BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Tokarska Urszula (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Tytuł
"Nie szkodzić. Pomagać. Rozwijać". Wybrane konteksty i strategie profesjonalnej pracy z opowieścią
"Do not harm. Help. Develop". Selected Contexts and Strategies of Professional Story Work
Źródło
Horyzonty Wychowania, 2018, vol. 17, nr 42, s. 97-110, bibliogr. 65 poz.
Horizons of Education
Tytuł własny numeru
Narracja - perspektywa interdyscyplinarna
Słowa kluczowe
Wychowanie, Psychologia, Rozwój
Parenting, Psychology, Development
Uwagi
streszcz., summ.
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest wskazanie na wybrane uwarunkowania optymalizacji profesjonalnej pracy z tekstami narracyjnymi wykorzystywanymi w procesie wychowania. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy stanowi niewspółmierność między aktualną krajową "modą na bajkoterapię" a korzystaniem podczas niej z optymalizujących proces wychowania ustaleń psychologii narracyjnej. Porównano zawartość treściową dostępnej wiedzy na temat możliwości całożyciowego wspomagania narracyjnego trybu funkcjonowania człowieka z oferowaną w literaturze krajowej metodyką pracy z bajką. PROCES WYWODU: I. Określenie ramowego zakresu wiedzy na temat narracyjnego funkcjonowania człowieka w biegu życia. II. Wskazanie na konsekwencje braku uwzględniania ustaleń psychologii narracyjnej w oddziaływaniach wychowawczy ch. III. Poszukiwanie optymalnych uwarunkowań interakcji odbiorcy z tekstem narracyjnym. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: I. Brak profesjonalizmu w pracy z opowieścią może obniżać efekty działań bądź szkodzić odbiorcy. II. Precyzyjne postępowanie na wszystkich etapach pracy z tekstem optymalizuje osiąganie metodami narracyjnymi wieloaspektowych celów wychowawczorozwojowych. III. Włączanie doraźnych narracyjnych oddziaływań w szerszy kontekst rozwoju opowieści o życiu przynosi bardziej wyraziste i długotrwałe efekty. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wskazanie na pozytywne efekty włączania pracy z tekstem narracyjnym odnoszącej się do bieżących kwestii wychowawczych w szerszy, prorozwojowy kontekst całożyciowej narracyjnej promocji zdrowia. Prezentacja autorskiego modelu pracy z opowieścią. Rekomendacje dla programów kształcenia umiejętności pracy z opowieścią w obszarze wychowania.(abstrakt oryginalny)

RESEARCH OBJECTIVE: The research objective is to point at selected conditions for optimize the professional work with narrative texts used in educative and raising up process. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem is a disparity between current "fashion" for benefit fairy narratives in education process and actual use of integrated knowledge about human narrative functioning during this work. Holistic frames of knowledge about the possibilities of supporting narrartive development during a life course have been compared with the available Polish language methodology of story-work. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: I. Juxtaposition the frames of contemporary knowledge about narrative mode of conducting human experience during a life course. II. Pointing at the potential consequences of the lack of such an integrated knowledge during educative story-work process. III. Searching for optimize conditions for above processes during the interaction between a recipient and the narrative text. RESEARCH RESULTS: I. Meaningful gaps in professional aspects of story-work lowers potential effects or disadvantages the audience. II. Accurate conducting on all the stages of story-work optimizing educational goals achieving. III. Pointing the importance of the ongoing intersect of specific problem solving with the extended vision of the whole life story development regularities, bringing better effects than the divided ones. CONCLUSSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Pointing the necessity of incorporating a story work on current educational issues into a broader pro development narrative health promotion. Introduction into original story-work model. Recommendations for training story-work skills of adults involved in educational process. (original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Bacchilega, C. (2013). Fairy Tales Transformed? TwentyFirstCentury Adaptations and the Politics of Wonder. Detroit: Wayne State University Press.
  2. Bettelheim, B. (1980). Owners of Their Faces. W: B. Bettelheim, Surviving and Other Essays. New York: Vintage Books Edition, 108-109.
  3. Bettelheim, B. (1985). Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, t. I-II. Warszawa: PIW.
  4. Boje, D.M. i Tourani, N. (2012). Storytelling, czyli o materialności praktyk opowiadania. W: D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Podejścia i teorie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  5. Brett, D. (2002). Bajki, które leczą, t. I-II. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  6. Bruner, J. (1990). Życie jako narracja. Kwartalnik Pedagogiczny, 4, 3-17.
  7. Buscaglia, L. (2015). Jesień liścia Jasia. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  8. Canfield, J., Hansen, M.V., Hansen, P. i Dunlap, I. (red.). (2000). Balsam dla duszy dziecka czyli opowiadania o odwadze, nadziei i radości. Poznań: Rebis.
  9. Cavanaught, B. (2002). Sto opowiadań o nadziei i odwadze. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów.
  10. Danek, D. (1985). Elementarz człowieczy. W: B. Bettelheim, Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, t. I. Warszawa: PIW, 23-27.
  11. Dryll, E. (2013). Wrastanie w kulturę: transmisja narracji w wychowaniu rodzinnym. Warszawa: Wydawnictwo Eneteia.
  12. Dunin, K. (2000). Karoca z dyni. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
  13. Erikson, E. (1963). Childhood and Society. New York: WW. Norton.
  14. Erikson, E.H. i Erikson, J.M. (2011). Dopełniony cykl życia. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
  15. FalkiewiczSzult, M. (2006). Przemoc symboliczna w przedszkolu. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
  16. Ferrero, B. (2010). 365 krótkich opowiadań dla ducha. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
  17. Geisler, U. i Viehoff, H. (1999). "Ania się nudzi" i inne opowiadania dla dzieci w wieku od 4 do 10 lat. Kielce: Jedność.
  18. Grotberg, E. (2000). Zwiększanie odporności psychicznej, wzmacnianie sił duchowych. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
  19. Harnisch, G. (2001). Podróże w wyobraźni. Jak pomagać dzieciom w uzyskaniu wewnętrznego spokoju. Warszawa: PAX.
  20. Keyserlingk, L. (2000). Opowieści dla duszy dziecięcej. Kielce: Jedność.
  21. Keyserlingk, L. (2001). I nagle zrobiło się cicho. Opowiadania o śmierci i pożegnaniach. Kielce: Jedność.
  22. Kohlberg, R. i Mayer, R. (1993). Rozwój jako cel wychowania. W: Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.), Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach. Toruń: Wydawnictwo "Edytor".
  23. Kołyszko, W. i Tomaszewska, J. (2011). Smoki jak my: "dbajki" dla dużych i małych. Warszawa: Fundacja "Drabina Rozwoju".
  24. Kostecka, W. (2016). Baśniowe herstory. Postmodernistyczne strategie reinterpretacyjne Angeli Carter, Tanith Lee i Emmy Donoghue. Creatio Fantastica, 2 (53), 21-42.
  25. Koźmińska, I. i Olszewska E. (2007). Z dzieckiem w świat wartości. Warszawa: Świat Książki.
  26. Koźmińska, I. i Olszewska E. (2010). Wychowanie przez czytanie. Warszawa: Świat Książki.
  27. Litwinowicz, M. (red.). (2006). Przyjemności opowiadania. Warszawa: Instytut Kultury Polskiej UW.
  28. Ługowska, J. (2016). Literackie dzieciństwo. W kręgu czytelniczych inicjacji. Polonistyka. Innowacje, 3.
  29. Maxwell, R. i Dickman, R. (2008). Elementy perswazji. Historie wnikające w umysł: sprzedawanie i motywowanie przez opowiadanie. Warszawa: MT Biznes.
  30. MeyerGlitza, E. (2001). Kiedy Pani Złość przychodzi z wizytą. Terapeutyczne opowiadania dla impulsywnych dzieci. Kielce: Jedność.
  31. McKim, E. i Randall, W. (2007). From psychology to poetics: Aging as a literary process. Journal of Aging, Humanities, and the Arts, 1, 147-158.
  32. Molicka, M. (2002). Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.
  33. Molicka, M. (2011). Biblioterapia i bajkoterapia: rola literatury w procesie zmiany rozumienia świata społecznego i siebie. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.
  34. Morgan, A. (2000). What is narrative therapy? An easytoread introduction. Australia: Dulwich Centre Publications.
  35. Muszyński, H. (2000). Psychoterapia i wychowanie jako formy interwencji w rozwój jednostki. W: B. Kaja (red.), Wspomaganie rozwoju: psychostymulacja i psychokorekcja, t. II. Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 27-43.
  36. Noonan, (2011). The Ripple Effect. A Story of the Transformational Nature of Narrative Care. W: G. Kenyon, E. Bohlmeijer i W.L. Randall (2011). Storying Later Life. Issues, Investigations and Interventions in Narrative Gerontology. Oxford: Oxford University Press, 354-365.
  37. Oehlmann, Ch. (2012). O sztuce opowiadania. Jak snuć opowieści, prawić baśnie, gawędzić i opowiadać historie. Vedemecum praktyka. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
  38. Oleś, P.K. (2011). Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: PWN.
  39. Peju, P. (2008). Dziewczynka w baśniowym lesie. O poetykę baśni: w odpowiedzi na interpretacje psychoanalityczne i formalistyczne. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
  40. Pertrel, C. i Pertrel, R. (2012). Baśnie w przedszkolu. Bajkoterapia w pracy z dziećmi. Kielce: Jedność.
  41. Piquemal, M. (2004). Bajki filozoficzne. Warszawa: Wydawnictwo Muchomor.
  42. Randall, W.L. i McKim A. (2008). Reading Our Lives: the Poetics of Growing Old. Oxford: Oxford University Press.
  43. Reese, E., Yan, Ch. i Hayne, H. (2010). Emerging Identities: Narrative and Self from Early Childhood to Early Adolescence. W: K.C. Mc Lean i M. Pasupathi (red.), Narrative Development in Adolescence. Creating the Storied Self . New York: Springer Science & Business Media, 23-43.
  44. Schieder, B. (2006). Bajki dodają odwagi. Wychowanie ku wartościom i rozwój osobowości. Kielce: Jedność.
  45. Siegel, D.J. (2011). Psychowzroczność. Przekształć własny umysł zgodnie z regułami nowej wiedzy o empatii. Poznań: Media Rodzina.
  46. Siemież, M. i Siemież, A. (red.). (2008). Arteterapia w edukacji i rozwoju człowieka. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
  47. Silf, M. (2005). W poszukiwaniu mądrości życia. 100 opowiastek z całego świata. Poznań: Zysk i S-ka.
  48. Skrzypek, M. (opr.). Kultura opowiadania - tęsknota za żywą narracją. Pozyskano z: http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/kulturaopowiadaniatesknotazazywanarracja/ (dostęp: 30.11.2017).
  49. Tokarska, U. (2008). Wybrane strategie wykorzystania tekstów literackich w narracyjnych oddziaływaniach profilaktycznych. W: B. Janusz, K. Gdowska i B. de Barbaro (red.), Narracja. Teoria i praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 471-499.
  50. Tokarska, U. (2009a). Bajkowa Szkoła Mądrości: czy potrzebujemy dziś jeszcze opowiadanych historii? Pozyskano z: plasterek.pl (dostęp: 11.11.2017).
  51. Tokarska, U. (2009b). Psychologiczne formy pracy z bajką edukacyjną. Pozyskano z: plasterek.pl (dostęp: 11.11.2017).
  52. Tokarska, U. (2010). "Stawać się Panem Własnego Oblicza". O możliwościach intencjonalnych oddziaływań narracyjnych w biegu życia ludzkiego. W: M. StraśRomanowska, B. Bartosz i M. Żurko (red.), Psychologia małych i wielkich narracji. Warszawa: Eneteia, Wydawnictwo Psychologii i Kultury, 293-314.
  53. Tokarska, U. (2015). Narracyjna promocja zdrowia. Założenia teoretyczne, metody pracy, obszary zastosowań. Studia Edukacyjne, 35, 327-348.
  54. Trzebiński, J. (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  55. UngeheuerGołąb, A. i Chrobak, M. (red.). (2012). Noosfera literacka. Problemy wychowania i terapii poprzez literaturę dla dzieci. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
  56. UngeheuerGołąb, A. i Kopeć, U. (red.) (2016). Literatura i inne sztuki w przestrzeni edukacyjnej dziecka. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
  57. Vopel, C. (2003). Sztuka opowiadania, sztuka słuchania. Kraków: Impuls.
  58. Wais, J. (2006a). Ścieżki baśni: symboliczne wędrówki do wnętrza duszy. Warszawa: Wydawnictwo "Enteia".
  59. Wais, J. (2006b). Siostra śmierć. O sztuce życia i umierania. Warszawa: Wydawnictwo "Enteia".
  60. Wasiewska, A. (2012). Fantastyka baśniowa a dziecko - wychowanie czy manipulacja? Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersyteu Gdańskiego.
  61. Wasiewska, A. (2013). Archetypy świata dziecięcego. Światy wyobraźni w narracjach dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Harmonia.
  62. Zarych, E. (2009). Baśnie o szczęściu i nieszczęściu i o tym, co w życiu najważniejsze. Kraków: Wydawnictwo WAM.
  63. Zawadzka, E. i RawaKochanowska, A. (2015). Magiczny świat bajek i baśni. Metafory i symbole w procesie wspomagania dziecka w rozwoju. Warszawa: Difin.
  64. Zipes, J. (2002). On the Use and Abuse of Folk and Fairy Tales with Children. Bruno Bettelheim's Moralistic Magic Wand. W: J. Zipes, Breaking the Magic Spell. Radical Theories of Folk and Fairy Tales. Lexington: The University Press of Kentucky, 179-205.
  65. Żłobicki, W. (2002). Syndrom Kopciuszka, czyli ukryty program baśni. W: W. Żłobicki, Ukryty program w edukacji. Między niewiedzą a manipulacją. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 85-94.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
2391-9485
Język
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.17399/HW.2018.174207
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu