BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Ostapiuk Aleksander (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu)
Tytuł
W stronę dobrostanu. Działalność instytucji finansowych a nieracjonalność człowieka
Toward Well-Being. Activity of Financial Institutions vs. Irrationality of People
Źródło
Ekonomia XXI Wieku, 2018, nr 1 (17), s. 82-101, bibliogr. 65 poz.
Economics of the 21st Century
Słowa kluczowe
Paternalizm, Ekonomia behawioralna, Etyka, Dobrostan
Paternalism, Behavioral economics, Ethics, Well-being
Uwagi
Klasyfikacja JEL: A13, D10, D60, D91, I31
streszcz., summ.
Abstrakt
Coraz częściej firmy, szczególnie te związane z sektorem finansowym, deklarują społeczną odpowiedzialność i korzystanie z etycznych zasad w prowadzeniu biznesu. Cel artykułu jest dwojaki. Po pierwsze, autor chciał pokazać, że wcale nie trzeba wprowadzać nowych zasad etycznych w prowadzeniu biznesu, ponieważ wystarczy stosować się do reguł wolnorynkowych, które zakładają obopólne korzyści z wymiany. Drugim celem jest argumentowanie na rzecz tezy, że firmy powinny patrzeć szerzej na dobrobyt człowieka. W tym celu przedstawiona zostaje koncepcja dobrostanu, która jest szersza niż ekonomiczna koncepcja dobrobytu. Z powodu wielu ograniczeń poznawczych ludzie nie są w stanie osiągnąć dobrostanu i spełnić swoich "prawdziwych" preferencji. Autor argumentuje, że firmy muszą mieć na względzie dobrostan człowieka, jeżeli korzyść z wymiany ma być obopólna. Aby to osiągnąć, firmy mogą nakierowywać ludzi na właściwe wybory, których ludzie by dokonali, gdyby nie ograniczenia poznawcze. W tym celu firmy mogą wykorzystać koncepcję libertariańskiego paternalizmu. Oprócz analizy tej koncepcji, w artykule przedstawiono argumenty za tym, że libertariański paternalizm może być metodą, która sprzyja ludzkiemu dobrostanowi i wolności.(abstrakt oryginalny)

Nowadays, more than ever firms especially connected with financial industry declare corporate social responsibility. The article has two goals. Firstly, it shows that there is no need to introduce new ethical rules in conducting business. It is enough to follow freemarket rules which assume mutual benefits from exchange. Secondly, it is argued that firms need to look broader at the people's welfare. In order to do this, the conception of wellbeing is presented which is much broader than the economic welfare conception. Due to the cognitive restrains people cannot achieve well-being and satisfy their "real" preferences. The author argues that firms have to be concerned about well-being to make benefits from exchange mutual. In order to achieve this, firms can nudge people into right choices which would be taken if it was not for the cognitive biases. To do this, firms can use the libertarian paternalism conception. Besides analysing this conception, the author presents reasons why libertarian paternalism could be the method which helps people to increase their well-being and have freedom.(original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Ainslie G., 1975, Specious reward: A behavioral theory of impulsiveness and impulse control, Psychological Bulletin, 82(4).
  2. Bentham J., 1958, Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, PWN, Warszawa.
  3. Berlin I., 1969, Four Essays on Liberty, Oxford University Press, Oxford.
  4. Bruni L., Porta P.L., 2005, Economics and Happiness: Framing the Analysis, Oxford University Press, Oxford.
  5. Bruni L., Porta P.L., 2007, Handbook on the Economics of Happiness, Edward Elgar Publishing.
  6. Bruni L., Comin F., Pugno M., 2008, Capabilities and Happiness, Oxford University Press, Oxford.
  7. Bruni L., Sugden R., 2007, The road not taken: How psychology was removed from economics, and how it might be brought back, The Economic Journal, 117(516), s. 146-173.
  8. Brickman Ph., Coates D., Janoff-Bulman R., 1979, Lottery winners and accident victims: Is happiness relative?, Journal of Personality and Social Psychology, 36(8), s. 917-927.
  9. Callon M., 2006, What does it mean to say that economics is performative?, no. 5, CSI Working Papers Series, Centre de Sociologie de l'Innovation (CSI), Mines ParisTech.
  10. Carnap R., 1969, Filozofia i składnia logiczna, [w:] Carnap R., Filozofia jako analiza języka nauki, tłum. A. Zabłudowski, PWN, Warszawa, s. 6-66.
  11. De Soto J.H., Myśl ekonomiczna w starożytnej Grecji, http://mises.pl/blog/2010/12/06/huerta-de-soto--mysl ekonomiczna-w-starozytnej-grecji (dostęp: 22.12.2014).
  12. Elster J., 1985, Ulysses and the Sirens: Studies in Rationality and Irrationality, Cambridge University Press.
  13. Fiedor B., Ostapiuk A., 2017, Utylitaryzm versus aksjologiczne i społeczne uwarunkowania wyborów ekonomicznych, [w:] Mączyńska E., Sójka J. (red.), Etyka i ekonomia - w stronę nowego paradygmatu, PTE, Warszawa, s. 19-44.
  14. Frey B.S., 2010, Happiness. A revolution in Economics, The MIT Press.
  15. Frey B.S., Stutzer A., 2002, What can economists learn from happiness research?, Journal of Economic Literature, 40(2), s. 402-435.
  16. Friedman M.R., 2009a, Kapitalizm i wolność, Helion, Gliwice.
  17. Friedman M.R., 2009b, Wolny wybór, Wydawnictwo Aspekt, Sosnowiec.
  18. Galbraith J.K., 1998, The Affluent Society, Mariner Books, Boston.
  19. Gilbert D.T., 2007, Stumbling on Happiness, Vintage, New York.
  20. Hands D.W., 2009, Economics, psychology and the history of consumer choice theory, Cambridge Journal of Economics, 34(4), s. 633-648.
  21. Hausman D.M., 2011, Preference, Value, Choice, and Welfare, Cambridge University Press.
  22. Kahneman D., 2012, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina, Poznań.
  23. Kahneman D., Diener E., Schwarz N. (eds.), 2003, Well-Being: The Foundations of Hedonic Psychology, Russell Sage Foundation, New York.
  24. Kahneman D., Schkade D.A., 1998, Does living in California make people happy? A focusing illusion in judgments of life satisfaction, Psychological Science, 9(5).
  25. Kahneman D., Tversky A., 1979, Prospect theory: An analysis of decision under risk, Econometrica, 47(2).
  26. Kahneman D., Wakker P.P., Sarin R., 1997, Back to Bentham? Explorations of experienced utility, The Quarterly Journal of Economics, 112(2), s. 375-406.
  27. Kant I., 2012, Uzasadnienie metafizyki moralności, ANTYK, Marek Derewiecki, Kęty.
  28. Kodeks Etyki Bankowej, 2013, Związek Banków Polskich, zbp.pl/public/repozytorium/dla_bankow/prawo/komisja_etyki_bankowej/KEB_final_WZ.pdf (dostęp: 10.02.2017).
  29. Leijonhufvud A., 1973, Life among the Econ, Economic Inquiry, 11(3), s. 327-333.
  30. Loewenstein G., O'Donoghue T., Rabin M., 2000, Projection bias in predicting future utility, U.C. Berkeley Economics Working Paper E00-284.
  31. McCloskey D., 1985, The Rhetoric of Economics, University of Wisconsin Press, Madison.
  32. Mill J.S., 2012, Utylitaryzm. O wolności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  33. Mitchell G., 2005, Libertarian paternalism is an oxymoron, Northwestern University Law Review, 99(3).
  34. Nussbaum M.C., 2001, Women and human development: The capabilities approach, vol. 3, Cambridge University Press.
  35. Nussbaum M.C., 2011, Creating Capabilities: The Human Development Approach, Belknap Press.
  36. Ostapiuk A., 2017, Moralna ekonomia - homo oeconomicus jako istota pomagająca innym, Ekonomia XXI Wieku, 13(1), s. 70-91.
  37. Ostapiuk A., 2018, Human now versus human over time. When instrumental rationality and utility are not enough, Panoeconomicus, https://doi.org/10.2298/PAN161203026O.
  38. Parfit D., 1984, Reasons and Persons, Clarendon Press, Oxford.
  39. Polowczyk J., 2010, Elementy ekonomii behawioralnej w dziełach Adama Smitha, Przegląd Organizacji, 4, s. 493-522.
  40. Rand A., 2013, Kapitalizm. Nieznany ideał, Zysk i S-ka, Warszawa.
  41. Rothbard M.N., 2007, O nową wolność. Manifest libertariański, Fundacja Odpowiedzialność Obywatelska, Warszawa.
  42. Rothbard M.N., 2010, Etyka wolności, Fijorr Publishing, Warszawa.
  43. Samuelson P., 1937, A note on measurement of utility, The Review of Economic Studies, 4(2), s. 155-161.
  44. Samuelson P., 1938, A note on the pure theory of consumer's behaviour, Economica, 5(17), s. 61-71.
  45. Samuelson P., 1948, Consumption theory in terms of revealed preference, Economica, 15(60), s. 243-253.
  46. Samuelson W., Zeckhauser R., 1988, Status quo bias in decision making, Journal of Risk and Uncertainty, 1.
  47. Sandel M.J., 2013, Sprawiedliwość, Kurhaus Publishing, Warszawa.
  48. Schelling T.C., 1978, Egonomics, or the art of self-management, American Economic Review, 68(2), s. 290-294.
  49. Schelling T.C., 1980, The intimate contest for self-command, Public Interest (60), s. 94-116.
  50. Schelling T.C., 1984, Self-command in practice, in policy, and in a theory of rational choice, The American Economic Review, 74(2), s. 1-11.
  51. Schelling T.C., 1985, Enforcing rules on oneself, Journal of Law, Economics and Organization, 1(2), s. 357-374.
  52. Schelling T.C., 1986, Choice and Consequence, Harvard University Press.
  53. Schelling T.C., 1996, Coping rationality with lapses from rationality, Eastern Economic Journal, 22(3), s. 251-269.
  54. Sen A., 1984, Commodities and Capabilities, North-Holland, Amsterdam.
  55. Sen A., 1985, The standard of living: Concepts and critiques, [w:] Hawthorn G. (ed.), The Tanner Lectures, 1-9, Clare Hall, Cambridge.
  56. Sen A., 1993, Inequality Reexamined, Clarendon Press, Oxford.
  57. Sen A., 1999, Development As Freedom, Knopf, New York.
  58. Sen A., 2009, The Idea of Justice, Harvard University Press, Cambridge, MA.
  59. Smith A.,1989, Teoria uczuć moralnych, PWN, Warszawa.
  60. Smith A., 2013, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  61. Szymański W., 2009, Kryzys globalny: Pierwsze przybliżenie, Difin, Warszawa.
  62. Thaler R.H., 2015 Misbehaving: The Making of Behavioral Economics, W.W. Norton & Company.
  63. Thaler R.H., Sunstein C.R., 2008, Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań.
  64. Von Hayek F.A., 2012, Konstytucja wolności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  65. Von Mises L., 2007, Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii, Instytut Ludwiga von Misesa, Wrocław.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
2353-8929
Język
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.15611/e21.2018.1.05
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu