BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Barczyk-Ciuła Justyna (Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie), Wojewodzic Tomasz (Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie)
Tytuł
Relacje pomiędzy działalnością rolniczą i pozarolniczą w gospodarstwach rolnych zlokalizowanych w krakowskim obszarze metropolitalnym
Relations between Agricultural and Non-Agricultural Activities on Farms Located in the Krakow Metropolitan Area
Źródło
Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists, 2024, T. 26, z. 1, s. 11-26, tab., bibliogr. 22 poz.
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Słowa kluczowe
Rolnictwo, Pozarolnicza działalność gospodarcza, Dywersyfikacja, Suburbanizacja, Wyniki badań
Agriculture, Non-agricultural economic activity, Diversification, Suburbanization, Research results
Uwagi
Klasyfikacja JEL: R11
streszcz., summ.
Firma/Organizacja
Krakowski Obszar Metropolitalny
Abstrakt
Celem artykułu jest próba oceny wpływu działalności pozarolniczej prowadzonej przez rolnika na prowadzoną przez niego działalność rolniczą. Przedmiotem badań były różne formy działalności gospodarczej prowadzone w gospodarstwach rolniczych, zlokalizowanych w gminach na obszarze zurbanizowanym Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Badania terenowe przeprowadzono w latach 2020-2022 wśród przedsiębiorców i radnych gmin z celowo wytypowanych 21 jednostek terytorialnych. W wyniku nasilającej się urbanizacji i coraz silniejszej suburbanizacji współczesne przekształcenia przestrzeni miejskich zmieniły relację zachodzące między rdzeniami metropolitalnymi i ich otoczeniem. Przenoszenie funkcji metropolitalnych na strefę podmiejską w coraz większym stopniu zmienia uwarunkowania i możliwości kształtowania układów przestrzennych, w tym obszarów wiejskich. Właściciele gospodarstw rolnych położonych w strefach bezpośredniego oddziaływania dużych miast podejmują próbę odrolnienia prowadzonej działalności lub ponoszą wysiłki w celu jej dywersyfikacji. Zastanawiająca jest relacja zachodząca pomiędzy rolniczą i pozarolniczą działalnością gospodarczą w podmiotach funkcjonujących w obszarze metropolitalnym. Wyniki badań wykazały, że w większości przypadków prowadzona działalność pozarolnicza wpływa destrukcyjnie na produkcję rolniczą gospodarstw znajdujących się w strefach oddziaływania Krakowa.(abstrakt oryginalny)

The aim of the article is to assess the impact of non-agricultural activities conducted by a farmer on his agricultural activity. The subject of the research were various forms of economic activity developed on agricultural farms located in communes in the urbanized area of ​​the Krakow Metropolitan Area. Field research was conducted in 2020-2022 among entrepreneurs and municipal councilors of randomly selected 21 territorial units. As a result of increasing urbanization and increasingly stronger suburbanization, contemporary transformations of urban spaces have changed the relationship between metropolitan cores and their surroundings. The transfer of metropolitan functions to the suburban zone is increasingly changing the conditions and possibilities of shaping spatial systems, including rural areas. Owners of farms located in the zones of direct influence of large cities attempt to de-agriculturalize their business or make efforts to diversify it. The relationship between agriculture and non-agricultural economic activity in entities operating in the metropolitan area is thought-provoking. The research results have shown that in most cases, non-agricultural activities have a destructive impact on the agricultural production of farms located in Krakow's impact zones.(original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Bański Jerzy. 2014. Współczesne typologie obszarów wiejskich w Polsce - przegląd podejść metodologicznych (Contemporary typologies of rural areas in Poland - an overview of methodological approaches). Przegląd Geograficzny 86 (4): 450-452. DOI: 10.7163/PrzG.2014.4.1.
  2. Barczyk Justyna, Marcin Nogieć, Wojciech Sroka, Tomasz Wojewodzic. 2018. Pozarolnicza działalność gospodarcza w gminach położonych w zasięgu oddziaływania Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego (Non-agricultural business activities in gminas located within range of impact of Kraków Metropolitan Area). Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich 105 (1): 47 -57. DOI: 10.22630/RNR.2018.105.1.4.
  3. Barczyk-Ciuła Justyna, Satoła Łukasz. 2022. Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości w gminach Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego (Conditions for the development of entrepreneurship in the municipalities of the Krakow Metropolitan Area). Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists XXIV (4): 13-26. DOI: 10.5604/01.3001.0016.1359.
  4. Champion Tony. 2001. Urbanization, suburbanization, counterurbanization and reurbanizatio. [In] Handbook of Urban Studies, ed. Ronan Padison, 143-162, Londyn: SAGE Publication.
  5. Czyżewski Andrzej, Ryszard Kata, Anna Matuszczak. 2019. Wpływ krajowych i unijnych wydatków budżetowych na alokację czynników produkcji w polskim rolnictwie (Impact of national and EU budget expenditures on allocation of production factors in Polish agriculture). Ekonomista 1: 45-72. DOI: 10.52335/dvqp.te112.
  6. Kajdanek Katarzyna. 2011a. Między miastem a wsią. Suburbanizacja w Polsce na przykładzie osiedli podmiejskich Wrocławia (Between city and countryside. Suburbanization in Poland on the example of suburban housing estates in Wrocław). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  7. Kajdanek Katarzyna. 2011b. Suburbanizacja w Polsce - pejzaż społeczno-przestrzenny (Suburbanization in Poland - a socio-spatial landscape). Przegląd Socjologiczny 60 (2-3): 303-320.
  8. Kołodziejczak Anna. 2020. Badania naukowe w zakresie rozwoju obszarów wiejskich w Zakładzie Geografii Rolnictwa i Wsi UAM (Scientific research on rural development in the Department of Agricultural and Rural Geography). Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 50: 63-81. DOI: 10.14746/rrpr.2020.50.05.
  9. Kołodziejczak Anna, Ewa Kacprzak, Barbara Maćkiewicz. 2019. Problemy rolnictwa na obszarach metropolitalnych (Problems of agriculture in metropolitan areas). Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 47: 37-55. DOI: 10.14746/rrpr.2019.47.04.
  10. Krakowiak-Bal Anna. 2009. Pozarolnicza działalność gospodarcza polskich gospodarstwach rolniczych na tle gospodarstw z krajów UE (Other gainful activity in agricultural holdings in Poland and EU countries). Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 5: 209-217.
  11. Płonka Aleksandra, Wojciech Sroka, Tomasz Wojewodzic. 2020. Livestock production in metropolitan areas - changes in scale and structur. Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economist 22 (1): 270-278.
  12. Roszkowska Mądra Barbara. 2020. Analiza zmian użytkowania gruntów rolnych w Polsce po 1990 roku. [W] Instytucjonalne i strukturalne aspekty rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Księga poświęcona pamięci dr hab. Adama Sadowskiego Profesora Uniwersytetu w Białymstoku (Analysis of changes in the use of agricultural land in Poland after 1990. [In] Institutional and structural aspects of the development of agriculture and rural areas. A book dedicated to the memory of Dr. hab. Adam Sadowski, Professor at the University of Białystok), ed. Renata Przygodzka, Ewa Gruszewska, 183-199. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. DOI:10.15290/isarrow.2020.09.
  13. Ryś-Jurek Roma. 2019. Siła finansowa oraz jej uwarunkowania produkcyjno-ekonomiczne w gospodarstwach rolnych Unii Europejskiej (Financial strength and its production and economic conditions on European Union farms). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
  14. Sroka Wojciech. 2016. Aktywność ekonomiczna i powiązanie z rynkiem gospodarstw rolnych zlokalizowanych w miastach oraz ich obszarach funkcjonalnych (Economic activity and connection with market of farms located in cities and their functional areas). Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu XVIII (5): 231-237.
  15. Sroka Wojciech, Bernd Pölling, Tomasz Wojewodzic, Miroslaw Strus, Paulina Stolarczyk, Olga Podlinska. 2019. Determinants of farmland abandonment in selected metropolitan areas of Poland: A spatial analysis on the basis of regression trees and interviews with experts. Sustainability 11 (11): 3071: 1-23. DOI: 10.3390/su11113071.
  16. Tabor Sylwester, Maciej Kuboń. 2010. Usługi techniczne i usługi produkcyjne w wybranych gospodarstwach powiatu miechowskiego (Technical services and production services in selected farms of the Miechów County). Inżynieria Rolnicza 7 (125): 207-2013.
  17. Wojewodzic Tomasz. 2010. Dywestycje w gospodarstwach rolnych - istota, definicje, podział (Divestments in agricultural farms - essence, definitions, division). Wieś i Rolnictwo 2 (147): 96-108.
  18. Wojewodzic Tomasz. 2017. Procesy dywestycji i dezagraryzacji w rolnictwie o rozdrobnionej strukturze agrarnej (Processes of disinvestment and deagrarianization in agriculture with a fragmented agrarian structure). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie 535 (412).
  19. Zając Joanna. 2008. Zmiany w podejmowaniu pozarolniczej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne w wybranych gminach wiejskich województwa mazowieckiego w latach 1996-2007. [W] Ekonomiczne problemy usług (Changes in undertaking non-agricultural business activities by natural persons in selected rural communes of the Masovian Voivodeship in the years 1996-2007. [In] Economic problems of services), ed. Grażyna Rosa, 117-123. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
  20. Zając Dariusz. 2014. Znaczenie pozarolniczej działalności gospodarczej rolników w procesie rozwoju wielofunkcyjności rolnictwa i obszarów wiejskich (The importance of farmers' non-agricultural economic activity in the process of developing multifunctionality of agriculture and rural areas). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiegvo.
  21. Zborowski Andrzej, Halina Pawlak, Jadwiga Gałka. 2019. Relacje społeczne między mieszkańcami wsi i ludnością napływową z miasta w strefie podmiejskiej Krakowa - przestrzeń konfliktu czy współpracy? (Social relations between local residents of villages and migrants from the city in the suburban zone of Krakow - a space of conflict or cooperation?). Konwersatorium Wiedzy o Mieście 4 (32): 51-63. DOI: 10.18778/2543-9421.04.04.
  22. Żmija Katarzyna. 2018. Determinanty i perspektywy prowadzenia działalności rolniczej w małych gospodarstwach rolnych z pozarolniczą działalnością gospodarczą (Determinants and prospects of conducting agricultural activities in small farms with non-agricultural activities). Problemy Rolnictwa Światowego 18 (2): 342-352. DOI: 10.22630/PRS.2018.18.2.61.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
1508-3535
Język
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0054.2845
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu