BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Stelmaszewska Natalia (nstytut Rozwoju Miast i Regionów)
Tytuł
Całodobowa opieka długoterminowa nad seniorami w świetle demograficznego kurczenia się miast województwa śląskiego
Full-time Long-term care for the Elderly in the Light of Demographic Shrinkage of Silesian Cities
Źródło
Urban Development Issues, 2021, vol. 70, s. 58-74, rys., tab., bibliogr.48 poz.
Problemy Rozwoju Miast
Słowa kluczowe
Starzenie się społeczeństw, Ludzie starsi, Opieka nad osobami starszymi, Miasto
Ageing of the population, Elderly people, Care for the elderly, City
Uwagi
summ.streszcz.
Abstrakt
Jednym ze skutków kurczenia się miast są zmiany w strukturze wieku ludności. Ujemny przyrost naturalny oraz migracje poza miasto - głównie młodszych mieszkańców - powodują przyspieszenie procesu starzenia się społeczeństwa ośrodków miejskich. Jednymi z najszybciej kurczących się miast są w Polsce miasta województwa śląskiego. Powiększająca się na ich terenie liczba osób w wieku senioralnym generuje potrzeby związane z zapewnieniem dla nich opieki długoterminowej. Stanowi to wyzwanie nie tylko dla rodzin, z których pochodzą seniorzy, ale także dla władz lokalnych. Opisane w artykule badania pozwoliły nakreślić poziom dostępności do całodobowej opieki długoterminowej dla osób starszych zamieszkujących miasta województwa śląskiego, szczególnie kurczące się i z widoczną tendencją starzenia się społeczeństwa. W publikacji przeanalizowano dynamikę zmian liczby ludności i udziału seniorów w strukturze wieku mieszkańców ośrodków miejskich. Następnie wyniki zestawiono z liczbą dostępnych miejsc w zakładach opieki długoterminowej, zarówno publicznych (domy pomocy społecznej), jak i pozarządowych oraz prywatnych (placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, prowadzące działalność statutową i gospodarczą). Badania pokazały, że najmniejszą liczbą miejsc w zakładach opiekuńczych dysponują miasta, dla których prognozy przeprowadzone przez Główny Urząd Statystyczny zakładają dalszy spadek liczby ludności i postępujące procesy starzenia się. Zatem na tych obszarach konieczne jest podjęcie działań zmierzających do rozwoju infrastruktury leczniczej i opiekuńczej dla osób w podeszłym wieku.(abstrakt oryginalny)

One of the effects of urban shrinkage is changes in the age structure of the population. Negative natural growth and out-migration - mainly of younger residents - result in acceleration of the ageing process of urban areas. Silesian cities are among the fastest shrinking cities in Poland. The increasing number of senior citizens in these areas generates needs related to the provision of long-term care for them. This is a challenge not only for families from which the elderly come, but also for local authorities. The research described in the article allowed to outline the level of accessibility to 24-hour long-term care for elderly people living in cities of the Silesian voivodeship, particularly cities that are shrinking and have a visible tendency of population ageing. The publication analyses the dynamics of population changes and the share of seniors in the age structure of the population of the cities. The results were compared with the number of available places in long-term care institutions, public (social welfare homes), non-governmental and private (institutions providing round-the-clock care for the disabled, chronically ill or elderly, conducting statutory and economic activity). The research has shown that the smallest number of places in care institutions is found in cities, for which forecasts carried out by the Statistics Poland assume further population decline and progressing ageing processes. Therefore, in those areas, it will be necessary to undertake measures aimed at development of treatment and care infrastructure for the elderly(original abstract)
Dostępne w
Biblioteka SGH im. Profesora Andrzeja Grodka
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Adamczyk M., 2017, Starzenie się społeczeństwa polskiego wyzwaniem dla zrównoważonego rozwoju, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: Organizacja i Zarządzanie, 106, 105-113. https://doi.org/10.29119/1641-3466.2017.106.9.
  2. Bank Światowy, 2015, Stan obecny i przyszłość opieki długoterminowej w starzejącej się Polsce. Uwagi na potrzeby opracowania polityki dotyczącej opieki długoterminowej, Warszawa.
  3. Baranowska A., 2017, Starzenie się społeczeństwa europejskiego jako wyzwanie XXI wieku. Casus Polski, Opuscula Sociologica, 4, 55-66. https://doi.org/10.18276/os.2018.4-04.
  4. Błędowski P., 2012, Demograficzne starzenie się społeczeństwa jako wyzwanie dla polityki społecznej, Studia Ekonomiczne - Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 87, 65-79.
  5. Boruta M., 2018, Czynniki warunkujące migracje seniorów do komercyjnych domów opieki w świetle wyników badań własnych, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 337, 155-168. https://doi.org/10.18778/0208-6018.337.10.
  6. Cienkosz E., 2020, Demograficzny aspekt kurczenia się polskich miast, Urban Development Issues, 67(1), 45-56. https://doi.org/10.2478/udi-2020-0033.
  7. Długosz M., 2017, Depopulacja Aglomeracji Wałbrzyskiej, Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 30(2), 19-25. https://doi.org/10.18778/2543-9421.02.02.
  8. Dudek-Mańkowska S., 2017, Mieszkanie dla seniora - formy budownictwa senioralnego oraz ich stan rozwoju w Polsce, Konwersatorium Wiedzy o Mieście, 30(2), 27-35. https://doi.org/10.18778/2543-9421.02.03.
  9. Grewiński M., Zasada-Chorab A., 2012, Usługi społeczne na rzecz osób starszych w Polsce, [w:] M. Zrałek (red.), Przestrzenie starości, Oficyna Wydawnicza "Humanitas", Sosnowiec, 65-86.
  10. Iwański R., 2019, System pomocy społecznej a starzenie się populacji - wyzwania i bariery w zakresie opieki długoterminowej, Studia z Polityki Publicznej, 21, 39-52. https://doi.org/10.33119/kszpp.2019.1.2.
  11. Janiszewska A., 2019, Starzenie się ludności w polskich miastach, Space - Society - Economy, 29, 45-69. https://doi.org/10.18778/1733-3180.29.03.
  12. Jaroszewska E., Stryjakiewicz T., 2014, Kurczenie się miast w Polsce, [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 67-77.
  13. Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., Runge J., 2012, Kontekst geograficzny i funkcjonalny kurczenia się małych miast w Polsce Południowej, Studia Ekonomiczne, 92, 9-24.
  14. Knapik A., Dąbek J., Brzęk A., Rottermund J., Kulik H., 2019, Jakość starzenia się mieszkańców województwa śląskiego, [w:] U. Michalik-Marcinkowska, H. Kulik, 2019, Aktualne problemy gerontologii wyzwaniem dla zdrowia publicznego - wymiar medyczny, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Siedlce, 54-62.
  15. Krzyszkowski J., 2013, Pomoc społeczna wobec starzenia się społeczeństwa polskiego, Przegląd Socjologiczny, 2, 9-31.
  16. Krzysztofik R., Runge A., Runge J., Kantor-Pietraga I., 2014, Miasta konurbacji katowickiej, [w:] T. Stryjakiewicz (red.), 2014, Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 89-101.
  17. Krzysztofik R., Szmytkie R., 2018, Procesy depopulacji w Polsce w świetle zmian bazy ekonomicznej miast, Przegląd Geograficzny, 90(2), 309-329. https://doi.org/10.7163/przg.2018.2.6.
  18. Kurek S., 2002, Proces starzenia się ludności w powiatach miejskich na tle pozostałych jednostek osadniczych, [w:] J. Słodczyk (red.), Demograficzne i społeczne aspekty rozwoju miast, Uniwersytet Opolski, Opole, 103-116.
  19. Makuch M., 2018, Konsekwencje demograficznego starzenia się, [w:] K. Zamorska, M. Makuch (red.), Starzenie się społeczeństwa. Wymiar społeczny, gospodarczy i polityczny, Księgarnia Akademicka, Kraków, 47-68.
  20. Miszczak E., 2015, Starość i starzenie się społeczeństw - przyczyny, uwarunkowania oraz prognozy na przyszłość, Edukacja Etyczna, 9, 5-16. https://edukacjaetyczna.pl/wp-content/uploads/Archiwum/EE_09_2015-5.pdf [data dostępu: 16.04.2021].
  21. Musiał-Malago M., 2018, Kurczenie się miast Polski - analiza i pomiar zjawiska, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 42, 91-102.
  22. Ojrzyńska A., 2013, Starzenie się miast Aglomeracji Śląskiej, Studia Ekonomiczne, 175, 123-134.
  23. Pikuła N., 2020a, Aktywność osób starszych w sytuacji pandemii koronawirusa, [w:] N. Pikuła, M. Grewiński, E. Zdebska, W. Glac (red.), 2020, Wyzwania dla polityki społecznej w kontekście pandemii koronawirusa (Biblioteka Instytutu Spraw Społecznych, 11), Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków, 139-150.
  24. Pikuła N., 2020b, Aktywność społeczno-edukacyjna seniorów w sytuacji pandemii - wyzwania dla polityki społecznej [w:] N. Pikuła , M. Grewiński, E. Zdebska, W. Glac (red.), Wybrane krajowe i międzynarodowe aspekty polityki społecznej w czasie pandemii koronawirusa (Biblioteka Instytutu Spraw Społecznych, 12), Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków, 73-88.
  25. Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo - Uczestnictwo - Solidarność, 2018, Rada Ministrów, Warszawa.
  26. Runge A., 2017, Proces starzenia ludności województwa śląskiego, [w:] J. Hrynkiewicz, A. Potrykowska (red.), 2017, Sytuacja demograficzna województwa śląskiego jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej (Rządowa Rada Ludnościowa, Tom IX, Warszawa, 69-95.
  27. Runge A., Runge J., 2017, Polityka lokalna i regionalna w świetle depopulacji - na przykładzie województwa śląskiego, Studia KPZK, 178, 133-150.
  28. Sagan I., 2013, Wykład wprowadzający, [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014-2020), Senat Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 73-81.
  29. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), 2017, Rada Ministrów, Warszawa.
  30. Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego "Śląskie 2030". Zielone Śląskie, 2020, Sejmik Województwa Śląskiego, Katowice.
  31. Stryjakiewicz T., Jaroszewska E., 2011, Kurczące się miasta (shrinking cities) i strategie ich regeneracji, [w:] L. Mierzejewska, M. Wdowicka, Współczesne problemy rozwoju miast i regionów, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 135-148.
  32. Stryjakiewicz T., 2013, Proces kurczenia się miast (urban shrinkage) i jego konsekwencje, [w:] W. Gaczek (red.), Dynamika, cele i polityka zintegrowanego rozwoju regionów. Aspekty teoretyczne i zarządzanie w przestrzeni, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 125-134.
  33. Stryjakiewicz T., Jaroszewska E., Marcińczak S., Ogrodowczyk A., Rumpel P., Siwek T., Slach O., 2014, Współczesny kontekst i podstawy teoretyczno-metodologiczne analizy procesu kurczenia się miast, [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 9-14.
  34. Szukalski P., 2015, Najstarsi Polacy, Demografia i Gerontologia Społeczna - Biuletyn Informacyjny, 1, 1-4.
  35. Szukalski P., 2017, Długowieczność po polsku, Demografia i Gerontologia Społeczna - Biuletyn Informacyjny, 5, 1-5.
  36. Szukalski P., 2020, Przestrzenne zróżnicowanie starości demograficznej we współczesnej Polsce, Demografia i Gerontologia Społeczna - Biuletyn Informacyjny, 7, 1-7.
  37. Szweda-Lewandowska Z., 2013a, Demograficzne oraz społeczno-ekonomiczne uwarunkowania opieki nad osobami starszymi, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 291, 279-291.
  38. Szweda-Lewandowska Z., 2013b, Logika systemu opieki nad osobami starszymi, Polityka Społeczna, 475(10), 1-5.
  39. Szymańczak J., 2012, Starzenie się polskiego społeczeństwa - wybrane aspekty demograficzne, Studia BAS, 2, 9-28.
  40. Śleszyński P., 2016, Współczesne i prognozowane uwarunkowania demograficzno-migracyjne w rozwoju miejskiego systemu osadniczego Polski, Konwersatorium Wiedzy o Mieście", 1(29), 97-106. https://doi.org/10.18778/2543-9421.01.11
  41. Trzepacz P., Janas K., Piech K., 2019, Struktura wieku i procesy starzenia się ludności miast Polski w latach 2006-2016, [w:] R. Krzysztofik (red.), Przemiany demograficzne miast Polski. Wymiar krajowy, regionalny i lokalny, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa-Kraków, 63-73.
  42. Urbaniak A., 2017, Procesy starzenia się w środowisku wielkomiejskim w Polsce na początku XXI wieku. Wymiar demograficzny i społeczny, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 3, 103-122. https://doi.org/10.15678/znuek.2017.0963.0307
  43. Wiechmann T., Wolff M., 2014, Skala i przestrzenne zróżnicowanie procesu kurczenia się miast w Europie na przełomie XX i XXI w., [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 15-27.
  44. Zamorska K., 2018, Od pomyślnego starzenia się do zależności od innych, [w:] K. Zamorska, M. Makuch, 2018, Starzenie się społeczeństwa. Wymiar społeczny, gospodarczy i polityczny, Księgarnia Akademicka, Kraków, 173-200.
  45. Ziębińska B., 2020, Pomoc ludziom starszym w czasie pandemii. Doświadczenia pracowników pomocy społecznej, [w:] N. Pikuła, M. Grewiński, E. Zdebska, W. Glac (red.), Wybrane krajowe i międzynarodowe aspekty polityki społecznej w czasie pandemii koronawirusa (Biblioteka Instytutu Spraw Społecznych, 12), Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków, 51-72.
  46. Bank Danych Lokalnych GUS: https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start [data dostępu: 15.04.2021].
  47. Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą: https://rpwdl.ezdrowie.gov.pl/ [data dostępu: 30.03.2021].
  48. Serwis Internetowy Miasta Rybnik: https://www.rybnik.eu/ [data dostępu: 15.06.2021].
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
1733-2435
Język
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.51733/udi.2021.70.06
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu