BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Skrzypczyk Marta (Warsaw University of Life Sciences - SGGW, Poland)
Tytuł
Concentration Processes in the Retail and Meat Processing Industry in Poland and Competitive Relationships in the Food Chain
Procesy koncentracji w handlu detalicznym oraz przetwórstwie mięsa a relacje konkurencyjne w łańcuchu żywnościowym
Źródło
Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists, 2024, T. 26, z. 1, s. 253-265, tab., rys., bibliogr. 23 poz.
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Słowa kluczowe
Handel detaliczny, Artykuły spożywcze, Konkurencja, Koncentracja
Retail trade, Foodstuffs, Competition, Concentration
Uwagi
Klasyfikacja JEL: D43, L13, L66
streszcz., summ.
Abstrakt
W artykule zbadano przebieg konsolidacji przedsiębiorstw działających w ramach detalicznego handlu artykułami spożywczymi oraz przetwórstwa mięsa w Polsce w latach 2010-2022. Celem była ocena względnych zmian koncentracji w tych dwóch sektorach i ustalenie, czy procesy te wpłynęły na uwarunkowania konkurencyjne w łańcuchu marketingowym żywności. Dla potrzeb analizy oszacowano wskaźnik koncentracji k-podmiotów (CRk) oraz indeks HHI, wykorzystując dane GUS uzupełnione o dane o przychodach największych przedsiębiorstw handlu detalicznego żywnością i artykułami spożywczymi. Przedstawiono przebieg fuzji i przejęć wśród podmiotów handlu detalicznego artykułami spożywczymi. Ich efektem był wzrost udziału czterech największych spółek w rynku (CR4), z 25% w 2010 roku do 46% w 2022 roku. Tym samym rynek handlu detalicznego artykułami spożywczymi zmienił się z wysoce konkurencyjnego w luźny oligopol. W analogicznym czasie koncentracja przemysłu mięsnego zwiększyła się, ale w mniejszym stopniu - CR4 w 2022 roku osiągnął 33%. Oznacza to, że siła przetargowa przedsiębiorstw handlu detalicznego artykułami spożywczymi w stosunku do przedsiębiorstw przemysłu mięsnego wzrosła. Jednak uwzględniając potencjał ekonomiczny podmiotów, można pisać o nieznacznej poprawie pozycji przemysłu mięsnego względem handlu detalicznego artykułami spożywczymi. Koncentracja w tym ostatnim stale zwiększa się, niemniej sam sektor nie rozwija się tak dynamicznie jak sektor przetwórstwa mięsnego(abstrakt oryginalny)

The study investigates the consolidation of Poland's food retail and meat processing industry from 2010 to 2022. The aim was to assess the relative changes in concentration in these two sectors and to determine whether these processes affected competitive conditions in the food chain. For this purpose, the k-firm concentration ratio (CRk) and HHI index were estimated using Central Statistical Office data supplemented by revenue data for Poland's largest meat processing and food retail companies. The research reveals a notable trend of mergers and acquisitions among food retail entities. As a result, the share of the top four retailers (CR4) increased from 25% in 2010 to 46% in 2022, and the market moved from a highly competitive to loose oligopoly. At the same time, the concentration of the meat industry increased, but to a lesser extent - CR4 in 2022 reached 33%. This would indicate that food retail firms' bargaining power towards meat industry firms has increased. However, given the economic potential of firms, there is a slight improvement in the meat industry's position vis-à-vis food retail. The concentration in the latter has been growing steadily, nevertheless, the sector itself has not been developing as dynamically as the meat processing one.(original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Chamberlain Edward. 1933. The theory of monopolistic competition. London: Oxford University Press.
  2. Chechelski Piotr. 2017. Ocena procesów koncentracji struktur podmiotowych w branżach przetwórstwa produktów pochodzenia zwierzęcego w Polsce (Evaluation of concentration processes of entity structures in the animal products processing industries in Poland). Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu XIX (6): 62-67.
  3. Ciechomski Wiesław. 2011. Dynamika procesów koncentracji w sektorze handlu detalicznego w Polsce (Dynamics of the processes of concentration in the retailing sector in Poland). Zeszyty Naukowe/Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 184: 138-155.
  4. Clarke Roger. 2002. Buyer power and competition in European food retailing. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
  5. Demsetz Harold. 1973. Industry structure, market rivalry, and public policy. Journal of Law and Economics 16 (1): 1-9.
  6. Drożdż Jadwiga, Robert Mroczek, Anna Olszańska, Mirosława Tereszczuk. 2017. Przetwórstwo produktów pochodzenia zwierzęcego w Polsce w latach 2010-2016 (Processing of animal products in Poland from 2010 to 2016). Warszawa: IERiGŻ-PIB.
  7. Figiel Szczepan, Justyna Kufel. 2013. Fuzje i przejęcia w światowym sektorze rolno-żywnościowym na tle wahań koniunktury gospodarczej (Mergers and acquisitions in the global agri-food sector against the background of economic fluctuations). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 336 (3): 3-24.
  8. GUS (Central Statistical Office, CSO). 2023a. Rynek wewnętrzny w 2022 roku (Internal market in 2022), https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/handel/rynek-wewnetrzny-w-2022-roku,7,29.html, access: 15.10.2023.
  9. GUS (Central Statistical Office, CSO). 2023b. Dziedzinowe Bazy Wiedzy (Domain Knowledge Databases), https://dbw.stat.gov.pl/, access: 15.10.2023.
  10. Hannah Leslie, J.A. Kay. 1977. The measurement of concentration. [In] Concentration in modern industry. Theory, measurement and the U.K. experience, eds. Leslie Hannah, J.A. Kay, 41-63. London: Palgrave Macmillan. DOI: 10.1007/978-1-349-02773-6_4.
  11. Kirkwood John B. 2005. Buyer power and exclusionary conduct: should Brooke Group set the standards for buyer-induced price discrimination and predatory bidding? Antitrust Law Journal 72: 625-669.
  12. Koltay Gábor, Szabolcs Lorincz, Tommaso Valletti. 2023. Concentration and competition: evidence from Europe and implications for policy. Journal of Competition Law & Economics 19 (3): 466-501. DOI: 10.1093/joclec/nhad012.
  13. Kraciuk Jakub. 2008. Koncentracja produkcji w polskim przemyśle spożywczym.(Concentration of production in the Polish food industry). Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 5 (20): 33-41.
  14. Krivka Algirdas. 2016. On the concept of market concentration, the minimum Herfindahl-Hirschman index, and its practical application. Panoeconomicus 63 (5): 525-540. DOI: 10.2298/PAN140407025K.
  15. Pawłowska Małgorzata, Katarzyna Puchalska. 2019. Konkurencja na rynku sprzedaży detalicznej w Polsce: badanie z wykorzystaniem indeksu Linda (Analysis of competition and concentration on the retail market in Poland based on the Linda index). Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace/Szkoła Główna Handlowa 4 (40): 11-27. DOI: 10.33119/KKESSiP.2019.4.1.
  16. Portal Spożywczy. 2023. Rankingi (Rankings), https://www.portalspozywczy.pl/rankingi/. access: 15.10.2023.
  17. 17. Rzeczpospolita. 2023. Lista 2000 (List 2000), https://rankingi.rp.pl/lista2000/2023?_gl=1*1rx7lsv*_ga*MTQ0NDY1NTE2Ni4xNjk1MTk0MzA3*_ga_Q5M7845HMR*MTcwMjY0NjE5OC45Mi4xLjE3MDI2NDYyMzQuMjQuMC4w, access: 8.12.2023.
  18. Scherer Frederic M., David Ross. Industrial market structure and economic performance. 1990. Boston: Houghton Mifflin Company.
  19. Shepherd William G., Joanna M. Shepherd. 2003. The economics of industrial organization. Fifth Edition. Illinois: Waveland Press.
  20. Szczepaniak Iwona. 2019. Changes in comparative advantages of the Polish food sector in world trade. Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy 14 (3): 463-480. DOI: 10.24136/eq.2019.022.
  21. Śliwińska Magdalena. 2013. Ochrona konkurencji we współczesnej gospodarce wyzwaniem dla teorii konkurencji (Protection of competition in the contemporary global economy as a challenge for the competition theory). Ekonomia i Prawo 12 (2): 207-219. DOI: 10.12775/EiP.2013.016.
  22. Tremblay Victor J., Carol Horton Tremblay. 2012. New perspectives on industrial organization. New York: Springer. DOI: 10.1007/978-1-4614-3241-8_8.
  23. Twardzik Małgorzata. 2017. Sklepy dyskontowe w strukturze sieci handlowej w małych miastach w Polsce (Discount stores in the structure of the retail network in small towns in Poland). Space - Society - Economy 22: 7-22. DOI: 10.18778/1733-3180.22.01.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
1508-3535
Język
eng
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0054.3113
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu