- Autor
- Kuźniar Wiesława (Uniwersytet Rzeszowski), Kawa Marta (Uniwersytet Rzeszowski), Kuźniar Piotr (Uniwersytet Rzeszowski), Witek Lucyna (Politechnika Rzeszowska)
- Tytuł
- Wybrane aspekty ograniczania marnotrawstwa żywności w kontekście rozwoju ekonomii współdzielenia
Selected Aspects of Reducing Food Waste in the Context of Sharing Economy Development - Źródło
- Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists, 2024, T. 26, z. 1, s. 139-153, tab., rys., bibliogr. 30 poz.
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu - Słowa kluczowe
- Marnotrawienie żywności, Pokolenie Z, Ekonomia współdzielenia, Żywność, Wyniki badań
Food waste, Generation Z, Sharing economy, Food, Research results - Uwagi
- Klasyfikacja JEL: D12, D16, Q18
streszcz., summ. - Abstrakt
- Celem artykułu jest identyfikacja wybranych form aktywności konsumentów w zakresie ograniczania marnotrawstwa żywności wpisujących się w ideę ekonomii współdzielenia oraz określenie zaangażowania w ten proces młodych konsumentów - przedstawicieli pokolenia Z. Poza źródłami wtórnymi zaprezentowano wyniki badania ankietowego przeprowadzonego w maju 2023 roku metodą CAWI wśród 303 studentów. Przyjęto tezę, że jednym ze sposobów ograniczania marnotrawstwa żywności może być ekonomia współdzielenia, której rozwój stanowi swoistą przeciwwagę dla postępującego konsumpcjonizmu. Ważną rolę w tym procesie należy przypisać dzieleniu się żywnością (ang. foodsharing). Badania wykazały, że inicjatywy te są wciąż mało dostępne i słabo rozpropagowane, większość badanych przyznała, że nigdy się z nimi nie spotkała. Bardziej popularną formą ratowania żywności przed wyrzuceniem okazały się aplikacje mobilne umożliwiające zakup żywności zagrożonej utratą przydatności do spożycia, jednak jedynie średnio co ósmy badany zadeklarował, że korzysta z nich regularnie. W celu zwiększenia popularności tego typu rozwiązań należy przede wszystkim zintensyfikować aktywność edukacyjną w różnych nośnikach przekazu oraz prowadzić regularne kampanie społeczne, uwrażliwiające na problem marnotrawstwa żywności i jego negatywne konsekwencje, eksponując zwłaszcza problem głodu na świecie i zgubny wpływ wyrzucanej żywności na klimat.(abstrakt oryginalny)
The aim of the study was to identify selected forms of consumer activity in reducing food waste that refer to the idea of the sharing economy, and to determine the involvement of representatives of Generation Z - in this process. In addition to secondary sources, the results of a survey conducted in May 2023 on 303 students using the CAWI method were presented. The authors assumed the thesis that one of the ways to reduce food waste can be the sharing economy, the development of which is a kind of counterbalance to the progressive consumerism. An important role in this process should be attributed to foodsharing. The survey found that these initiatives are still not widely available and poorly publicized, with most of the interviewees admitting that they had never encountered them. A more popular form of saving food from being thrown away appeared to be mobile apps that allow people to purchase food at risk of going out of date, but only one in eight respondents on average said they used them regularly. In order to increase the popularity of this type of solution, it is necessary to intensify educational activities in various media and conduct regular public campaigns to raise awareness of the problem of food waste and its negative consequences, particularly by highlighting the problem of world hunger and the disastrous impact of discarded food on the climate.(original abstract) - Dostępne w
- Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
- Pełny tekst
- Pokaż
- Bibliografia
- Acquier Aurélien, Daudigeos Thibault, Jonatan Pinkse. 2017. Promises and paradoxes of the sharing economy: An organising framework. Technological Forecasting and Social Change 125: 1-10. DOI: 10.1016/j.techfore.2017.07.006.
- Begho Toritseju, Olusegun Fadare. 2023. Does household food waste prevention and reduction depend on bundled motivation and food management practices? Cleaner and Responsible Consumption 11: 100142. DOI: 10.1016/j.clrc.2023.100142.
- Belk Russell 2014. You are what you can access: Sharing and collaborative consumption online. Journal of Business Research 67 (8): 1595-1600.
- Black Iain R., Helene Cherrier. 2010. Anti-consumption as part of living a sustainability lifestyle: daily practices, contextual motivation and subjective values. Journal of Consumer Behavior 9 (6): 437-453. DOI: 10.1002/cb.337.
- Botsman Rachel, Roo Rogers. 2010. What's mine is yours: The rise of collaborative consumption. New York: Harper Collins.
- Dabbous Amal, Abbas Tarhini. 2021. Does sharing economy promote sustainable economic development and energy efficiency? Evidence from OECD countries. Journal of Innovation & Knowledge 6 (1): 58-68. DOI: 10.1016/j.jik.2020.11.001.
- Drozdowska Emilia, Marcin Sobieraj. 2019. Food sharing jako element ekonomii współdzielenia w kontekście marnowania żywności (Food sharing as part of the sharing economy in the context of food waste). Problemy Transportu i Logistyki 48: 17-24. DOI: 10.18276/ptl.2019.48-02.
- FAO (Food and Agriculture Organization). 2023. Reducing food waste is easy, https://www.fao.org/fao-stories/article/en/c/1648308/, access: 18.12.2023.
- FPBŻ (Federacja Polskich Banków Żywności, Federation of Polish Food Banks). 2021. Nie marnujemy. Perspektywy zapobiegania marnotrawstwu żywności w Polsce do 2030 roku. Raport z badań (Let's not waste. Prospects for preventing food waste in Poland until 2030. Research report). Warszawa: Federacja Polskich Banków Żywności. https://bankizywnosci.pl/wp-content/uploads/2021/07/Raport_BadaniaDelfickie_PROM.pdf, access: 18.12.2023.
- Ganapati Sukumar, Christopher G. Reddick. 2018. Prospects and challenges of sharing economy for the public sector. Government Information Quarterly 35 1): 77-87. DOI: 10.1016/j.giq.2018.01.001.
- GUS (Główny Urząd Statystyczny, Central Statistical Office). 2023. Obwieszczenie w sprawie przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem w 2022 roku (Average monthly available income for a total of 1 person in 2022), https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/obwieszczenie-w-sprawie-przecietnego-miesiecznego-dochodu-rozporzadzalnego-na-1-osobe-ogolem-w-2022-roku,294,9.html, access 27.12.2023.
- HLPE (High Level Panel of Experts on Food Security and Nutrition). 2014. Food losses and waste in the context of sustainable food systems. A report by the High Level Panel of Experts on Food Security and Nutrition of the Committee on World Food Security. Rome, https://www.fao.org/3/i3901e/i3901e.pdf.
- Kuźniar Wiesława, Bogdan Wierzbiński. 2023. Selected aspects of the sharing economy's impact on local development, in the context of social benefits. Scientific Papers of Silesian University of Technology. Organization and Management Series 173: 389-400.
- Kwasek Mariola, Stanisław Kowalczyk. 2023. Straty i marnotrawstwo żywności w aspekcie bezpieczeństwa żywnościowego (Food losses and waste in the context of food security). Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie 68 (2): 23-42. DOI: 0.33119/KNOP.2023.68.2.2.
- Lemanowicz Marzena, Anna Jasiulewicz. 2023. Marnotrawstwo żywności w gospodarstwach domowych w Polsce a zrównoważona konsumpcja (Household food waste in Poland and sustainable consumption). Marketing i Rynek 6: 25-33. DOI: 10.33226/1231-7853.2023.6.3.
- Miguel Cristina, Esther Martos-Carrión, Mijalche Santa. 2022. A conceptualisation of the sharing economy: Towards theoretical meaningfulness. [In] The sharing economy in europe. developments, practices and contradictions, eds. Vida Česnuitytė, Andrzej Klimczuk, Cristina Miguel, Gabriela Avram, 21-40. Cham: Palgrave Macmillan.
- MCP (My Company Polska). 2023. Foodsi. Z niewielką pomocą przyjaciół (Foodsi. With a little help from friends), https://mycompanypolska.pl/artykul/foodsi-z-niewielka-pomoca-przyjaciol /12754, access: 14.12.2023.
- Niedek Mikołaj, Karol Krajewski. 2021. Problematyka marnowania żywności w Polsce, a kształtowanie wzorca zrównoważonej konsumpcji (The problem of food wasting in Poland and shaping the pattern of sustainable consumption). Studia Ecologiae et Bioethicae 19 (2): 17-25. DOI: 10.21697/seb.2021.19.2.02.
- ONZ (United Nations). 2015. Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development, Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015 https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N15/291/89/PDF/N1529189.pdf?OpenElement, access 18.12.2023.
- Parfitt Julian, Mark Barthel, Sarah Macnaughton. 2010. Food waste within food supply chains: quantification and potential for change to 2050. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences 365 (1554): 3065-3081. DOI: 10.1098/rstb.2010.0126.
- Räisänen Jaana, Arto Ojala, Tero Tuovinen. 2021. Building trust in the sharing economy: current approaches and future considerations. Journal of Cleaner Production 279 (37): 123724. DOI: 10.1016/j.jclepro.2020.123724.
- Richards Timothy J., Stephen F. Hamilton 2018. Food waste in the sharing economy. Food Policy 75: 109-123. DOI: 10.1016/j.foodpol.2018.01.008.
- Schanes Karin, Karin Dobernig, Burcu Gözet. 2018. Food waste matters - a systematic review of household food waste practices and their policy implications. Journal of Cleaner Production 182: 978-991. DOI: 10.1016/j.jclepro.2018.02.030.
- Sienicka Martyna, Justyna Kozłowska. 2022. Sharing economy oraz foodsharing w nowoczesnych rozwiązaniach technologicznych (Sharing economy and foodsharing in modern technological solutions). Akademia Zarządzania/Academy of Management 6 (1): 163-181. DOI: 10.24427/az-2022-0010.
- Sundararajan Arun. 2016. The sharing economy. The end of employment and the rise of crowd-based capitalism. Cambridge: MIT Press.
- Świat OZE (The World of Renewable Energy). 2023. Uratuj jedzenie po świętach - mapa i lista jadłodzielni (Save food after the holidays - map and list of place to share the food). https://swiatoze.pl/lista-jadlodzielni-uratuj-jedzenie-po-swietach/, access: 14.12.2023.
- UNICEF (United Nations Children's Fund). 2023. Report. No time to waste. UNICEF's Acceleration Plan 2022-2023, https://www.unicef.org/reports/no-time-waste, access: 18.12.2023.
- Van Geffen Lisanne, Erica Van Herpen, Hans Van Trijp. 2020. Household food waste - how to avoid it? An integrative review. [In] Food waste management: Solving the wicked problem, eds. Elina Närvänen, Nina Mesiranta, Malla Mattila, Anna Heikkinen, 27-55. Cham: Palgrave Macmillan. DOI: 10.1007/978-3-030-20561-4_2.
- Witek Lucyna. 2019. Zachowania nabywców wobec produktów ekologicznych - determinanty, model i implikacje dla marketingu (Purchasers behavior towards green products - determinants, model and implications for marketing). Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej.
- Witek Lucyna, Wiesława Kuźniar. 2021. Green purchase behavior: The effectiveness of sociodemographic variables for explaining green purchases in emerging market. Sustainability 13 (1): 209. DOI: 10.3390/su13010209.
- Cytowane przez
- ISSN
- 1508-3535
- Język
- pol
- URI / DOI
- http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0054.3119