- Autor
- Czyżewski Andrzej (Uniwersytet Zielonogórski), Kata Ryszard (Uniwersytet Rzeszowski), Matuszczak Anna (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu)
- Tytuł
- Wpływ krajowych i unijnych wydatków budżetowych na alokację czynników produkcji w polskim rolnictwie
Impact of National and EU Budget Expenditures on Allocation of Production Factors in Polish Agriculture - Źródło
- Ekonomista, 2019, nr 1, s. 45-72, tab., wykr., bibliogr. 55 poz.
- Słowa kluczowe
- Wydatki budżetowe, Rolnictwo, Rozwój obszarów wiejskich, Produktywność rolnictwa
Budget expenditures, Agriculture, Rural development, Agriculture productivity - Uwagi
- Klasyfikacja JEL: E62, H60, Q18
streszcz., summ., rez. - Abstrakt
- Wydatki budżetowe są głównym instrumentem realizacji funkcji alokacyjnej finansów publicznych w odniesieniu do rolnictwa i rozwoju wsi, gdyż oddziałują na zasoby rolnictwa i procesy społeczno-gospodarcze zachodzące na wsi. Celem artykułu było określenie wpływu wydatków budżetowych na alokację czynników produkcji, tj. ziemi, pracy i kapitału w polskim rolnictwie w latach 1995-2016. W analizie uwzględniono wydatki budżetu krajowego na rolnictwo, rozwój wsi i rynki rolne, w tym wydatki na Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz wydatki z funduszy Unii Europejskiej kierowane na rzecz wsi i rolnictwa. Założono, że znaczący wzrost ujmowanych łącznie krajowych i unijnych wydatków budżetowych, związany z objęciem rolnictwa w Polsce instrumentami Wspólnej Polityki Rolnej, spowoduje zmiany w alokacji czynników wytwórczych w tym sektorze. Badania potwierdziły, że skokowy wzrost wydatków budżetowych na rolnictwo i rozwój wsi od 2004 r. spowodował pozytywne zmiany w tym zakresie. Alokacyjne efekty wzrostu wydatków budżetowych przyczyniły się do poprawy efektywności ekonomicznej czynników wytwórczych w rolnictwie, w tym do wzrostu produktywności ziemi oraz dochodowości pracy. (abstrakt oryginalny)
Budget expenditures are the main instrument for the implementation of the allocation function of public finances with reference to agriculture and rural development, because of their influence on agricultural resources and socio-economic processes occuring in the rural areas. The purpose of the article was to determine the impact of budget expenditures on the allocation of production factors, (land, labor and capital) in the Polish agriculture in 1995-2016. The analysis took into consideration the expenses of the national budget for agriculture, rural development and agricultural markets, including expenditure on the Agricultural Social Insurance Fund and expenditure from European Union funds for rural areas and agriculture. It was assumed that a significant increase of domestic and EU budget expenditures in total, which was related to the provision of Polish agriculture with instruments of the Common Agricultural Policy, would result in changes in the allocation of production factors in this sector. The research confirmed that the significant increase in budget expenditure on agriculture and rural development since 2004 has contributed to positive changes in this area. The allocative effects of budget expenditure growth contributed to the improvement of the economic effectiveness of production factors in agriculture, including the increase of land productivity and profitability of work. (original abstract) - Dostępne w
- Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu - Bibliografia
- Alfonso A., Schuknecht L., Tanzi V., Efektywność sektora publicznego: porównania międzynarodowe, OLYMPUS, Warszawa 2004.
- Bezat-Jarzębowska A., Rembisz W., Wprowadzenie do analizy inwestycji, produktywności, efektywności i zmian technicznych w rolnictwie, PW 2015-2019, nr 8, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2015.
- Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2005 r. (oraz 2007 r., 2010r., 2013 r., 2016r), GUS, Warszawa 2006-2017.
- Cholaj H., Cena ziemi w rachunku ekonomicznym, PWR. Warszawa 1966.
- Ciaian P., Kancs D., Michałek J., SPS Capitalization into Land Value: Generalized Propensity Score Evidence from the EU, "LICOS Discussion Paper" 2011, nr 293.
- Ciaian P., Kancs D., The Capitalization of Area Payments into Farmland Rents: Micro Evidence from the New EUMember States, "Canadian Journal of Agricultural Economics" 2012, nr 60(4).
- Ciaian P., Swinnen J., Kancs D., The Impact of the 2013 CAP Reform on Land Capitalization, CEPS, Brussels 2014.
- Cooper Т., Hart K., Baldock D., The Provision of Public Goods Through Agriculture in the European Union, Institute for European Environmental Policy, London 2010.
- Czubak W, Jędrzejczyk P., Wykorzystanie dopłat bezpośrednich w gospodarstwach rolnych, "Roczniki Naukowe SERiA" 2011, t. XIII, z. 2.
- Czubak W, Mikołajczyk M., Znaczenie inwestycji współfinansowanych środkami Unii Europejskiej w modernizacji rolnictwa w Polsce, "Roczniki Naukowe SERiA" 2012, t. XIV, z. 3.
- Czyżewski A., Budżet 2018: Wieś oddaje 500+, "Top Agrar" 2018 nr 4.
- Czyżewski A., Krajowe i unijne finansowanie wydatków w budżecie rolnym w 2013 roku - udziały i propozycje, "Roczniki Naukowe SERiA" 2013, t. XV, z. 5.
- Czyżewski A., KRUS a Państwo w budżetach rolnych Polski w długim okresie, "Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia" 2016, nr 60.
- Czyżewski A., Opinia o ustawie budżetowej na 2017 r. w częściach dotyczącej rolnictwa, "Wieś Jutra" 2017, nr 2(191).
- Czyżewski A., Teriopoznawczeprzesłanki rozwoju rolnictwa rodzinnego, w: Ekonomiczne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, MRiRW, FAPA, Warszawa 2015.
- Czyżewski A.. Kulyk R, Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa; ujęcie teoretyczne i praktyczne, "Problemy Rolnictwa Światowego" 2011, z. 11(26).
- Czyżewski A., Kułyk P., Relacja ziemia-praca w warunkach finansowego wsparcia rolnictwa na przykładzie wybranych krajów świata i Unii Europejskiej-15 po 1986 r., "Problemy Rolnictwa Światowego" 2014, nr 14(29), z. 2.
- Czyżewski A., Matuszczak A., Krajowe i unijne wydatki na sektor rolny w Polsce, "Roczniki Naukowe Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich" 2014, t. 101, z. 2.
- Czyżewski A., Matuszczak A., Multiplikacja wydatków budżetu rolnego na rok 2016przez budżet środków europejskich. "Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego" 2016, nr 44/3.
- Czyżewski В., Renty ekonomiczne w gospodarce żywnościowej w Polsce, PWE, Warszawa 2013.
- Dąbrowski I., Teoria równowagi ogólnej. Rys historyczny i obecny status w ekonomii, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2009.
- Dziemianowicz R., Raport tax expenditures jako narzędzie transparentnej polityki fiskalnej, "Zarządzanie i Finanse" 2013, nr 2.
- Dzun W, Zmiany skali wykorzystania zasobów gruntów rolnych w Polsce w procesie przemian systemowych i integracji z Unią Europejską, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2012, nr 1.
- Floyd J.E., The Effects Of Farm Price Supports on the Return to Land Labour in Agriculture, "Journal of Political Economy" 1965, nr 73(2).
- Frydrych L., Bezzwrotne i zwrotne instrumenty pomocy publicznej Unii Europejskiej dla przedsiębiorców, w: Determinanty rozwoju Polski. Finanse publiczne, red. S. Owsiak, PTE, Warszawa 2015.
- Gardner В., U.S. Commodity Policies and Land Prices, "Working Paper" 2002, nr 02-02, University of Maryland.
- Goodwin B.K., Ortalo-Magne F.N., The Capitalization ofWIteat Subsidies into Agricultural Land Value, "Canadian Journal of Agricultural Economics" 1992, nr 40 (1).
- Góral J., Kulawik J., Problem kapitalizacji subsydiów w rolnictwie, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2015, nr 1.
- Karlsson J., Nilsson P., Capitalisation of Single Farm Payment on Faim Price: An Analysis of Swedish Farm Prices Using Farm-level Data, "European Review of Agricultural Economics" 2014, nr 41/2.
- Kata R., Endogeniczne i instytucjonalne czynniki kształtujące powiązania finansowe gospodarstw rolnych z bankami, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2011.
- Kulawik J., Dylematy budżetowego wsparcia inwestycji rolniczych, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2016, nr 2.
- Kusz D., Gędek S., Kata R., Egzogeniczne uwarunkowania inwestycji w rolnictwie polskim, w: Problemy rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej w pierwszej dekadzie członkostwa Polski w Unii Europejskiej, red. A. Czyżewski, B. Klepacki, PTE, Warszawa 2015.
- Kusz D., Misiak Т., Wpływ technicznego uzbrojenia pracy i postępu technicznego na wydajność pracy w rolnictwie, "Roczniki Naukowe SERiA" 2017, t. XIX, z. 2.
- Latruffe L., Le Mouel Ch., Capitalisation of Government Support in Agricultural Land Prices: What Do We Know? "Journal of Economic Surveys" 2009, nr 23.
- Latruffe L., Piet L., Dupraz P., Le Mouel Ch., The Influence of Agricultural Support on Sale Prices of French Farmland: A Comparison of Different Subsidies, Accounting for the Role of Environmental and Land Regulations, "Factor Markets Working Paper" 2013, nr 51.
- Majchrzak A., Smędzik К., Agricultural Land Market in Poland in View of Economy Fluctuations, "Management" 2010, nr 14 (1).
- Musgrave R.A., Musgrave P.B., Public Finance in Theory and Practice, McGraw-Hill, New York 1989.
- Nowak A., Domańska К., Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej, "Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich" 2014, nr 101(1).
- Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa 2006.
- Pawlak J., Nakłady inwestycyjne w rolnictwie polskim, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2016, nr 3.
- Petrick M., Farm Investment, Credit Rationing, and Governmentally Promoted Credit Access in Poland: A Cross-Sectional Analysis, "Food Policy" 2004, nr 29.
- Poczta-Wajda A., Polityka wsparcia rolnictwa a problem deprywacji dochodowej rolników w krajach o różnym poziomie rozwoju, PWN, Warszawa 2017.
- Rembisz W., Krytyczna analiza podstaw i ewolucji interwencji w rolnictwie, "Współczesna Ekonomia. Kwartalnik Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie" 2010, nr 4 (4).
- Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2009 r. (oraz 2010 r., 2011 r., 2012 r., 2013 r., 2014 r., 2015 r., 2016 r. і 2017 r.), GUS, Warszawa 2009-2017.
- Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2007 r. (oraz 2008 r.), GUS, Warszawa 2007.
- Rolnictwo w 2013 r. (oraz 2014 r., 2015 r. i 2016 r.), GUS, Warszawa 2014-2017.
- Rynek Ziemi Rolniczej. Stan i perspektywy, nr 20, IERiGŻ, ANR. MRiRW, Warszawa 2017.
- Sadowski A., Antczak W, Kierunki wykorzystania dopłat bezpośrednich przez rodzinne gospodarstwa rolne położone w wybranych województwach, "Journal of Agribusiness and Rural Development" 2012, nr 26(4).
- Stiglitz J.E., Some Theoretical Aspects of Agricultural Policies, "The World Bank Observer" 1987, nr 2 (1).
- The State of Food and Agriculture 2002, FAO - Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome 2002.
- Użytkowanie gruntów i powierzchnia zasiewów w 2015 r. (oraz 2016 r.), GUS, Warszawa 2016-2017.
- van Herck K., Swinnen J., Vranken L., Direct Payments and Land Rents Evidence from New Member States, "Factor Markets" 2013, nr 62.
- Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, Wilkin J. (red.), IRWiR, Warszawa 2010.
- Zegar J.S., Cele społeczne w polityce zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, w: Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, nr 39, red. J.S. Zegar. Monografie Programu Wieloletniego nr 47, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2017.
- Zegar J.S., Współczesne wyzwania rolnictwa, PWN, Warszawa 2012.
- Cytowane przez
- ISSN
- 0013-3205
- Język
- pol