BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Pasternak-Malicka Monika (Politechnika Rzeszowska)
Tytuł
Pozytywne i negatywne konsekwencje szarej strefy postrzeganej jako "zręczność podatkowa" podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych
Positive and Negative Consequences of the Gray Economy "Tax Dexterity" of Business Entities and Households
Źródło
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2020, nr 24 (73), s. 128-142, rys., tab., bibliogr. 38 poz.
Scientific Journals Warsaw University of Life Sciences - SGGW. European Policies, Finance and Marketing
Słowa kluczowe
Oszustwa podatkowe, Badania ankietowe, Szara strefa
Tax fraud, Questionnaire survey, Grey economy
Uwagi
Klasyfikacja JEL: H21, H24, H26, H83
streszcz., summ.
Abstrakt
The article addresses the issue of the gray economy. In the first part the definition of the shadow economy in the context of tax evasion and the scale of the phenomenon in Poland are included. The following shows the negative and positive effects of the gray economy listed in the literature on the subject. In the third part fragments of a questionnaire survey were described concerning the problem. In the last part of the article, institutional activities affecting the size of the shadow economy in Poland are presented. The main purpose of this publication is to present the positive and negative consequences of the shadow economy, understood as tax evasion, and indicate which consequences prevail in the subjective assessment of the surveyed business entities and households. The article also indicates actions aimed at limiting the studied phenomenon. The implementation of the objective required the use of descriptive and statistical methods, in particular analysis of the shape and scope of the unobservable economy in Poland and selected countries. The direct-questionnaire method was also used. The article uses fragments of author-conducted study from 2010-2019 in order to make a qualitative attempt to assess the effects of the gray zone phenomenon. (abstrakt oryginalny)

Artykuł podejmuje problematykę szarej strefy. W pierwszej części została ujęta definicja szarej strefy w kontekście oszustw podatkowych oraz skala zjawiska w Polsce. W kolejnych przedstawione zostały negatywne i pozytywne skutki szarej strefy wymieniane w literaturze przedmiotu. W trzecim punkcie zaprezentowano fragmenty badań ankietowych dotyczących opisywanego problemu badawczego. W ostatniej części publikacji wskazano działania instytucjonalne oddziałujące na rozmiary szarej strefy w Polsce. Podstawowym celem niniejszej publikacji jest prezentacja pozytywnych i negatywnych konsekwencji występowania szarej strefy rozumianej jako oszustwo podatkowe i wskazania, które z nich przeważają w ocenie subiektywnej badanych podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych. W ramach artykułu zostały także zasygnalizowane rozwiązania instytucjonalne mające na celu ograniczyć badane zjawisko. Realizacja celu wymagała wykorzystania metod opisowo-statystycznych, a w szczególności analizy kształtowania się zakresu gospodarki nieobserwowalnej w Polsce i wybranych krajach. W artykule posłużono się badaniami ankietowymi z lat 2010-2019, w celu dokonania próby jakościowej oceny skutków zjawiska szarej strefy. (original abstract)
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Balcerowicz L., Socjalizm, kapitalizm, transformacja, Szkice z przełomu epok, PWN, Warszawa 1997.
  2. Cassel D., Caspers A., Was ist Schattenwirtschaft? Begriff und Erscheinungsformen der Sekond Economy, Wisrtschaftswissenschaftliches Studium, Heft 1, 1984, s. 1-7.
  3. Chrościcki T., Misiak M., Szara strefa, "Nasz Rynek Kapitałowy", nr 10, październik 2005, s. 66.
  4. Ćwikała-Małys A., Piotrowska I., Obniżenie limitu płatności gotówkowych jako element efektywnego ograniczania szarej strefy w Polsce, Prace Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego, nr 480, Wrocław 2017, s. 40 i nast.
  5. Dell'Anno R., What is the relationship between Unofficial and Official Economy? An analysis in Latin American Countries, "Quadernni DSEMS" 2008, No. 23, s. 12.
  6. Dzierżawski K., Krótki kurs ekonomii praktycznej, Wydawnictwo Zysk I Spółka, Warszawa 2006, s. 85.
  7. Elgin C., Uras B.R., Public debt, sovereign default risk and shadow economy, "Journal of Financial Stobility", Np 9, 2013, s. 19
  8. Feige E.L., The underground economy. Tax evasion and information distortion, Cambridge University Press, 1989, s. 2.
  9. Frey B.S., Schneider F., Ekonomika gospodarki nieformalnej, [w:] A. Karwińska, A.Surdeja (red.), Wokół zagadnień gospodarki nieformalnej, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków 2004, s.15.
  10. Fundowicz J., Łapiński K., Wyżnikiewicz B., Wyżnikiewicz D., Szara strefa 2019, Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych, Warszawa marzec 2019, s. 24.
  11. Fundowicz J., Łapiński K., Wyżnikiewicz B.,, Szara strefa 2018, Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych, Warszawa marzec 2018, s. 9
  12. Grabowski M. (red), Szara strefa w transformacji gospodarki, IBnGR, Gdańsk, 1995, s. 6.
  13. Górka K., Łuszczyk M., Gospodarka nieobserwowalna w Polsce i na świecie, Studia i Prace Wydzialu Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Szczeciński, nr 41, t. 2. 2015. DOI:10.18276/SIP.2015.44/2-19
  14. Herrer W., Sadowski W., Wpływ "szarej strefy" na makroproporcje gospodarki narodowej, [w:] Szara gospodarka w Polsce. Rozmiary, przyczyny, konsekwencje, Zakład Badań Statystyczno- -Ekonomicznych GUS i PAN, z. 233, Warszawa 1996, s. 34-35.
  15. Kowalik T. (red.), Nierówni i równiejsi, Fundacja Innowacja, Warszawa 2002, s. 226.
  16. Kozłowski P., Gospodarka nieformalna w Polsce. Dynamika i funkcje instytucji, Instytut Nauk Ekonomicznych, Polska Akademia Nauk, Warszawa 2004, s. 24.
  17. Lipiński E., Historia powszechnej myśli ekonomicznej do roku 1987, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981, s. 154.
  18. Loayza N.V., The economics of the informal sector: A simple model and some empirical evidence from Latin America, "Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy" 1996, vol. 45.
  19. Martinez J.C., La fraude fiscale, Paris 1984, s. 11. [Za:] M. Kalinowski, Granice legalności unikania opodatkowania w polskim systemie podatkowym, TNOiK, Toruń 2001, s. 24.
  20. Medina L., Schneider F., Shadow Economies Around the World: What Did We Learn Over the Last 20 Years?, WP/18/17, International Monetary Fund, Styczeń 2018, s. 18, 66 i nast.
  21. Metodologia badań szarej strefy na rynku usług turystycznych, red. T. Smuga, Instytut Koniunktury i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa 2005
  22. Mróz B., Metody pomiaru gospodarki nieoficjalnej, "Ekonomista", nr 1, 2001, s. 93.
  23. Pasternak-Malicka M., The impact of social transfers on the tendency of women in Poland to take up employment in the gray economy, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu vol. 63 nr 8, Wydawnictwo UW, Wrocław 2019, s. 128-142.
  24. Piecuch T., Szczygieł E., Przedsiębiorczość szarej strefy, "Roczniki Ekonomii i Zarządzania", Tom 10 (46), nr 2, 2018. DOI:http://dx.doi.org/10.18290/reiz.2018.10.2-6
  25. Pozo S., Exploring the Underground Economy. Studies of Illegal and Unreported Activity, W.E. Upjohn Institute for Employment Research, Kalamazoo 1996, s. 156.
  26. Przeciwdziałanie szarej strefie w Polsce poprzez efektywny wymiar sprawiedliwości, UN Global Compact, Warszawa 2017, s. 75.
  27. Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych w latach 2012-2015, GUS, Warszawa 2017, s. 267.
  28. Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych w latach 2013-2016, GUS, Warszawa 2018, s. 281 i nast.
  29. Rajewski Z., Zienkowski L., Szara gospodarka w systemie rachunków narodowych, [w:] Szara gospodarka w Polsce. Rozmiary, przyczyny, konsekwencje, ZBSE GUS i PAN, Zeszyt 233, Warszawa 1996, s. 13.
  30. Raport Bezpieczny podatnik. Pod lupą fiskusa, AXA, YE, Warszawa grudzień 2018, s.6.
  31. Schneider F., Buehn A., Shadow Economy: Estimation Methods, Problems, Results and Open questions, Open Economics 2018, 1:1-29, s. 22; DOI 10,1515/openec-2017-0001
  32. Schneider F., Williams C., The Shadow Economy, Institute of Economic Affairs, Profile Books, Ltd. - Hobbs the Printers, London 2013, s. 25.
  33. Stiglitz J.E., Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa 2010, s. 854.
  34. Szarek S., Okliński D., Czynniki wpływające na akceptację szarej strefy w społeczeństwie, Zeszyt Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Seria Administracja I Zarządzanie, nr 109/2016, s.94.
  35. Świątkowski A., Międzynarodowa polityka społeczna wobec świadczących pracę w nieformalnej gospodarce, "Polityka Społeczna", nr 4, 2003, s. 2.
  36. Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2016 poz. 846.
  37. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, Dz.U. 2018 poz.646
  38. Wykorzystanie Jednolitego Pliku Kontrolnego w postępowaniach i kontrolach podatkowych, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa sierpień 2019, s.10; gov.pl/plik/id,21158,vp,23790.pdf
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
2081-3430
Język
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.22630/PEFIM.2020.24.73.33
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu