BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Czyżewski Andrzej (Uniwersytet Zielonogórski), Kata Ryszard (Uniwersytet Rzeszowski), Matuszczak Anna (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu)
Tytuł
Wpływ wydatków budżetowych na zmiany strukturalne i dochody w rolnictwie w warunkach funkcjonowania w Polsce instrumentów WPR
Impact of Budget Expenditures on Structural Changes and Income in Agriculture under the Conditions of CAP Instruments Operated in Poland
Źródło
Ekonomista, 2020, nr 6, s. 781-811, tab., rys., bibliogr. 62 poz.
Słowa kluczowe
Wydatki budżetowe, Rolnictwo, Zmiany strukturalne, Wspólna Polityka Rolna
Budget expenditures, Agriculture, Structural changes, Common Agricultural Policy (CAP)
Uwagi
Klasyfikacja JEL: E62, H60, Q18
streszcz., summ., rez.
Kraj/Region
Polska
Poland
Abstrakt
Wydatki budżetowe na rolnictwo stanowią narzędzie realizacji celów polityki rolnej. Na wydatki budżetu rolnego Polski składają się środki krajowe oraz środki europejskie. W kontekście dyskusji na temat modyfikacji wspólnej polityki rolnej na lata 2021-2027 dokonano oceny dotychczasowych efektów alokacyjnych, redystrybucyjnych i stabilizacyjnych wydatków budżetowych na rolnictwo, od momentu objęcia tego sektora w Polsce instrumentami WPR. Założono, że znaczący wzrost wydatków budżetowych na rolnictwo od 2004 r. wpłynął na alokację czynników wytwórczych w tym sektorze oraz na dochody rolników. Celem badań było ustalenie kierunku oddziaływania wydatków budżetowych na koncentrację czynników wytwórczych w rolnictwie oraz poziom, stabilność i zróżnicowanie dochodów rolników. Wykazano, że wydatki budżetowe są dodatnio powiązane z procesem koncentracji zasobów ziemi oraz koncentracją nakładów kapitałowych w rolnictwie. Redystrybucyjne efekty wzrostu wydatków budżetowych to realny wzrost dochodów rolniczych i zmniejszenie luki dochodowej pomiędzy rolnikami a innymi grupami społeczno-zawodowymi. Potwierdzono stabilizacyjne efekty wydatków budżetowych, bowiem dochody z rodzinnego gospodarstwa rolnego zawierające subsydia wykazują znacznie mniejszą zmienność niż dochody uzyskane jedynie na rynku. Transfery budżetowe w formie subsydiów wspierających dochody rolników nie są w stanie odwrócić procesu postępującej polaryzacji dochodów gospodarstw rolniczych, ale łagodzą narastające nierówności. (abstrakt oryginalny)

Budget expenditure on agriculture is a means to achieve the objectives of agricultural policy. The expenditure of the Polish agricultural budget consists of national and European funds. The allocation, redistribution and stabilisation effects of budget expenditure on agriculture since the introduction of CAP instruments in Poland has been assessed in the context of the discussion on the modification of the Common Agricultural Policy in 2021-2027. It has been assumed that a significant increase in budget expenditure on agriculture since 2004 has had an impact on the allocation of factors of production in the sector and on farmers' income. The objective of the research was to determine the direction of budget expenditure's impact on the concentration of factors of production in agriculture and on the level, stability and variability of farmers' income. It has been demonstrated that budget expenditure is positively related to the concentration of land resources and the concentration of capital expenditure in agriculture. The redistribution effects of the increase in budget expenditure are an actual increase in agricultural income and a reduction in the income gap between farmers and other social and occupational groups. The stabilisation effects of budget expenditure have been confirmed, as the income from a family farm including subsidies shows much less variability than income obtained only on the market. Budget transfers in the form of subsidies supporting farmers' incomes are not able to reverse the progressing polarisation of farm incomes, but they mitigate the growing inequalities. (original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Bibliografia
Pokaż
  1. Allanson P. (2006), The Redistributive Effects of Agricultural Policy on Scottish Farm Incomes, "Journal of Agricultural Economics" 51(1), s. 117-128.
  2. Allanson P. (2007), On the Characterisation and Measurement of the Redistnbutive Effect of Agricultural Policy, "Journal of Agricultural Economics" 59(1), s. 169-187.
  3. Bear-Nawrocka A. (2011), Ewolucja Wspólnej Polityki Rolnej a kwestia parytetu dochodów rolniczych, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Polityka Ekonomiczna" 166, s. 26-36.
  4. Boehlje M. (1999), Structural change in the agricultural industries: How do we measer, analyze and understand them?, "American Journal of Agricultural Economics" 81(5), s. 1028-1041.
  5. Buchanan J.M., Musgrave R.A. (1999), Public finance and public choice: two contrasting visions of the state, CESifo Book Series, Massachusetts Institute of Technology.
  6. Buckwell A., ed. (2014), Sustainable Intensification of European Agriculture. Foundation for Rural Investment Support for Europe, Brussels.
  7. Budżety gospodarstw domowych w 2006 roku - i następne do 2018 r., GUS, Warszawa 2006-2019.
  8. Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2005 r. - oraz w 2007 r., 2010 r., 2013 r. і 2016 r., GUS, Warszawa 2005-2016.
  9. Ciaian P., Swinnen J., Kancs D. (2014), The impact of the 2013 CAP reform on land capitalization, CEPS, Brussels.
  10. Czyżewski A., Kata R., Matuszczak A. (2019b), The redistribution function in Poland's agricultural budgets in the long term, "ACTA Scientiarum Polonorum. Oeconomia" 18(2), s. 25-35.
  11. Czyżewski A., Kata R., Matuszczak A. (2019a), Wpływ krajowych i unijnych wydatków budżetowych na alokację czynników produkcji w polskim rolnictwie, "Ekonomista" 1, s. 45-72.
  12. Czyżewski A., Staniszewski J. (2018), Dylematy operacjonalizacj'i paradygmatu zrównoważonego rozwoju rolnictwa z wykorzystaniem pojęcia ekoefektywności, "Problemy Rolnictwa Światowego" 18(2), s. 44-56.
  13. Czyżewski B. (2017), Kierat rynkowy w europejskim rolnictwie, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
  14. EC (1997), European Union Treaty of Amsterdam, European Commission, Brussels.
  15. EC (2002), Mid-term Review of the Common Agricultural Policy. COM(2002) 394 final. European Commission. Brussels.
  16. EC (2018), Regulation of the European Parliament and of the Council Establishing Rules on Support for Strategic Plans to be drawn up by Member States under the Common Agricultural Policy (...) COM(2018) 392 final, European Commission, Brussels.
  17. EC (2019), The European Green Deal, COM(2019) 640 final, European Commission, Brussels.
  18. EC (2020), The CAP after 2020: Modernising & simplifying the CAP, https://ec.europa.eu/ info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/future-cap_en (dostęp: 3.06.2020).
  19. Fresco L.O, Poppe K.J. (2016), Towards a common agricultural and food policy, Wagenin-gen University & Research.
  20. Góral J., Kulawik J. (2015), Problem kapitalizacji subsydiów w rolnictwie, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1, s. 3-24.
  21. Happe K. (2007), Structural Change in Agricultural (w:) Conceptual Framework for Analysing Structural Change in Agriculture and Rural Livelihoods, "IAMO Discussion Paper" 113, s. 5-13.
  22. Hill В., Bradley D. (2015), Comparison of Farmers' Incomes In The EU Member States. Study for the European Parliaments Committee on Agriculture and Rural Development, European Parliament.
  23. Hogan P. (2018), Common Agricultural Policy post-2020 simplification and modernization, European Commission, Brussels.
  24. Juszczyk S., Golasa P., Wysokiński M. (2016), Redystrybucyjna rola Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej - przestanki teoretyczne i rezultaty, "Ekonomista" 5, s. 704-726.
  25. Kata R. (2018), Agricultural Productivity in Poland in the Context of Structural Changes in the Sector in 2002-2016, Proceedings of the 2018 International Scientific Conference Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy, 2, s. 109-115.
  26. Kryszak Ł. (2020), Income convergence in agricultural sector in the context of the European Union's Common Agricultural Policy, "Annals PAAE" XXIII, 3, w druku.
  27. Kulawik J. (2016), Dylematy budżetowego wsparcia inwestycji rolniczych, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2.
  28. Kusz D. (2018), Pomoc publiczna a proces modernizacji rolnictwa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2018.
  29. Kusz D., Gędek S., Kata R. (2015), Egzogeniczne uwarunkowania inwestycji w rolnictwie polskim, w: A. Czyżewski, B. Klepacki (red.), Problemy rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej w pierwszej dekadzie członkostwa Polski w Unii Europejskiej, PTE, Warszawa.
  30. Latruffe L., Le Mouel Ch. (2009), Capitalization of government support in agricultural landprices: what do we know?, "Journal of Economic Surveys" 23.
  31. Lopez S., Weber S. (2017), Testing for Granger causality in panel data, "The Stata Journal" 17(4), s. 972-984.
  32. Majsterek M. (2014), Modelowanie systemów skointegrowanych. Aspekty teoretyczne, "Bank i Kredyt" 45(5), s. 433-466.
  33. Meny Y., Muller P., Quermonne J.L. eds. (1996), Adjusting to Europe: The Impact of the European Union on national institution and policies, Routledge, London and New York.
  34. Meuwissen M.P., Mey Y.D., Van Asseldonk M. (2018), Prospects for agricultural insurance in Europe, "Agricultural Finance Review" 78(2), s.174-182.
  35. Moreddu C. (2011), Distribution of Support and Income in Agriculture, "OECD Food, Agriculture and Fisheries Working Papers" 46, OECD, Paris.
  36. O'Donnell, O., O'Niell S., Van Ourti T, Walsh B. (2016), Conindex: Estimation of concentration indices, "Stata Journal" 16(1), s. 112-138.
  37. Owsiak S. (2016), Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  38. Panek T. (2011), Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności. Teoria i praktyka pomiaru, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
  39. Poczta-Wajda (2015), Mechanizmy i skutki subsydiów rolnych - ujęcie teoretyczne (w:) J. Góral (red.) Subsydia a ekonomika, finanse i dochody gospodarstw rolniczych, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
  40. Pretty J.N. (1995), Regenerating Agriculture: Policie and practice of sustainability and self-reliance, Joseph Henry Press, Washington, DC.
  41. Pretty J.N., Bharucha Z.P. (2014), Sustainable intensification in agriculture system, "Annals of Botany" 114(8), s. 1571-1596.
  42. Przygodzka R. (2006), Fiskalne instrumenty wspierania rozwoju rolnictwa - przyczyny stosowania, mechanizmy i skutki, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
  43. Rickard S. (2015), Food security and climate change: The role of sustainable intensification, the importance of scale and the CAP, "Euro Choices" 14(1), s. 48-53.
  44. Rocznik statystyczny rolnictwa 2009 - i następne do 2019, GUS, Warszawa 2010-2020.
  45. Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich 2007, GUS, Warszawa 2007.
  46. Severini S., Tantari A. (2013), The Effect of the EU Farm Payments Policy and its Recent Reform on Farm Income Inequality, "Journal of Policy Modeling" 35(2), s. 212-227.
  47. Severini S., Tommaso G., Finger R. (2019), Effects of the Income Stabilization Tool on farm income level, variability and concentration in Italian agriculture, "Agricultural and Food Economics" 7,1(23), s.1-23.
  48. Sinabell F, Schmid E., Hofreither M.F (2013), Exploring the distribution of direct payments of the Common Agricultural Policy, "Empirica" 40(2), s. 325-341.
  49. Staniszewski J., Czyżewski A. (2019), Rolnictwo Unii Europejskiej w procesie zrównoważonej intensyfikacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  50. Stępień S., Polcyn J. (2020), Projekt badawczy NAWA nt. małych gospodarstw rolnych w zrównoważonym rozwoju sektora żywnościowego. Umowa nr TPI/APM/2018/1/000 ll/U/001.
  51. Tittonell P. (2014), Ecological intensification of agriculture-sustainable by nature, "Current Opinion in Environmental Sustainability" 8, s. 53-61.
  52. Treaty Setting up the European Economic Comunnity (1967), Rome, 25th March, 1957, London, Her Majesty's Stationery Office.
  53. Van Herck K., Swinnen J., Vranken L. (2013), Direct payments and land rents evidence from new member states, "Factor Markets" 62.
  54. Wąs A., Kobus P., (2018), Implikacje mechanizmu degresywności płatności bezpośrednich w WPR 2020+w Polsce [w:] Soliwoda M. (red.) Subsydia a ekonomika, finanse i dochody gospodarstw rolniczych, IERiGŻ-PIB 4, Warszawa.
  55. Wigier M. (2013), Model rozwoju rolnictwa polskiego w świetle efektów realizacji WPR, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1, s. 22-41.
  56. Wilkin J. (2003), Interwencjonizm państwowy w rolnictwie - dlaczego był, jest i będzie (w:) Dostosowywanie polskiego rynku rolnego do wymogów UE, IERiGŻ, Warszawa.
  57. Wilkin J. (2009), Ekonomia polityczna reform Wspólnej Polityki Rolnej, "Gospodarka Narodowa" 1-2, s. 1-25.
  58. Wyniki Standardowe 2018 uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN, IERGŻ-PIB, Warszawa 2019.
  59. Zegar J.S. (2009), Struktura polskiego rolnictwa rodzinnego pod koniec pierwszej dekady XXI wieku, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
  60. Zegar J.S. (2017), Cele społeczne w polityce zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich (w:) Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, IERiGŻ-PIB 39, Warszawa.
  61. Zegar J.S. (2018), Kwestia agrarna w Polsce, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
  62. Ziętara W. (2016), Dzierżawa ziemi w gospodarstwach rolniczych jako podmiotach biogospodarki, "Roczniki Naukowe SERiA" XVIII, 2, s. 303-309.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
0013-3205
Język
pol
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu