BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Szumigała Karolina (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu), Kozaczko Mieczysław (Politechnika Poznańska), Szumigała Paweł (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu)
Tytuł
Możliwości adaptacyjne poznańskich powojennych osiedli mieszkaniowych do zmian klimatu
Adaptation Possibilities of Poznań's Post-war Housing Estates to Climate Change
Źródło
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023, nr 64, s. 189-212, ryc., tab., bibliogr. 43 poz.
Słowa kluczowe
Wizerunek miasta, Klimat, Zmiany klimatyczne, Zieleń miejska, Urbanistyka, Aglomeracje miejskie
City image, Climate, Climate change, Urban greenery, Urban studies, Urban agglomerations
Uwagi
streszcz., summ.
Kraj/Region
Poznań
Poznan
Abstrakt
Artykuł ma na celu zaprezentowanie przykładów osiedli, których struktury urbanistyczne i struktury zieleni stwarzają różne możliwości adaptacji do zmian klimatu.W artykule przedstawiono analizy jakościowe (metodą studium przypadku) dla dziesięciu wybranych osiedli mieszkaniowych miasta Poznania w aspekcie możliwości adaptacji do zmian klimatu. Wybrane przykłady scharakteryzowano z uwzględnieniem następujących cech: powierzchnia całkowita osiedla, powierzchnia zieleni, powierzchnia zabudowy, kubatura zabudowy, liczba mieszkańców, przeważające struktury zieleni w obrębie osiedli, liczba miejsc parkowania, rok powstania osiedla. Na podstawie tych cech opracowano wskaźniki natężenia zieleni. Następnie metodą porządkowania liniowego sporządzono ranking rozpatrywanych osiedli. Osiedla z połowy i końca XX w. charakteryzuje znacznie większy udział terenów zieleni oraz wysokie walory krajobrazowe, które są skutkiem stosowania dawnego normatywu urbanistycznego i obowiązującego wówczas reżimu funkcjonalnego, krajobrazowego i użytkowego dla osiedli mieszkaniowych. Wyniki wskazują, że osiedla te mają znacznie większy potencjał adaptacyjny do zmian klimatu w przeciwieństwie do osiedli współczesnych. W celu zobiektywizowania tej tezy dokonano jej częściowej weryfikacji, analizując wycinkowo zależność niektórych ilościowych parametrów użytkowych osiedli od natężenia zieleni: jej możliwości filtracyjnych i czystości powietrza, energochłonności ogrzewania budynków i komfortu ruchu pieszego w przestrzeniach między budynkami. Jak się okazuje, parametry te można m.in. w znacznym stopniu kształtować za pomocą odpowiednich układów zieleni.(abstrakt oryginalny)

The aim of article is to present examples of housing estates whose urban structures and green structures give various possibilities of adaptation to climate changes. The article presents qualitative analyses (using the case study method) for ten selected housing estates of the city of Poznań in the aspect of adaptability to climate changes. Selected examples of housing estates were characterized taking into account the following features: total area of the housing estate, green area, building area, building volume, number of inhabitants, green area, prevailing green structures within housing estates, number of parking spaces, year of establishing of housing estate. Based on these characteristics, indicators of the intensity of greenery were developed. Then, by the method of linear ordering, a ranking of the considered settlements was made. Housing estates from the mid and late twentieth century are characterized by a much higher share of green areas and high landscape values, which are the result of the application of the old urban normative and the functional, landscape and utility regime in force at that time for housing estates. The results indicate that these settlements have a much greater potential for adaptation to climate changes as opposed to modern settlements. In order to objectify this thesis, it was partially verified by partially analysing the dependence of some quantitative utility parameters of housing estates on the intensity of greenery: its filtration capabilities and air purity, energy consumption of heating buildings and comfort of pedestrian traffic in the spaces between buildings. As it turns out, these parameters (among others) can be largely shaped with the help of appropriate green systems.(original abstract)
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Boyd D., Pathak M., van Diemen R., Skea J. 2021. Mitigation co-benefits of climate change adaptation: A case-study analysis of eight cities. Sustainable Cities and Society, 77: 103563. DOI: https://doi.org/10.1016/j.scs.2021.103563
  2. Bussadori V. 2003. The European Council of Town Planners. The New Charter of Athens. The ECTP Vision for Cities in the 21 st Century. Lisbon.
  3. Cheng Y., Farmer R.J., Dickinson L.S., Robeson M.S., Fischer C.B., Reynolda L.H.
  4. Climate change impacts and urban green space adaptation efforts: Evidence from U.S. municipal parks and recreation departments. Urban Climate, 39: 100962. DOI: https://doi.org/10.1016/j.uclim.2021.100962
  5. Chłapowski D. 1843. O rolnictwie. Druk. W. Stefański, Poznań.
  6. Domanowska M., Kostecki J. 2015. Zeszyty Naukowe, 158, Inżynieria Środowiska, 38: 50-58.
  7. Douglas I. 2010. The role of green infrastructure in adapting cities to climate change. [W:] I. Douglas, D. Good, M.C. Houck, D. Maddox (red.), Routledge Handbook of Urban Ecology. Routledge, London, s. 6. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203839263
  8. Egerer M., Haase D., McPhearson T., Frantzeskaki N., Andersson E., Nagendra H., Ossola A. 2021. Urban change as an untapped opportunity for climate adaptation. npj Urban Sustain, 1, 22. DOI: https://doi.org/10.1038/s42949-021-00024-y
  9. Epelde L., Mendizabal M., Gutierrez L., Artetxe A., Garbisu C., Feliu E. 2021. Quantification of the environmental effectiveness of nature-based solutions for increasing the resilience of cities under climate change. Urban Foresty Urban Greening, 67: 127433. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ufug.2021.127433
  10. Garrison N., Horowitz C., Lunghino C.A. 2012. Looking Up: How Green Roofs and Cool Roots Can Reuce Energy Use, Addres Climate Change, and Protect Water Resources in Southern California. Natural Resources Defense Council Report, R: 12-06-B, San Francisco.
  11. Hobbie E.S., Grimm B.N. 2020. Nature-based approaches to managing climate c hange impacts in cities. Philos. Trans. R. Soc. Lond. B, Biol. Sci. DOI: https://doi.org/10.1098/rstb.2019.0124
  12. Hon Koo M., Al-Obaidi A. 2013. Calculation of Aerodynamic Drag of Human Being in Various Positions. EURECA, Subang Jaya. Department of Mechanical Engineering, School of Engineering, Taylor's University, Malaysia.
  13. Iwaszuk E., Rudik G., Mederake L., Davis M., Naumann S., Wagner I. 2019. Błękitno-zielona infrastruktura dla łagodzenia zmian klimatu w miastach. Katalog techniczny. Ecologic Institute, Fundacja Sendzimira, Berlin-Kraków.
  14. Jopek D. 2019. Intelligent urban space as a factor in the development of smart cities. Inteligentna przestrzeń miejska jako element kształtowania rozwoju Smart Cities. Departament of Regional Economy, Cracow, University of Economics. DOI: https://doi.org/10.4467/2353737XCT.19.091.10873
  15. Kozaczko M. Archiwum Projektu Badawczego N N527 348934 Sprzężenia przestrzennych, energetycznych i materiałowych parametrów układów urbanistycznych. Cechy fizyczne miejskiej tkanki zrównoważonej.
  16. Kodym-Kozaczko G. 2004. Użyteczność i ozdobność. Przekształcenia krajobrazu kulturowego Wielkopolski w ramach reform agrarnych pierwszej połowy XIX wieku. SHS, Warszawa.
  17. Kozaczko M. 2018. Energochłonność struktur urbanistycznych. WPP, Poznań.
  18. Kozaczko M. 2021. Aerodynamics of the city. Space & Form, 46. WUZUT, Szczecin. DOI: https://doi.org/10.21005/pif.2021.46.C-01
  19. Miejski Plan Adaptacji do Zmian Klimatu | Poznan.pl (www.poznan.pl/mim/main/-,p,46898,46908,51270.html#:~:text=Co zawiera Miejski Plan Adaptacji? W dokumencie opisano,W dokumencie znajdują się odniesienia do dokumentów strategicznych; dostęp: 26.11.2022).
  20. O'Hogain S., McCarton L. 2018. A Technology Portfolio of Nature Based Solutions. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-73281-7
  21. Pamukcu-Albers P., Ugolini F., La Rosa D., Gradinaru R.S., Azevedo C.J., Wu J. 2021. Building green infrastructure to enhance urban resilience to climate change and pandemics. Ekologia Krajobrazu, 36: 665-673 (https://link.springer.com/article/10.1007/s10980-021-01212-y; dostęp: 25.11.2022 ). DOI: https://doi.org/10.1007/s10980-021-01212-y
  22. Pikoń K., Bogacka M. (red.) 2020. Współczesne problemy ochrony środowiska i energetyki. KTiYZO, Politechnika Śląska, Gliwice.
  23. Ramyar R., Ackerman A., Johnston M.D. 2021. Adapting cities for climate change through urban green infrastructure planning. Cities. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2021.103316
  24. Stanisławska A. 2022. Co to są miejskie wyspy ciepła i jak można im przeciwdziałać (https://www.crazynauka.pl/co-to-sa-miejskie-wyspy-ciepla-i-jak-mozna-im-przeciwdzilac/ ; dostęp: 30.11.2022).
  25. Stawasz D., Sikora-Fernandez D., Turała M. 2012. Koncepcja smart city jako wyznacznik podejmowania decyzji związanych z funkcjonowaniem i rozwojem miasta. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 721, Studia Informatica, 29: 97-109.
  26. Stunder B., Arya S. 1988. Windbreak Effectiveness For Storage Pile Fugitive Dust Control: A Wind Tunnel Study. Journal of The Air Pollution Control Association, 38: 135-143. DOI: https://doi.org/10.1080/08940630.1988.10466360
  27. Szulczewska B. 2020. Zielona infrastruktura w polskiej praktyce planistycznej - trzy studia przypadku. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN Oddział w Krakowie, 48: 267-279.
  28. Szumigała P. 2015. Influence of the shaping of green and recreational areas on human health - selected examples. Architecture & Health. The Faculty of Architecture Poznan University of Technology, Poznań, s. 195-212.
  29. Szumigała P., Szumigała K. 2018. Urban Farming - ekologiczny, przestrzenny i społeczny czynnik przemian krajobrazu miast. Economic and Regional Studies, 11(2): 67-76. DOI: https://doi.org/10.2478/ers-2018-0016
  30. Szumigała P.P., Urbański P., Szumigała K.O. 2021. Large shopping centres in Poznań as a source of rainwater recovery and irrigation of urban green areas. Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych, 17(4): 74-82 DOI: https://doi.org/10.35784/teka.2847
  31. Teixeira P.C., Fernandes O.C., Ahern J. 2022. Adaptive planting design and management framework for urban climate change adaptation and mitigation. Urban Forestry & Urban Greening, 70: 127548. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ufug.2022.127548
  32. Uchwała Rady Osiedla powołująca obszar osiedla Rataje LXXV/1074/V/2010 z dnia 10.07.09 (https://bip.poznan.pl/bip/uchwaly/lxxv-1074-v-2010z-dnia-10-07-09,34354/ ; dostęp: 14.11.2022).
  33. Uchwała Rady Osiedla powołująca obszar osiedla Zielony Dębiec LXXV/1065/V/2010 z dnia 10.07.09 (https://bip.poznan.pl/bip/uchwaly/lxxv-1065-v-2010z-dnia-10-07-09,34345/; dostęp: 15.11.2022).
  34. Uchwała Rady Osiedla Główna LXXVI/1142/V/2010 z dnia 10.08.31 (https://bip.poznan.pl/bip/uchwaly/lxxvi-1142-v-2010z-dnia-10-08-31,35361/ ; dostęp: 14.11.2022).
  35. Wróblewski W., Kroc T. 2021. Współczesne podejście do terenów zieleni w mieście a ich utrzymanie i rozwój w Łodzi. Builder Science, Łódź. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.5802
  36. Zarządzenie nr 9 Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 stycznia 1974 r. w sprawie wskaźników i wytycznych dla terenów mieszkaniowych w miastach (Dz.U. z 1974 r., nr 2, poz. 2).
  37. INTERNET 1 - https://www.google.com/maps/@52.3689858,16.9042656,184a,35y,128.58h,44.97t/data=!3m 1!1e3 (dostęp: 15.11.2022)
  38. INTERNET 2 - https://www.google.com/maps/@52.3682229,16.9077342,3a,90y,257.93h,94.8t/data=!3m6!1 e1!3m4!1s0to6lfEAqdwPSyWAQkdbbw!2e0!7i13312!8i6656 (dostęp: 20.11.2022)
  39. INTERNET 3 - mapy.geoportal.gov.pl (dostęp: 12.11.2022)
  40. INTERNET 4 - https://www.google.com/maps/@52.3796485,16.9494779,337a,35y,1.06h,44.89t/data=!3m1! 1e3 (dostęp: 15.11.2022)
  41. INTERNET 5 - https://www.google.com/maps/@52.3842042,16.9523887,3a,60y,214.43h,101.7t/data=!3m6! 1e1!3m4!1sovuKkbFmeGImshTo56Vb5g!2e0!7i13312!8i6656 (dostęp: 16.11.2022)
  42. INTERNET 6 - https://www.google.pl/maps/@52.4231514,16.9678217,3a,75y,233.2h,103.42t/data=!3m6!1e1!3m4!1sfhLeiW2p9AEGd2vEBtmZPA!2e0!7i16384!8i8192?hl=pl (dostęp: 15.11.2022)
  43. INTERNET 7 - bdl.stat.gov.pl/dane/podgrup/tablica (dostęp: 30.11.2022)
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
2353-1428
Język
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.14746/rrpr.2023.64.12
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu