- Autor
- Kaliński Janusz (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie)
- Tytuł
- Przemiany struktury obszarowej gospodarstw chłopskich w Polsce
Transformations of the spatial structure of peasant farms in Poland after 1918 - Źródło
- Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace / Szkoła Główna Handlowa, 2018, nr 3, s. 121-143, tab., bibliogr. 43 poz.
- Słowa kluczowe
- Rolnictwo, Gospodarka, Struktura przestrzenna, Gospodarstwa rolne
Agriculture, Economy, Spatial structure, Arable farm - Uwagi
- streszcz., summ.
Artykuł dostępny również w języku angielskim, nr 3A, s. 121-143 - Abstrakt
- Do ważnych elementów "długiego trwania" w polskiej gospodarce należy struktura obszarowa gospodarstw chłopskich. Obserwacje z ostatniego stulecia dowodzą jej ograniczonych zmian, mimo dramatycznych zdarzeń politycznych i ekonomicznych, w jakie obfitował wiek XX. Nie zmienił się udział najmniejszych gospodarstw w ich ogólnej liczbie. Szczególnie dobitnie ilustruje to fakt, że w latach 1921 i 2015 był identyczny odsetek gospodarstw małorolnych (2-5 ha) wynoszący blisko 33%. W tym czasie o 11 pkt.proc. obniżył się odsetek gospodarstw karłowatych (do 2 ha), ale sięgał 18%. W rezultacie nadal ponad 51% ogółu stanowiły gospodarstwa karłowate i małorolne. Natomiast pozytywne, chociaż ograniczone, zmiany wystąpiły w grupie gospodarstw chłopskich powyżej 20 ha. Ich odsetek wynoszący w 1921 r. 2,5%, a w 1960 r. tylko 1%, do 2015 r. wzrósł do 9,5%. Był to rezultat polityki akceptacji dla większych gospodarstw w końcowych dwóch dekadach istnienia PRL oraz nowych warunków systemowych i ekonomicznych po 1989 r. Jednak niezbędna, dla wzrostu efektywności produkcyjnej rolnictwa, koncentracja ziemi w dużych gospodarstwach odbywała się zbyt wolno.(abstrakt oryginalny)
One of the crucial elements of 'longue durée' in the Polish economy is the spatial structure of peasant farms. Observations from the last century prove its limited transformations, despite the dramatic political and economic events so abundant in the 20th century. The share of the smallest farms in the total number did not change, which is vividly illustrated by the fact that both in 1921 and in 2015 there was an identical percentage (nearly 33%) of small farms (2-5 ha). Over that time the percentage of small holdings (up to 2 ha) decreased by 11 percentage points and stood at 18%. As a result, small farms and small holdings still accounted for 51% of all the farms. However, positive, though admittedly limited, changes occurred in the group of peasant farms of over 20 ha. Their percentage in 1921 was 2.5%, and in 1960 - only 1%, but by 2015 it had reached 9.5%. It was a result of the policy of acceptance for larger farms in the final two decades of the Polish People's Republic and the new system and economic conditions after 1989. However, the concentration of land - so crucial for an increase in the agricultural production efficiency - was happening in too slow a manner.(original abstract) - Dostępne w
- Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach - Pełny tekst
- Pokaż
Pokaż - Bibliografia
- Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 1997 r., IERiGŻ, Warszawa 1998.
- Bański J., Geogra'a rolnictwa Polski, PWE, Warszawa 2007.
- Bański J., Stola W., Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, PAN, PTG, Warszawa 2002.
- Bogacz D. et al., Statystyczne studium struktury agrarnej w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
- Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2005 r., www.stat.gov.pl
- Dylematy gospodarki polskiej, W. Czerwiński, (Ed.), PFK, London 1965.
- Głowacki A., Proces nacjonalizacji gospodarki na zaanektowanych ziemiach wschodnich II RP (1939-1941), "Dzieje Najnowsze", 2004, 2.
- Gospodarka Polski Ludowej 1944-1955, J. Kaliński, Z. Landau, (Eds.), KiW, Warszawa 1986.
- Herer W., Sadowski W., Zmiany struktury agrarnej na tle zmian struktury i wielkości zatrudnienia w całej gospodarce, GUS, Warszawa 1993.
- Historia Polski w liczbach, vol. 2: Rolnictwo, Leśnictwo, GUS, Warszawa 1991.
- Humięcki W., Podgórski B., Kierunki gospodarowania zasobami własności rolnej skarbu państwa i realizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, "Wieś i Rolnictwo", 2016, 3.
- Jarecka-Kimlowska S., Polityka spółdzielcza na wsi polskiej w latach 1944-1970, LSW, Warszawa 1978.
- Jastrzębowski W., Gospodarka niemiecka w Polsce 1939-1944, Czytelnik, Warszawa 1946.
- Józwiak W., Polskie rolnictwo i gospodarstwa rolne w pierwszej i drugiej dekadzie XXI wieku, IERiGŻ, Warszawa 2012.
- Józwiak W., Michna W., Mirkowska Z., Procesy zachodzące w rolnictwie polskim w latach 1990-2010, projekcje na rok 2013 i pożądana wizja rolnictwa w 2020 roku - zagadnienia wybrane, IERiGŻ, Warszawa 2011.
- Kaliński J., Forsowna kolektywizacja rolnictwa (1948-1956), "Kwartalnik Historyczny", 1984, 1.
- Kaliński J., Transformacja gospodarki polskiej w latach 1989-2004, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2009.
- Kosmęda P. M., Zmiany w strukturze obszarowej i własnościowej gospodarstw rolnych po wejściu w życie nowelizacji kodeksu cywilnego z 28 lipca 1990 r., "Studia Juridica Agraria" vol. VIII, 2009.
- Kumoś Z., Związek Patriotów Polskich. Założenia programowo-ideowe, MON, Warszawa 1983.
- Landau Z., Tomaszewski J., Gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej, KAW, Warszawa 1991.
- Mazurkiewicz E., Podstawowe problemy polityki rolnej w PRL, KiW, Warszawa 1979.
- Mazurkiewicz E., Rolnictwo i gospodarka żywnościowa, PWE, Warszawa 1982.
- Mickiewicz B., Wpływ regulacji prawnych na zmianę struktury agrarnej w Polsce po 1991 roku, "Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu" vol. XV, issue 1, 2013.
- Mieszczankowski M., Rolnictwo II Rzeczypospolitej, KiW, Warszawa 1983.
- Mieszczankowski M., Struktura agrarna Polski międzywojennej, PWN, Warszawa 1960.
- Między ekonomią a historią. Studia ofiarowane Profesorowi Czesławowi Noniewiczowi z okazji 75. urodzin, R. Dziemianowicz et al., (Eds.), University of Białystok, Białystok 2012.
- O co walczy naród polski. Deklaracja Rady Jedności Narodowej, Warszawa 1944.
- Olszański P., Historia polskiego zadłużenia międzynarodowego na tle wydarzeń społecznych i politycznych, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2002.
- Olszewski H., Problemy równowagi bilansu zbożowego w Polsce, PWRiL, Warszawa 1964.
- Ostrowski L., Nie ma urodzaju na farmerów,"Rzeczpospolita" 13 July 1992.
- Ostrowski L., Problemy społeczne wsi polskiej, PWE, Warszawa 1989.
- Poczta W., Rolnictwo polskie a rolnictwo EWG (Studium komparatywne), Akademia Rolnicza, Poznań 1994.
- Rolnictwo polskie w okresie transformacji systemowej (1989-1997), IERiGŻ, Warszawa 1998.
- Strużek B., Rozwój socjalistycznych form gospodarki rolnej w Polsce, LSW, Warszawa 1982.
- Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw, DzU 2011, nr 233, poz. 1382 (The Act of 16 September 2011 amending the Act on management of agricultural property of the Treasury and amending some other acts, Journal of Laws of 2011, No. 233, item 1382).
- Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, DzU 2003, nr 64, poz. 592 (The Act of 11 April 2003 on shaping the agricultural system, Journal of Laws of 2003, No. 64, item 592).
- Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, DzURP 1991, nr 107, poz. 464 (The Act of 19 October 1991 on the management of agricultural property of the Treasury and on the amendment of certain acts, Journal of Laws of 1991, No. 107, item 464).
- Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu gruntów, DzU 1982, nr 12, poz. 80 (The Act of March 26, 1982 on land consolidation, Journal of Laws of 1982, No. 12, item 80).
- Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o uchyleniu ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych, DzU 1982, nr 11, poz. 81 (The Act of March 26, 1982 amending the Act - Civil Code and annulling the Act on regulating the ownership of agricultural holdings, Journal of Laws of 1982, No. 11, item 81).
- Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, DzU 1982, nr 11, poz. 82 (The Act of March 26, 1982 amending the Act - Code of Civil Procedure, Journal of Laws of 1982, No. 11, item 82).
- Ustawa z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych, DzU 1971, nr 27, poz. 250 (The Act of October 26, 1971 on the regulation of farm ownership, Journal of Laws of 1971, No. 27, item 250).
- Woś A., Nowa polityka rolna z perspektywy trzydziestolecia, "Wieś Współczesna" 1987, 1.
- Woś A., Rolnictwo polskie 1945-2000. Porównawcza analiza systemowa, IERiGŻ, Warszawa 2000.
- Cytowane przez
- ISSN
- 2082-0976
- Język
- pol