete II, Krosno, ss. 396.
  30. Mika M. (2007) Formy turystyki poznawczej [w:] W. Kurek, red., Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 198-232.
  31. Mikos von Rohrscheidt A. (2008) Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy, GWSHM "Millenium", Gniezno.
  32. Mikos von Rohrscheidt A. (2010a) Obiekty obronne okresu Średniowiecza w Polsce jako destynacje i atrakcje turystyki kulturowej / Medieval defense objects in Poland as tourist purposes and attractions for cultural tourism, "Ido - Ruch dla Kultury / Movement for Culture", vol. 10, s. 102-117.
  33. Mikos von Rohrscheidt A. (2010b) Wykorzystanie średniowiecznych obiektów obronnych w Polsce w ramach różnych form turystyki kulturowej, "Turystyka Kulturowa", nr 6.
  34. Munsters W. (2010) The cultural destination experience audit applied to the tourist-historic city [w:] G. Richards, W. Munsters, red., Cultural Tourism Research Methods, CABI, Oxfordshire - Cambridge, MA, s. 52-60.
  35. Nowakowski W. (2002) Nagoya-jo - zamek Tokugawy, "Budokan", nr 3, s. 4-7.
  36. Obodyński K., Cynarski W.J. (2004) System paradigm of the theory of tou- rism [w:] W.J. Cynarski, K. Obodyński, red., Tourism and Recreation in the Process of European Integration, PTNKF, Rzeszów, s. 19-24.
  37. Obodyński K., Cynarski W.J. (2006a) The theory of tourism in system formulation [w:] J. Kosiewicz, red., Environmental Differentiations of Tourism, Economical and Technical College, BK, Legionowo, s. 17-29.
  38. Obodyński K., Cynarski W.J. (2006b) Teoria turystyki w ujęciu systemowym [w:] J. Kosiewicz, K. Obodyński, red., Turystyka i rekreacja. Wymiary teoretyczne i praktyczne, UR, Rzeszów, s. 19-27.
  39. Obodyński K., Cynarski W.J. (2009) Współczesny rozwój turystyki i hotelarstwa - IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Uniwersytetu Egejskiego, Rodos 2009, "Przegląd Naukowy Kultury Fizycznej UR", t. XII, nr 2, s. 178-180.
  40. Piękniewski J.M. (2007) Średniowieczne mury obronne Kalisza. 750-lecie lokacji miasta, Urząd Miasta, Kalisz.
  41. Plenzler A. (2010) Wielkopolska: Szlak Zamków, Pałaców i Dworów, Wielkopolska Organizacja Turystyczna, Poznań.
  42. Rosalak M. (2011) Gniazda sielskie, rycerskie, "Uwarzam Rze", nr 28 (16 VIII), s. 16-17.
  43. Schöber U. (2002) Marienburg [w:] U. Schöber, red., Burgen und Schlösser in Europa, Du Mont Monte Verlag, Köln, s. 300-305.
  44. Sieber L., Cynarski W.J. (2010) Walory turystyczne Bawarii w świetle systemowej koncepcji antropologiczno-turystycznej / Tourist qualities of Bavaria (Bayern) in the light of systemic and anthropologic conception of tourism, "Ido - Ruch dla Kultury / Movement for Culture", t. 10, nr 1, s. 128-132.
  45. Sienkiewicz T. (2011) Stan fortyfikacji na Podkarpaciu i możliwości wykorzystania ich dla celów turystycznych, praca magisterska pod kier. W.J. Cynarskiego, UR, Rzeszów.
  46. Smoczyński J. (2009) Zamki, Carta Blanca, Warszawa.
  47. Stanisławski B. (2007) Troki - twierdza na wyspie, "Gazeta Rycerska", nr 3, s. 33-35.
  48. Szpylma M. (2011) Zamki średniowieczne w Polsce jako element atrakcyjności turystycznej kraju, praca magisterska pod kier. W.J. Cynarskiego, Wydział WF, UR, Rzeszów.
  49. Tarnawa J. (2011) W stolicy Ziemi Chełmińskiej, "Polonia Christiana", nr 18 (styczeń-luty), s. 72-76.
  50. Trzeciak P. (1988) Historia, psychika, architektura, PIW, Warszawa.
  51. Wasilewski A. (2008) Zamki i zamczyska Słowacji. Przewodnik, Oficyna Wydawnicza Rewasz, Pruszków.
  52. Woźniak A. (2005?) Kalisz. Najstarsze miasto w Polsce, Oficyna Wydawnicza Kulawiak, Ostrzeszów.
  53. Zabłocki W. (2000) Polskie sztuki walki. Miecz oburęczny i szabla husarska, Rocznik Naukowy "Idō - Ruch dla Kultury / Movement for Culture", t. 1, s. 114-115.
  54. Ziejka F. (2005) Wawel - symbol polskiej tożsamości narodowej, "Studia Humanistyczne", nr 5, s. 5-15.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
0867-3888
Język
pol
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu