BazEkon - Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

BazEkon home page

Meny główne

Autor
Ślusarz Grzegorz (Uniwersytet Rzeszowski)
Tytuł
Współczesne wyzwania demograficzne w obszarach wiejskich podkarpacia
Contemporary Demographic Challenges in Rural Areas of Podkarpacie
Źródło
Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists, 2024, T. 26, z. 1, s. 281-295, tab., rys., bibliogr. 16 poz.
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Słowa kluczowe
Demografia, Obszary wiejskie, Wyniki badań, Ludność wiejska
Demography, Rural areas, Research results, Rural population
Uwagi
Klasyfikacja JEL: R1, R2, J6
streszcz., summ.
Kraj/Region
Podkarpacie
Subcarpathian Region
Abstrakt
Niekorzystne zjawiska towarzyszące procesom demograficznym w XXI wieku mają poważne skutki społeczne i ekonomiczne. Są one zróżnicowane przestrzenie, a ich negatywne skutki są szczególnie odczuwalne w regionach charakteryzujących się niską koncentracją ludności. Do takich regionów należą obszary wiejskie Podkarpacia. Celem badań była identyfikacja głównych zagrożeń towarzyszących przeobrażeniom demograficznym w województwie podkarpackim oraz rozpoznanie wynikających z tego wyzwań. Analizie poddano te czynniki, które decydują o potencjale demograficznym danego terytorium, a więc składające się na przyrost i ubytek rzeczywisty liczby ludności oraz decydujące o stopniu starzenia się społeczeństwa. Szczególną uwagę zwrócono na wybrane powiaty zaliczane do peryferyjnych, najsłabiej zaludnionych w regionie. Do analizy i prezentacji materiałów wykorzystano metody porównawczo-opisowe, tabelaryczne i graficzne, dane obejmowały lata 2000-2022. Na podstawie wskaźników struktury i dynamiki dokonano oceny zmian potencjału demograficznego oraz zidentyfikowano problemy i wyzwania z nich wynikające. Badania wykazały, że w regionie spada liczba ludności i pogarsza się jej struktura wiekowa. Utrzymujący się ujemny przyrost naturalny i ujemne saldo migracji stanowią duże zagrożenie, wynikające z procesu starzenia ludności i depopulacji. Depopulacja szczególnie zagraża obszarom słabo zaludnionym regionu, a zwłaszcza gminom przygranicznym, sąsiadującym z objętą wojną Ukrainą.(abstrakt oryginalny)

The unfavorable phenomena accompanying demographic processes in the 21st century have serious social and economic consequences. They are spatially diverse, and their negative effects are particularly felt in regions characterized by low population concentration. Such regions include rural areas of Podkarpacie. The aim of the research was to identify the main threats accompanying demographic transformations in the Podkarpackie Voivodeship and to recognize the resulting challenges. The factors analyzed were those that determine the demographic potential of a given territory, i.e. those that contribute to the actual increase and decrease in population and those that determine the degree of population aging. Special attention was paid to selected powiats classified as peripheral, least populated in the region. Comparative-descriptive, tabular and graphic methods were used to analyze and present the materials; the data covered the years 2000-2022. On the basis of structure and dynamics indicators, changes in demographic potential were assessed and the problems and challenges resulting from them were identified. Research has shown that the region's population is declining and its age structure is deteriorating. The continuing negative natural growth and negative migration balance constitute a major threat resulting from the process of population aging and depopulation. Depopulation particularly threatens sparsely populated areas of the region, especially border gminas neighboring war-torn Ukraine.(original abstract)
Dostępne w
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Pełny tekst
Pokaż
Bibliografia
Pokaż
  1. Cierpiał-Wolan Marek. 2017. Przestrzenne zróżnicowanie procesów demograficznych w województwie podkarpackim. [W] Sytuacja demograficzna Podkarpacia jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej (Spatial diversity of demographic processes in Podkarpackie Voivodship. [In] Demographic situation of Podkarpacie Region as a challenge for social and economic policy), eds. J. Hrynkiewicz, A. Potrykowska, 65-84, Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
  2. Cierpiał-Wolan Marek. 2022. Modelowanie transgranicznych aspektów rozwoju terytorialnego. Studium przypadku - województwo podkarpackie i obwód lwowski (Modeling cross-border aspects of territorial development. Case study - Podkarpackie Voivodeship and Lviv Oblast). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. 79-82.
  3. Czudec Adam, Marek Cierpiał-Wolan. 2013. Strukturalne i przestrzenne uwarunkowania rozwoju podkarpackiego rolnictwa (Structural and spatial conditions for the development of Podkarpacie agriculture). Rzeszów: Wydawnictwo Oświatowe Fosze.
  4. Gierańczyk Wiesława, Wieńczysław Gierańczyk. 2012. Zmiany demograficzne na obszarach wiejskich w Polsce w latach 2010-203 (Populations in rural areas in Poland In 2010 and the forecasted changes for 2035). Roczniki Naukowe SERiA XIV (3): 80-85.
  5. Hrynkiewicz Józefina. 2020. Depopulacja wyzwaniem dla polityki ludnościowej. [W] Depopulacja. Uwarunkowania i konsekwencje (Depopulation as a challenge for population policy. [In] Depopulation. Conditions and consequences), eds. J. Hrynkiewicz, G. Ślusarz, 19-38, Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
  6. Kuciński Kazimierz. 2004. Migracje w teorii ekonomii (Migration in the economy theory). Zeszyty Naukowe/Szkoła Główna Handlowa. Kolegium Gospodarki Światowej 15: 8-20.
  7. Kurek Sławomir. 2020. Przestrzenne uwarunkowania procesów depopulacyjnych w Polsce. [W] Depopulacja. Uwarunkowania i konsekwencje (Spatial conditions of depopulation processes in Poland. [In] Depopulation. Conditions and consequences), eds. J. Hrynkiewicz, G. Ślusarz, 67-71. Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
  8. Miłoszewicz Danuta, Roman Siedlikowski. 2016. Zmiany demograficzne i procesy migracyjne oraz ich oddziaływanie na rynku pracy (Demographic changes and migration processes and their impact on the labour market). Studia Ekonomiczne 276: 109-120.
  9. Oleński Józef. 2020. Determinanty jakości środowiska informacyjnego w demokratycznym państwie prawnym. [W] Depopulacja. Uwarunkowania i konsekwencje (Determinants of the quality of the information environment in a democratic state ruled by law. [In] Depopulation. Conditions and consequences), eds. J. Hrynkiewicz, G. Ślusarz, 39-64. Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
  10. Polska w Liczbach. 2022. Lista województw w Polsce (List of voivodeships in Poland), https://www.polskawliczbach.pl/Wojewodztwa, access: 10.12.2023.
  11. ROT (Regionalne Obserwatorium Terytorialne, Regional Territorial Observatory). 2023. Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2022 (Regional overview. Podkarpackie voivodeship 2022), https://bip.podkarpackie.pl/index.php/zamowienia-publiczne/ponizej-30-tys-euro/6441-przeprowadzenie-badania-i-opracowanie-raportu-pn-przeglad-regionalny-wojewodztwo-podkarpackie2022, access 10.12.2023.
  12. Ślusarz Grzegorz. 2005. Studium społeczno-ekonomicznych uwarunkowań rozwoju obszarów wiejskich w świetle zagrożeń marginalizacją: na przykładzie województwa podkarpackiego (Socio-economic study of rural areas development factors, under the threat of marginalisation: on the example of Podkarpackie Voivodship). Prace Naukowe Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Monografie i Opracowania 1: 1-379.
  13. Ślusarz Grzegorz. 2017a. Podkarpacie wobec wyzwań demograficznych. [W] Sytuacja demograficzna Podkarpacia jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej (Podkarpacie in the face of demographic challenges. [In] Demographic situation of Podkarpacie Region as a challenge for social and economic policy), eds. J. Hrynkiewicz, A. Potrykowska, 26-39. Warszawa: Rządowa Rada Ludności.
  14. Ślusarz Grzegorz. 2017b. Wyzwania demograficzne peryferyjnych obszarów wiejskich (Demographic challenges of peripheral country areas). Roczniki Naukowe SERiA XIX (6): 213.
  15. Ślusarz Grzegorz, Marek Cierpiał-Wolan, E Leniart, B. Ziomek-Niedzielska. 2022. Rolnictwo i obszary wiejskie Podkarpacia w II dekadzie XXI wieku w świetle Powszechnego Spisu Rolnego 2020 (Agriculture and rural areas of Podkarpacie in the second decade of the 21st century in the light of the 2020 General Agricultural Census). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytety Rzeszowskiego.
  16. Umiński Stanisław. 2014. Zmiany demograficzne. [W] Wrażliwość polskich regionów na wyzwania współczesnej gospodarki. Implikacje dla polityki rozwoju regionalnego (Demographic changes. [In] The sensitivity of Polish regions to the challenges of the modern economy. Implications for regional development policy), eds. K. Gawlikowska-Hueckel, J. Szlachta, 104-106. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Business.
Cytowane przez
Pokaż
ISSN
1508-3535
Język
pol
URI / DOI
http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0054.3465
Udostępnij na Facebooku Udostępnij na Twitterze Udostępnij na Google+ Udostępnij na Pinterest Udostępnij na LinkedIn Wyślij znajomemu