BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Bułkowska Małgorzata (Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy)
Tytuł
Diversification of Polish Agri-Food Exports
Dywersyfikacja polskiego eksportu rolno-spożywczego
Źródło
Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists, 2024, T. 26, z. 1, s. 27-42, tab., bibliogr. 17 poz.
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Słowa kluczowe
Produkty rolne, Eksport, Dywersyfikacja, Metody badawcze, Rozwój przedsiębiorstwa
Agricultural products, Export, Diversification, Research methods, Enterprise development
Uwagi
Klasyfikacja JEL: Q11, Q13, Q17
streszcz., summ.
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie zmian stopnia dywersyfikacji geograficznej i produktowej polskiego eksportu rolno-spożywczego w latach 2004-2022. Sektor rolno- spożywczy jest bardzo ważną częścią polskiej gospodarki. Jest też jedną z nielicznych gałęzi gospodarki narodowej, która uzyskuje dodatni bilans w wymianie handlowej. Wielkość polskiego eksportu rolno-spożywczego co roku notuje rekordowe wartości. Silna koncentracja polskiego eksportu na rynku unijnym, do którego trafia ponad 70% sprzedaży zagranicznej, na początku sprzyjała jego rozwojowi, obecnie jednak coraz częściej jest postrzegana jako zagrożenie dla sektora rolno-spożywczego w Polsce. Jednym z najważniejszych sposobów ograniczenia ryzyka w eksporcie jest bowiem jego dywersyfikacja. W artykule dokonano oceny dywersyfikacji produktowej i geograficznej polskiego eksportu rolno-spożywczego na podstawie analizy strumieni handlowych, wskaźnika dekompozycji wzrostu eksportu na działalność intensywną i ekstensywną (bazującą na macierzy Ansoffa) oraz wskaźnika koncentracji Herfindahla- Hirschmana (HHI). Wyniki analizy wykazały, że dotychczasowy wzrost polskiego eksportu rolno-spożywczego był generowany głównie przez działania intensywne, czyli wzrost udziału istniejących produktów na istniejących rynkach. W praktyce najczęściej sprowadzało się to do obniżania cen i wykorzystania efektu skali. Obecnie możliwości dalszego konkurowania ceną są jednak bardzo ograniczone. Dlatego przedsiębiorcy powinni dążyć do poszukiwania nowych rynków zbytu dla swoich produktów, ale także rozszerzenia swojej oferty o nowe lub zmodyfikowane produkty o większej wartości dodanej.(abstrakt oryginalny)

The aim of the article is to present the changes in the degree of geographical and product diversification of Polish agri-food exports in the years 2004-2022. The agri-food sector is a very important part of the Polish economy. It is also one of the few branches of the national economy that obtains a positive trade balance. The value of Polish agri-food exports reaches record levels every year. The strong concentration of Polish exports on the EU market, which accounts for over 70% of foreign sales, initially supported its development, currently is increasingly perceived as a threat to the agri-food sector in Poland. One of the most important ways to reduce risk in exports is to diversify them. The study assessed the product and geographical diversification of Polish agri-food exports based on the analysis of trade flows, the indicator of decomposition of export growth into intensive and extensive activities (based on the Amsoff matrix) and Herfindahla-Hirschmana (HHI) concentration indicators. The results of the analysis showed that the current increase in Polish agri-food exports was generated through intensive activities, i.e. increasing share of existing products in the existing market by acquiring new customers. In practice, it most often came down to lowering prices and taking advantage of the economies of scale. Currently, however, the possibilities of further competition on price are very limited. Therefore, entrepreneurs should strive to look for new markets for their products, but also to expand their offer with new or modified products with greater added value.(original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Ambroziak Łukasz. 2015. Pozycja konkurencyjna Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi - ocena na podstawie syntetycznego wskaźnika. [W] Konkurencyjność polskich producentów żywności i jej determinanty (Poland's competitive position in foreign trade in agri-food products - assessment based on a synthetic indicator. [In] Competitiveness of Polish food producers and its determinants), ed. I. Szczepaniak, 29-49. Warszawa: IERiGŻ PIB.
  2. Ambroziak Łukasz. 2016. Dekompozycja zmian eksportu rolno-spożywczego Polski z wykorzystaniem metody stałych udziałów w rynku. [W] Konkurencyjność polskich producentów żywności i jej determinanty (Decomposition of changes in Poland's agri-food exports using the constant market share analysis. [In] Competitiveness of Polish food producers and its determinants), ed. I. Szczepaniak, 77-92. Warszawa: IERiGŻ PIB.
  3. Ambroziak Łukasz. 2023. Co dalej z tym eksportem? [W] Międzynarodowa Konferencja Naukowa IERiGŻ-PIB (What's next with this export? [In] International Scientific Conference of IERiGŻ PIB). Warszawa, IERiGŻ-PIB, 21.09.2023.
  4. Ansoff Igor. 1957. Strategies for diversification. Harvard Business Review 35: 113-24.
  5. Bułkowska Małgorzata. 2023a. Polski handel produktami rolno-spożywczymi w czasie trwania wojny w Ukrainie (Polish trade in agri-food products during the war in Ukraine). Przemysł Spożywczy 9 (77): 2-8. DOI: 10.15199/65.2023.9.1.
  6. Bułkowska Małgorzata. 2023b. Rozwój polskiego eksportu rolno-spożywczego w świetle modelu grawitacji. Studia i Monografie nr 197 (Development of Polish agri-food exports: gravity model approach. Studies and Monographs No. 197). Warszawa: IERiGŻ PIB 197.
  7. GUS (Central Statistical Office). 2023. Baza handlu zagranicznego GUS (Foreign trade CSO database), http://swaid.stat.gov.pl/SitePagesDBW/HandelZagraniczny.aspx, access: 12.12.2023.
  8. MRiRW (Ministerstwo Rolnictwa I Rozwoju Wsi, Ministry of Agriculture and Rural Development). 2023. Polski handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi w 2022 roku (Polish foreign trade in agri-food products in 2022), https://www.gov.pl/web/rolnictwo/handel-zagraniczny-artykulami-rolno-spozywczymi, access: 19.02.2024.
  9. Parteka Aleksandra. 2015. Dywersyfikacja handlu zagranicznego a rozwój gospodarczy (Diversification of foreign trade and economic development). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  10. Pawlak Karolina. 2013. Międzynarodowa konkurencyjność sektora rolno-spożywczego krajów Unii Europejskiej (International competitiveness of the agri-food sector of European Union countries). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego.
  11. Pawlak Karolina. 2016. Tariff barriers to the EU and US agri-food trade in the view of the TTIP negotiation. [In] Proceedings of the 25th International Scientific Conference "Agrarian Perspectives XXV", pp. 244-250. Prague, Czech Republic.
  12. Pawlak Karolina, Agnieszka Sapa. 2016. Potencjalne skutki utworzenia strefy wolnego handlu UE-MERCOSUR dla handlu rolno-żywnościowego UE (Potential effects of free trade agreement EU-MERCOSUR for EU agri-food trade). Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 16 (31): 199-210.
  13. Szczepaniak Iwona. 2017. Przewagi komparatywne w polskim handlu produktami rolno-spożywczymi. [W] Konkurencyjność polskich producentów żywności i jej determinanty (Comparative advantages in Polish trade in agri-food products. [In] Competitiveness of Polish food producers and its determinants), ed. I. Szczepaniak, 45-80. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
  14. Szczepaniak Iwona. 2018. Pozycja konkurencyjna Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi na wybranych rynkach. [W] Konkurencyjność polskich producentów żywności i jej determinanty (Poland's competitive position in foreign trade in agri-food products on selected markets. [In] Competitiveness of Polish food producers and its determinants), ed. I. Szczepaniak, 9-43. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
  15. Szczepaniak Iwona, Ambroziak Łukasz, Małgorzata Bułkowska, Katarzyna Kosior. 2019. Międzynarodowa konkurencyjność polskich producentów żywności - uwarunkowania, ocena, perspektywy rozwoju. [W] Ewolucja międzynarodowej sytuacji rynkowej i jej wpływ na konkurencyjność krajowego sektora żywnościowego (International competitiveness of Polish food producers - conditions, assessment, development prospects. [In] Evolution of the international market situation and its impact on the competitiveness of the domestic food sector), ed. I. Szczepaniak, 49-92. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
  16. UNCTAD. 2012. Handbook of statistics 2012, https://unctad.org/system/files/official-document/tdstat37_en.pdf, access: 12.12.2023.
  17. WB (Bank Światowy, World Bank) Bank Światowy. 2023. Trade Outcomes Indicators, https://wits.worldbank.org/trade_outcomes.html, access: 2.10.2023.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
1508-3535
Język
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0054.4045
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu