- Autor
- Kulig Mateusz (Instytut Rozwoju Miast i Regionów), Ogórek Piotr (Instytut Rozwoju Miast i Regionów)
- Tytuł
- Ochrona terenów cennych przyrodniczo w miastach na prawach powiatu
Protecting Areas of a Natural Value in Polish Cities With Poviat Rights - Źródło
- Urban Development Issues, 2021, vol. 69, s. 26-37, rys., tab., wykr., bibliogr. 19 poz.
Problemy Rozwoju Miast - Słowa kluczowe
- Ochrona przyrody, Ochrona terenów zielonych, Miasto
Nature protection, Protection of green areas, City - Uwagi
- summ.
Project of the internationalization of the Urban Development Issues journal is financed by the Ministry of Science and Higher Education of the Republic of Poland (grant No. 841/P-DUN/2016). - Abstrakt
- W sytuacji stałej presji na tereny zieleni w miastach, władze lokalne zobligowane są do podejmowania działań mających na celu ochronę terenów najcenniejszych przyrodniczo, pełniących istotne dla miast funkcje ekologiczne. Charakterystyki funkcjonujących w polskim systemie prawnym form ochrony terenów cennych przyrodniczo dokonano w oparciu o Ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz Ustawę z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Wykorzystanie danych przestrzennych udostępnionych przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa pozwoliło na identyfikację stanu ilościowego cennych pod względem przyrodniczym obszarów w miastach. Stało się to tłem dla analizy właściwej, dotyczącej aktywności 66 miast na prawach powiatu w zakresie ustanawiania lokalnych form ochrony przyrody (LFOP). Analiza wskazuje realną potrzebę wzmocnienia działań ukierunkowanych na dostosowanie ich do aktualnych wymogów prawnych. Pomimo częściowych aktualizacji uchwał rad gmin ustanawiających LFOP, nadal 33,6% z nich wymaga zmiany podmiotu nadzorującego. Ustalenia właściwego organu nadzoru mają szczególne znaczenie dla efektywnego zarządzania, które pomaga osiągać cele lokalnych form ochrony przyrody. Szczególnie istotne jest to w przypadku, gdy położone są one w obszarze silnej antropopresji (53,0% pomników przyrody - stanowiących najliczniejszą spośród wszystkich LFOP grupę - znajduje się w obszarach zurbanizowanych analizowanych miast) lub nakładania się kompetencji wynikających z lokalizacji w obszarze innej formy ochrony przyrody (dotyczy to 16 z 66 analizowanych miast). (abstrakt oryginalny)
In a situation of constant pressure on green areas, local authorities are obliged to take measures to protect the most valuable natural areas, which fulfill ecological functions important for cities. Legal framework concerning protection of areas of a natural value were described on the basis of the Act on nature protection of April 16, 2004 and the Act on the protection and care of monuments of July 23, 2003. The use of spatial data provided by the General Directorate for Environmental Protection and the National Institute of Cultural Heritage made it possible to identify the quantitative state of valuable natural areas in cities. This constituted the background for the proper analysis concerning the activity of 66 cities with poviat rights in establishing local forms of nature protection (LFNP). The analysis shows a real need to strengthen activities aimed at adjusting them to the current legal requirements. Despite the partial update of the resolutions of municipal councils establishing the LFNP, still 33.6% of them require to change the supervising entity. The findings of the competent supervisory authority are of particular importance for effective management that helps to achieve the goals of local nature protection. It is particularly important when they are located in the area of a strong anthropopression (53.0% of nature monuments - the most numerous group among all LFNP - are located in the urbanized areas of the analysed cities) or overlapping with another form of nature protection (this applies to 16 out of 66 analysed cities). (original abstract) - Dostępne w
- Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
- Pełny tekst
- Pokaż
- Bibliografia
- Chojecka A., 2014, Znaczenie terenów zielonych w przestrzeni publicznej oraz ich wpływ na jakość życia miejskiego, Rynek - Społeczeństwo - Kultura, 1(9), 48-54.
- Giedych R., 2017, Funkcjonowanie lokalnych form ochrony przyrody w miastach, na przykładzie Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wrocławia i Poznania, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 38/2017, 43-55.
- Hulicka A., 2015, Miasto zielone - Miasto zrównoważone. Sposoby kształtowania miejskich terenów zieleni w nawiązaniu do idei green city, Prace Geograficzne, 141, 73-85.
- Kulig, M., Przeniczny, A. Ogórek, P., 2020, Using the potential of peripheral green areas of cities for educational and recreational purposes on the example of Stary Sącz, Nowy Targ and Kraków, Urban Development Issues, 65, 53-63. https://doi.org/10.2478/udi-2020-0005.
- Michniewicz-Ankiersztajn H., 2014, Rola zieleni w kształtowaniu przestrzeni miast europejskich w kontekście jakości życia ich mieszkańców, Journal of Health Sciences, 4(13), 130-140.
- Najwyższa Izba Kontroli, 2018, Lokalne formy ochrony przyrody, Warszawa.
- Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2011, Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Poradnik dla planistów i samorządów lokalnych, Warszawa.
- Rzeńca A. (red.), 2016, Ekomiasto#środowisko. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
- Sobieraj K., 2013, Administrowanie formami ochrony przyrody, Rocznik Nauk Prawnych, t. XXIII, nr 4, 145-166.
- Sudra P., 2015, Usługi ekosystemowe na tle wybranych koncepcji ekologii miasta, Człowiek i Środowisko, 39(1), 61-73.
- Szczepanowska H., 2007, Ekologiczne, społeczne i ekonomiczne korzyści z drzew na terenach zurbanizowanych, Człowiek i Środowisko, 31(3-4), 5-26.
- Szygendowski W., 09.03.2017, Formy ochrony zabytków, czyli czym są, a czym nie - rejestr i ewidencja zabytków? (cz. II - wojewódzka i gminna ewidencja zabytków). Dostępne na: https://pprn.pl/?p=23161 [data dostępu: 16.02.2021 r.].
- Reid W.V., Mooney H.A., Cropper A., Capistrano D., Carpenter S.R., Chopra K., Dasgupta P., Dietz T., Kumar Duraiappah A., Hassan R., Kasperson R., Leemans R., May R.M., McMichael T. (A.J.), Pingali P., i in., 2005, Millennium Ecosystem Assessment. Ecosystems and Human Well-Being: Synthesis, Island Press, Washington, DC.
- Warczewska B., 2016, System przyrodniczy wrocławskiego obszaru funkcjonalnego, Studia Miejskie, 22, 143-153.
- Wolańska-Kamińska A., Ratajczyk N., 2014, Powoływanie lokalnych form ochrony przyrody przez samorząd gmin wiejskich, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, t. 14, z. 1(45), 129-142.
- Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 55 z późn. zm.
- Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2067 z późn. zm.
- Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 z późn. zm.
- Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie, Dz. U. Nr 92, poz. 753 z późn. zm.
- Cytowane przez
- ISSN
- 1733-2435
- Język
- pol
- URI / DOI
- http://dx.doi.org/10.51733/udi.2021.69.03